Polskie ciepłownictwo w II półroczu 2023 r.

Z ciepła systemowego korzysta w naszym kraju 42 proc. gospodarstw domowych. Koncesjonowaną działalność w zakresie produkcji i dystrybucji ciepła systemowego prowadzi ok. 400 przedsiębiorstw, które zarządzają sieciami ciepłowniczymi o długości ponad 22 100 km. Łączna moc zainstalowana wynosi 54 tys. MW.

Sektor ciepłowniczy nie jest kluczowy, jeżeli chodzi o emisje, bo to jedynie ok. 2 proc. emisji z rodzimej gospodarki.

Istotnym segmentem działalności elektrociepłowni jest również dostawa energii elektrycznej do KSE i stabilizacja pracy sieci. Dlatego tak ważne jest uwzględnianie działalności sektora w planowaniu kierunków transformacji i troski o bezpieczeństwo energetyczne polskiej gospodarki.

Dziś mamy świadomość, że wykorzystanie paliwa węglowego w sektorze ciepłownictwa, biorąc pod uwagę uwarunkowania regulacyjne, będzie stopniowo malało. Jednak nie uciekniemy od utrzymania stabilnych źródeł w największych systemach ciepłowniczych. Geotermia, kogeneracja, biomasa, wielkoskalowe pompy ciepła i power to heat, to technologie, z którymi wiążemy nadzieje w transformacji ciepłownictwa systemowego w dłuższej perspektywie – mówiła podczas Konferencji PRECOP28 w Katowicach Dorota Jeziorowska, Dyrektor Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych.

W sierpniu 2023 r. Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie (IGCP) opublikowała raport „Transformacja i rozwój ciepłownictwa systemowego w Polsce 2023”, w którym eksperci IGCP diagnozują aktualną sytuację sektora, prezentują prognozy na najbliższy sezon, a także postulaty, które są niezbędne do tego, aby szybko i skutecznie realizować transformację branży, a tym samym w długim okresie uchronić mieszkańców od wysokich cen ciepła systemowego.

W dokumencie znalazły się m.in. wyniki badań, jakie IGCP przeprowadziła wśród przedstawicieli zarządów przedsiębiorstw koncesjonowanych branży ciepłowniczej ze wszystkich regionów Polski, przedstawicieli regulatora URE reprezentujących kierownictwo oddziałów regionalnych, otoczenia biznesu ciepła systemowego (dostawcy instalacji i rozwiązań technologicznych), przedstawicieli samorządów, mediów.

Autorzy raportu zauważają, że w ciągu ostatnich ponad 20 lat badań przedsiębiorstw ciepłowniczych widać bardzo wyraźnie znaczący spadek poziomu emisji szkodliwych substancji do atmosfery – przede wszystkim pyłów (o 89,24 proc.), dwutlenku siarki (o 80,84 proc.), tlenków azotu (o 59,68 proc.), zaś emisja CO2 obniżyła się o ok. 15,54 proc. Jest to tzw. wysoka emisja.

Ciepło systemowe stanowi również jedno z najlepszych narzędzi służących obniżeniu niskiej emisji, która jest szczególnie groźna dla mieszkańców zarówno miast jak i wsi – czytamy dalej w analizie IGCP.

Według raportu, w 2021 r. odnotowano w ciepłownictwie systemowym najwyższy od 2015 r. poziom nakładów inwestycyjnych wynoszący 3,85 mld zł (wzrost r/r o 30,76 proc.). Finansowanie inwestycji przez koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze odbywało się̨, w przeważającej mierze, ze środków własnych (62,32 proc.) przy zaledwie 37,68 proc. udziale środków obcych.

Taki stan wynika przede wszystkim ze słabej kondycji finansowej sektora poważnie ograniczając możliwość zaciągania zobowiązań na komercyjnym rynku długu. Warto zauważyć, że poziom dekapitalizacji majątku ciepłowniczego mierzony wskaźnikiem dekapitalizacji majątku trwałego w 2021 r. osiągnął wartość 50,53 proc. wobec 50,7 proc. w 2020 r.

Ważną konstatacją raportu IGCP jest ta odnosząca się do rentowności działalności ogółem wszystkich koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych w Polsce. Z danych Urzędu Regulacji Energetyki wynika jednoznacznie, że utrzymuje się ona na poziomie ujemnym już od 2019 r., a dzieje się tak przede wszystkim za sprawą niskiej rentowności produkcji ciepła ze źródeł kogeneracyjnych stosujących dla ustalenia cen ciepła tzw. taryfy uproszczone, które nie odzwierciedlają zmienności rynku i rzeczywistych kosztów działalności. W 2021 r. ta rentowność w stosunku do 2019 r. obniżyła się prawie dwukrotnie.

Niebagatelną rolę odegrał tutaj wzrost kosztów związanych z zakupem uprawnień do emisji CO2 oraz wzrost cen paliw. W 2021 r. rentowność całego sektora – który obejmuje ciepłownie (gdzie funkcjonuje tzw. metoda kosztowa ustalania cen ciepła, co doprowadziło do minimalnej rentowności na poziomie 0,08 proc.) oraz elektrociepłownie, (gdzie funkcjonuje tzw. metoda uproszczona stanowienia cen ciepła czego wynikiem rentowność była na poziomie -11 proc.) – wyniosła -5,87 proc.

Ujemna rentowność produkcji ciepła w kogeneracji jest niepokojąca, ponieważ to ta technologia charakteryzuje się bardzo wysoką efektywnością energetyczną i ekologiczną i ma stanowić bardzo ważne ogniwo w strukturze wytwarzania ciepła w przyszłości.

Drugim, bardzo ważnym dokumentem odnoszącym się do ciepłownictwa systemowego w Polsce jest opublikowany przez Urząd Regulacji Energetyki (24 października 2023 r.) raport „Energetyka cieplna w liczbach - 2022”, gdzie w „Podsumowaniu” czytamy m.in.:

W okresie ponad dwóch dekad prowadzenia przez regulatora badań przedsiębiorstw ciepłowniczych, korzystnie zmieniły się wskaźniki techniczne. W tym okresie wzrosła sprawność wytwarzania (o 3,9 proc.), natomiast sprawność przesyłania kształtowała się na lekko niższym poziomie (spadek o 1,4 proc.). Na podkreślenie zasługuje znaczący spadek poziomu emisji szkodliwych substancji do atmosfery, głównie pyłów (o 92,9 proc.), dwutlenku siarki (o 86,3 proc.), tlenków azotu (o 61,5 proc.), zaś emisja CO2 obniżyła się o ok. 16,8 proc.

Analizując wskaźniki ekonomiczne Autorzy raportu wskazali m.in. na silnie skorelowaną ze średnią ceną jednoskładnikową ciepła efektywnością funkcjonowania przedsiębiorstw ciepłowniczych.

Cena ta uwzględnia cały wolumen sprzedawanego ciepła wykazany przez wszystkie badane przedsiębiorstwa ciepłownicze, który obejmuje zarówno ciepło pochodzące z produkcji własnej, jak i z zakupu oraz odpowiadającą mu wielkość przychodów ze sprzedaży. Średnia cena jednoskładnikowa ciepła w 2022 r. wyniosła 76,69 zł/GJ i była wyższa r/r o 47,61 proc.
Rok 2022 przyniósł również zmiany wskaźników finansowych – zwiększyło się r/r całkowite zadłużenie osiągając poziom 0,59 oraz zmniejszyła się płynność r/r o 11,29 proc.

W latach 2002−2022 zanotowano wzrost wskaźnika reprodukcji majątku trwałego. Jego wartość w 2022 r. wyniosła 1,33 (r/r wzrost o 11,76 proc.), co pokazuje na utrzymujący się na dobrym poziomie stopień inwestowania, który przewyższa poziom amortyzacji majątku trwałego.

Poziom dekapitalizacji majątku ciepłowniczego, mierzony wskaźnikiem dekapitalizacji majątku trwałego, osiągnął w 2022 r. wartość 50,49 proc. W 2021 r. wyniósł on 50,53 proc.

Należy pamiętać, że jego wartość nie zawsze idzie w parze z poziomem nakładów inwestycyjnych związanych z modernizacją, rozwojem i ochroną środowiska.

Obrazuje to poniższa tabela.

Nakłady inwestycyjne związane z modernizacją, rozwojem i ochroną środowiska oraz wskaźnik dekapitalizacji majątku trwałego w 2022 r.

Źródło: Opracowanie własne URE

W 2022 r. odnotowano kolejny, po 2021 r., najwyższy od 2015 r. poziom nakładów inwestycyjnych wynoszących 4,73 mld zł (wzrost r/r 22,86 proc.). Finansowanie inwestycji przez koncesjonowane przedsiębiorstwa ciepłownicze, podobnie jak w latach ubiegłych, odbywało się w przeważającej mierze ze środków własnych ‒ wzrost z udziału 62,32 proc. w 2021 r. do udziału 76,18 proc. w 2022 r.
Udział środków obcych w finansowaniu inwestycji zanotował znaczny spadek r/r z udziału 37,68 proc. w 2021 r. do 23,82 proc. w 2022 r.

Nasi klienci i mieszkańcy dużych miast oczekują produkcji energii ze źródeł niskoemisyjnych. Ważna jest też kwestia rentowności i kosztów uprawnień do emisji CO2. Transformacja ciepłownictwa jest bardzo zaawansowana. Dzisiaj otwieramy, jedną po drugiej, nowoczesne elektrociepłownie, które już nie będą opalane węglem, np. w Zgierzu, gdzie przez 60 lat był to węgiel brunatny dowożony ciężarówkami z Bełchatowa. Dzisiaj jest tam nowoczesna elektrociepłownia na silniki gazowe. Aby to się stało, musiała zapaść decyzja o takiej inwestycji. Podjęliśmy ją w 2019 r., a teraz zbieramy tego owoce. Inwestycje w niskoemisyjne źródła dotyczą takich elektrociepłowni, jak EC w Bydgoszczy, Kielcach, Gdyni, Gorzowie Wielkopolskim, Lublinie, Rzeszowie, w Siechnicach koło Wrocławia i na osiedlu Wrocław-Zawidawie – powiedział w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej” [06.12.2023] Wojciech Dąbrowski, Prezes Zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Kryzys dosięgnął wszystkich. Zawirowania na rynku energii rozpoczęły się od 2021 r. To, już wtedy, w Europie powodowało, że rządy poszczególnych państw, w tym Polski, wiedziały że trzeba ochronić odbiorców końcowych. Zderzamy się z przekonaniem, że na ten kryzys, wpłynęła wojna na Ukrainie. Oczywiście. 24 lutego 2022 r. rozpoczęła się ta wojna i spowodowała jeszcze większe zawirowania.

Jeżeli chodzi o ceny węgla, to w tym okresie wystrzeliły one do „kosmicznych” wymiarów – ze 120 dolarów za tonę do prawie 450 dolarów i przez większość 2022 r. kształtowały się na poziomie 350 dolarów za tonę. To też spowodowało, że i ceny uprawnień do emisji CO2 bardzo znacznie wzrosły (zbliżały się nawet do 100 euro za tonę). Ceny gazu zwiększyły się o 50 proc. W 2023 r. ceny się ustabilizowały, natomiast nie wpłynęło to na spadek kosztów wytwarzania, bo te zostały określone kontraktami krótkoterminowymi zawartymi w 2022 r.

KE w swoim komunikacie, również w rozporządzeniu Rady Europy, zaleciła działania osłonowe i wdrożenie różnych mechanizmów, o których charakterze decydowały już poszczególne kraje członkowskie. Polska na tym tle wygląda bardzo dobrze – zastosowano większość różnego rodzaju działań, m.in. dotyczących rozwiązań fiskalnych, regulacji rynku energii, wprowadzono limity zakupu energii elektrycznej dla przedsiębiorstw, samorządów, konkretne działania do tzw. odbiorców wrażliwych (rolników, rodzin wielodzietnych, rodzin posiadających osoby niepełnosprawne). Wprowadzono też dodatek energetyczny w wysokości 1000-1500 zł dla, m.in. gospodarstw domowych wykorzystujących pompy ciepła, czy też energię elektryczną do celów grzewczych – powiedział Artur Olszewski, Prezes Zarządu Agencji Rynku Energii podczas webinarium pn. „Energia naPrawdę” [10.10.].

Wartość indeksu PSCMI2 w okresie czerwiec 2023 r. – październik 2023 r.

Opracowanie własne na podstawie danych ARP
Indeks PSCMI2 (Polish Steam Coal Market Index) wyraża ceny węgla dla ciepłowni przemysłowych i komunalnych (do wytwarzania ciepła)

A.   Najważniejsze wydarzenia

Lipiec

• ECO SA z Opola jako jedyna spółka ciepłownicza w Polsce zakwalifikowała się do projektu unijnego SET_HEAT i znalazła się w gronie uczestników jednego z czterech zwycięskich konsorcjów aplikujących do konkursu z całej Europy. 6 lipca Zarząd ECO podpisał umowę, która gwarantuje pozyskanie przeszło 1,5 mln euro na realizację celów określonych we wniosku konkursowym.

Podstawowym wymogiem aplikowania o pieniądze w projekcie SET_HEAT było utworzenie konsorcjum i pozyskanie do niego partnerów z co najmniej 3 różnych krajów UE, w tym ośrodków naukowych i jednostek przemysłowych z branży ciepłowniczej, które musiały wnieść do projektu swoje wybrane systemy ciepłownicze. Ostatecznie do konsorcjum weszło 11 partnerów.

W ramach budżetu LIFE 2021-2027, w podprogramie CET (Clean Energy Transition) ogłoszono konkurs LIFE-2022-CET-DH pod nazwą: „Wprowadzanie niskotemperaturowego ciepła odpadowego lub pochodzącego z odnawialnych źródeł energii do wysokotemperaturowych systemów ciepłowniczych” – powiedziała Joanna Moczko-Król, Dyrektor ds. Innowacji i Rozwoju w ECO SA – W konkursie dostrzegliśmy realną szansę na pozyskanie środków i sfinansowanie działań, które mogą przybliżyć całą Grupę Kapitałową ECO do dekarbonizacji systemów – dodała.

Po podpisaniu umowy przez pozostałych uczestników konsorcjum z Polski, Danii, Litwy, Chorwacji i Rumunii, ruszy kolejny etap projektu SET_HEAT, czyli rozpoczęcie od 1 października pierwszych prac projektowych, zgodnie z zaplanowanym harmonogramem.

• Na budowie Portu Czystej Energii w Gdańsku (tak nazywa się powstający zakład termicznego przekształcania odpadów komunalnych) zamontowano ważący ponad 80 ton skraplacz spalin (6 lipca). Wytworzone w tej nowoczesnej elektrociepłowni, w której paliwem będą nienadające się do recyklingu odpady, ciepło pozwoli ogrzać w porze zimowej 19 tys. gospodarstw domowych, natomiast latem będzie można dzięki niej podgrzać wodę dla 70 tys. mieszkańców.

Oddanie do użytkowania instalacji planowane jest na koniec 2023 r.

• Rada Nadzorcza Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska zaaprobowała decyzję zarządu Funduszu, aby zwiększyć finansowanie dla przygotowywanej od kilku lat dużej inwestycji Nyskiej Energetyki Cieplnej. 21 lipca zostały podpisane przez NFOŚiGW oraz Nyską Energetyką Cieplną - Nysa Sp. z o.o. stosowne aneksy do umów.

Przedsięwzięcie dotyczy budowy instalacji termicznego przekształcania odpadów wytworzonych z odpadów komunalnych z wytworzeniem energii w wysokosprawnej kogeneracji, o wydajności 15 tys. ton na rok.

Całkowity koszt inwestycji szacowany jest na ponad 132 mln zł. Łączna kwota dofinansowania z NFOŚiGW wynosi ponad 107 mln zł, z czego pożyczka to 57,7 mln zł, a dotacja to 50 mln zł. Projekt ma przyczynić się do ograniczenia masy składowanych odpadów na poziomie ok. 12,8 tys. ton rocznie oraz do produkcji ciepła i energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji.

Termin realizacji inwestycji planowany jest na 30 września 2026 r.

• 28 lipca w siedzibie Przedsiębiorstwa Energetycznego w Siedlcach odbyła się uroczystość podpisania aktu erekcyjnego oraz wmurowania kamienia węgielnego pod,, Budowę kogeneracji gazowej o mocy ok. 8 MWe".

Wartość całej inwestycji będzie wynosić 64,5 mln zł, z czego Przedsiębiorstwo Energetyczne w Siedlcach zdobyło na ten cel 23,5 mln zł dofinansowania.

• 31 lipca ECO Kogeneracja z Opola, spółka należąca do Grupy Kapitałowej ECO, podpisała umowę z firmą Bergerat Monnoyeur (dawniej Eneria) na budowę układu wysokosprawnej kogeneracji w Tarnobrzegu. Inwestycja warta niemal 54 mln zł zostanie sfinansowana ze środków własnych, jednak trwają prace nad pozyskaniem wsparcia finansowego ze źródeł unijnych.

Źródło kogeneracyjne będzie składało się z czterech jednostek wytwórczych opartych o silniki gazowe CATERPILLAR i będzie generowało moc elektryczną ok. 8MWe oraz cieplną na poziomie 7,6MWt.

Sierpień

• ES Hydrogen Energy Sp. z o.o., należąca do Grupy Kapitałowej Sescom, przeprowadziła testy funkcjonalne prototypu kotła wodorowo-tlenowego o mocy 0,5 MW w warunkach odwzorowujących pracę na rzeczywistej instalacji [02.08.]. To kolejny kluczowy krok na drodze certyfikacji i komercyjnego wdrożenia urządzenia na przełomie 2024/2025 r.

Przeprowadzone testy miały na celu badanie funkcjonalne palnika, sprawdzenie zachowania płomienia oraz jego charakterystyki dla zadanych mocy z wykorzystaniem kamery termowizyjnej, czego efektem będzie uzyskanie kontroli warunków pracy w komorze spalania. Kluczowe dla badań było zapewnienie bezpiecznego spalania wodoru z czystym tlenem, co jest zasadniczą innowacją na tle rozwiązań dostępnych na rynku.

Badania funkcjonalne potwierdziły prawidłowość i bezpieczeństwo pracy proponowanego rozwiązania, polegającego na spalaniu wodoru w czystym tlenie.

• 16 sierpnia ruszyły prace w ramach realizacji projektu pn. „Wykonanie otworu poszukiwawczo-rozpoznawczego Wągrowiec GT-1 w celu ujęcia wód termalnych na terenie miasta Wągrowiec”.
Zadanie dofinansowuje NFOŚiGW w wysokości blisko 14 mln zł, co pokrywa 100 proc. kosztów.

Jak wyjaśnia Wielkopolski Urząd Wojewódzki, w ramach inwestycji zakłada się przede wszystkim wykonanie otworu wiertniczego do głębokości ok. 2130 m, z przeprowadzeniem szeregu badań, m.in. hydrogeologicznych, geofizycznych, laboratoryjnych. Celem przedsięwzięcia jest poznanie zasobów wód geotermalnych na terenie Wągrowca, a dopiero po wykonaniu odwiertu będzie ostatecznie wiadomo, czy złoża wód geotermalnych umożliwiają ich eksploatację.

• Jak podała Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła [17.08.], na polskim rynku kolejny raz odnotowano znaczące spadki sprzedaży większości urządzeń grzewczych. W I półroczu 2023 r., w porównaniu do I półrocza 2022 r., wyniosły one ogólnie ok. 40 proc. Jeszcze gorsze wyniki pojawiają się, gdy spojrzeć na II kwartał br. W zestawieniu z tym samym okresem 2022 r. ogólna sprzedaż urządzeń grzewczych spadła aż o ponad 55 proc.

• NFOŚiGW wesprze projekt budowy układu kogeneracyjnego w fabryce spółki Velvet Care w Kluczach (woj. małopolskie) dotacją w wysokości 31,8 mln zł z Funduszu Modernizacyjnego. 17 sierpnia została podpisana stosowna umowa.

Velvet Care Sp. z o.o. to jeden z największych producentów wyrobów higienicznych w Polsce – artykułów gospodarstwa domowego, toaletowych i sanitarnych.

Dzięki inwestycji w skojarzeniu – w ramach wysokosprawnej kogeneracji – rocznie uzyskiwane będzie ok. 110 tys. MWh/rok wytworzonej energii elektrycznej i ponad 444 tys. GJ/rok ciepła.
Realizację przedsięwzięcia, które ma w całości kosztować 63,6 mln zł przewidziano do marca 2026 r.

• 25 sierpnia Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie opublikowała raport „Transformacja i rozwój ciepłownictwa systemowego w Polsce 2023”, gdzie eksperci IGCP zwracają szczególną uwagę na fakt, że podstawą transformacji dla ciepłownictwa powinna być przejrzysta legislacja i strategia.

Biorąc pod uwagę skalę funkcjonowania ciepłownictwa systemowego w Polsce, potrzebne jest także stworzenie ustawy dedykowanej ciepłownictwu i wyodrębnienie przepisów, dotyczących sektora, z dzisiaj funkcjonującego prawa energetycznego – powiedział Jacek Szymczak, Prezes Zarządu IGCP.
[Pełna treść raportu]

• NFOŚiGW podał w komunikacie, że ponad 9 mln zł dofinansowania z Funduszu trafi do „Energetyki Cieplnej - Kępno” Sp. z o.o., która zbuduje instalację wysokosprawnej kogeneracji na gaz ziemny z wykorzystaniem silnika gazowego w lokalnej elektrociepłowni. Projekt zwiększy udział uzyskiwania ciepła z kogeneracji oraz przybliży układ ciepłowniczy Kępna do wypełnienia warunków dla efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego.

Inwestycja pozwoli na osiągnięcie udziału ciepła produkowanego do sieci z kogeneracji w wysokości ok. 54 proc. dotychczas wytwarzanego i dostarczanego do systemu ciepłowniczego oraz zmniejszy emisję CO2 ze spalania węgla kamiennego przez wykorzystanie paliwa o niższej emisyjności.
Środki zostały przyznane z programu „Ciepłownictwo powiatowe - II nabór”.

• Z końcem miesiąca, Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych w Lipnie otrzymało dotację i pożyczkę z NFOŚiGW o łącznej wartości prawie 1,2 mln z programu „Ciepłownictwo Powiatowe” na rozbudowę lokalnej ciepłowni w Lipnie (woj. kujawsko-pomorskie).

Celem głównym przedsięwzięcia na poziomie produktu będzie rozbudowa węglowej ciepłowni lipieńskiego PUK o kocioł gazowy o mocy cieplnej nominalnej ok. 7,5 MW wraz z zewnętrzną i wewnętrzną linią gazową oraz instalacją OZE w postaci fotowoltaiki o mocy 9,9 kW.

Wdrożenie tego efektywnego rozwiązania technologicznego umożliwi stabilne dostarczanie ciepła dla potrzeb grzewczych miasta w ciągu całego roku.

• Elemont S.A. podpisał umowę ze spółką ECO Kogeneracja Sp. z o.o. na budowę kolejnego gazowego układu wysokosprawnej kogeneracji w Opolu. To drugi tego typu układ realizowany przez Elemont dla ECO – tzw. GUK II.

Parametry nowego układu to 8 MW mocy elektrycznej i 8 MW mocy cieplnej.

Koszt inwestycji wyniesie ok. 82 mln zł brutto. Uruchomienie GUK II zostało zaplanowane na czerwiec 2025 r.

Wrzesień

• NFOŚiGW przekaże ponad 45 mln zł na termomodernizację 9 budynków Instytutu Centrum Zdrowia (ICZMP) Matki Polki w Łodzi. Umowa z reprezentantami ICZMP została podpisana 4 września.

Termomodernizacja budynków ICZMP, to przede wszystkim docieplenie ścian zewnętrznych, ścian fundamentowych a także stropów. Przewidziano także wymianę okien i drzwi. Zmodernizowane zostanie oświetlenie oraz instalacja centralnego ogrzewania. Przewidziano również montaż instalacji PV zbudowanej z paneli ogniw polikrystalicznych. Zostanie również wdrożony system zarządzania energią, BMS.

Dzięki temu przedsięwzięciu ilość wytworzonej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych to ok. 1 336 MWh w skali roku, a szacowany roczny spadek emisji gazów cieplarnianych, to z kolei ok. 3,7 tys. 698,00 ton.

Zmniejszenie rocznego zużycia energii pierwotnej w budynkach publicznych oceniono na ok. 29,8 tys. GJ.

• 16 września w Kędzierzynie-Koźlu odbyło się uroczyste otwarcie Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów, zbudowanej przez firmę EMKA S.A. Rocznie trafi tu 2,7 tys. ton odpadów medycznych.
Inwestycja została dofinansowana ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

• 25 września została podpisana umowa między Gminą Brzeg a spółką Miko-Tech na realizację inwestycji „Budowa zeroemisyjnego źródła ciepła sieciowego na biomasę o mocy 6 MW na rzecz Brzeskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. (BPEC) w Brzegu”.

Budowa nowego źródła ciepła pozwoli znacząco zmniejszyć ilość spalanego węgla oraz ograniczyć emisję dwutlenku węgla.
Koszt inwestycji wyniesie ok. 25,7 mln brutto. Gmina Brzeg uzyskała dotację z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych na realizację inwestycji w wysokości 19 mln zł. Wykonawcą, wyłonionym w postępowaniu przetargowym, jest konsorcjum firm Miko-Tech Sp. z o.o.

• W dniach 25-29 września uczestnicy z Polski projektu MF EOG (Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego) z zakresu wykorzystywania energii geotermalnej odbyli drugą wizytę studyjną w Islandii.

Inicjatywę wzajemnej wymiany informacji i doświadczeń realizują Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN oraz Krajowa Agencja Energii Islandii. Celem projektu jest powiększenie wiedzy oraz umiejętności kluczowych interesariuszy w Polsce w zakresie wykorzystywania zasobów geotermalnych, zwłaszcza w ciepłownictwie.

Wizyta była okazją do wymiany wiedzy, zapoznania się z islandzkimi praktykami wykorzystywania geotermii w ciepłownictwie sieciowym (pierwsza seria takich wizyt studyjnych w Islandii w ramach wymienionego projektu miała miejsce we wrześniu 2022 r.).

W wyjeździe uczestniczyli przedstawiciele beneficjentów rządowych programów wsparcia rozwoju geotermii – burmistrzowie i pracownicy samorządów lokalnych, przedsiębiorstw ciepłowniczych, a także m.in. Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

• 26 września Prezes URE ogłosił wyniki trzeciej w tym roku aukcji kogeneracyjnej (Combined Heat and Power – CHP). W rezultacie rozstrzygnięcia wsparcie otrzyma trzech wytwórców energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu: Hurtownia Kwiatów Róża Sp. z o.o., Róża Green Power Sp. z o.o. i Sanockie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o.

Maksymalna wartość premii, jaką można było rozdysponować w aukcji wynosiła blisko 7,4 mld zł. W wyniku rozstrzygnięcia aukcji przyznane zostało wsparcie w łącznej wysokości ponad 300 mln zł, co stanowi ok. 4,15 proc. wartości możliwej do rozdysponowania premii.

Wsparcie będzie wypłacane zwycięskim jednostkom w latach 2025-2041.

• O transformacji sektora ciepłownictwa w Polsce rozmawiano podczas debaty „EURACTIV Hybrid Conference”, która odbyła się 30 września w Brukseli, z udziałem m.in. przedstawicieli Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych. Dyskutowano o tym, w jaki sposób pakiet „Fit for 55” odnosi się do ciepłownictwa oraz jakie będą przewidywane koszty transformacji sektora. Poruszono temat scenariuszy i rozwiązań technologicznych, które mogą zostać zastosowane w procesie dekarbonizacji.

Aby zadbać o bezpieczeństwo energetycznego Polaków w obszarze ciepłownictwa systemowego, konieczne jest zwiększenie maksymalnego poziomu pomocy publicznej, określonego w zmienionych w marcu 2023 r. na niekorzyść, przepisach unijnych, z poziomu 30-45 proc. kosztów kwalifikowanych obecnie, do co najmniej 60 proc. – powiedziała Dorota Jeziorowska, Dyrektor Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni Zawodowych.

Październik

• Od 1 października, w Warszawie nie będzie można palić węglem w piecach i kominkach. Wyjątek stanowią instalacje spełniające wymogi tzw. ekoprojektu, których eksploatacja rozpoczęła się przed 1 czerwca 2022 r. oraz instalacje spełniające wymagania określone dla klasy 5, których eksploatacja rozpoczęła się przed 10 listopada 2017 r. Właściciele mają możliwość palenia w nich również węglem do końca ich żywotności.

Zakaz spalania węgla w stolicy został wprowadzony przez Sejmik Województwa Mazowieckiego wraz z nowelizacją uchwały antysmogowej. Ten sam dokument wprowadza zakaz spalania węgla w powiatach okołowarszawskich od 2028 r.

Wprowadzenie zakazu wynika bezpośrednio ze znowelizowanej uchwały antysmogowej dla Mazowsza.

• Z początkiem miesiąca, w Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji w Ząbkach (woj. mazowieckie) wdrożono innowacyjne na skalę krajową rozwiązanie, polegające na pozyskiwaniu ciepła ze ścieków komunalnych w hermetycznej zlewni, oraz jego transporcie do miejsc rozładunku na terenie Miasta Ząbki.

• Zrealizowany projekt pn. „Budowa bezemisyjnego źródła ciepła składającego się z magazynu energii cieplnej pochodzącej ze zlewni ścieków i kolektorów gruntowych, wykorzystującego system transportu ciepła specjalistycznym, mobilnym magazynem energii do punktów odbioru” wsparł NFOŚiGW.

• Według informacji Prezesa URE nr 53/2023 z 3 października ws. ogłoszenia wyników naboru na premię kogeneracyjną indywidualną, żaden podmiot nie złożył oferty. Wrześniowy nabór jest piątym (począwszy od września 2021 r.), który pozostaje bez rozstrzygnięcia z powodu braku zainteresowania.

Do rozdysponowania było ponad 17 mld zł dla dużych (o mocy zainstalowanej nie mniejszej niż 50 MW) nowych i znacznie zmodernizowanych jednostek kogeneracji.

• 3 października w Opolu spotkali się konsorcjanci projektu SET_HEAT. Gospodarzem spotkania była Energetyka Cieplna Opolszczyzny (ECO), która jako jedyna polska spółka ciepłownicza została zakwalifikowana do udziału w unijnym programie, którego celem jest wspieranie projektów na rzecz szeroko pojętej dekarbonizacji miejskich systemów ciepłowniczych.

Realizacja programu opiera się na międzynarodowej współpracy naukowo – branżowej, dzięki której powstaną konkretne plany inwestycyjne związane z dekarbonizacją systemów ciepłowniczych i produkcją „zielonego” ciepła.

Konsorcjum badawcze złożone jest z 12 partnerów. Z Polski są to obok ECO: Politechnika Śląska (lider projektu), Politechnika Opolska i firma Kelvin. Pozostałymi partnerami konsorcjum są jednostki naukowe i firmy z branży ciepłowniczej z Danii, Chorwacji, Rumunii i Litwy.

Na realizację zadania konsorcjum otrzymało rekordową kwotę 1,5 mln EUR z programu unijnego LIFE.

Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie zadeklarowała wsparcie w zakresie rozpowszechniania informacji o projekcie w środowisku branżowym ciepłownictwa w Polsce za pośrednictwem różnych kanałów informacyjnych, a także w ramach organizowanych przez IGCP wydarzeń.

• 5 października europejscy prawodawcy osiągnęli porozumienie ws. nowelizacji rozporządzenia f-gazowego oraz szybszego wycofywania gazów fluorowanych.

Ustalono, że zakaz wprowadzania na rynek europejski pomp ciepła z gazami fluorowanymi obejmie w perspektywie do 2035 r. tylko dwie grupy tych urządzeń: od 2032 r. − monoblokowe klimatyzatory i pompy ciepła (w tym gruntowe) o mocy znamionowej do 12 kW, a od 2035 r. − rozdzielone klimatyzatory i pompy ciepła (typu split) o mocy znamionowej do 12 kW.

Zakazy nie dotyczą ani pomp ciepła zainstalowanych w domach w ostatnich latach, ani tych, które są dostępne w sprzedaży i dopiero będą montowane.

• 12 października Grupa Altum złożyła ofertę kupna za 19 mln zł większościowego pakietu udziałów w produkcyjnej spółce Elektrociepłowni Będzin. Oferta będzie analizowana i rozważana pod kątem strategicznym – poinformowała spółka EC Będzin SA, będąca właścicielem elektrociepłowni.

Elektrociepłownia Będzin, działająca w formule spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest wiodącym producentem ciepła i energii elektrycznej w Zagłębiu Dąbrowskim. 100-procentowym właścicielem firmy jest EC Będzin SA, w której akcjonariacie Grupa Altum ma ponad 46 proc. głosów. To właśnie ta grupa wyraziła zainteresowanie kupnem 60 proc. udziałów w spółce produkcyjnej. Oferta jest ważna do końca października br.

• 24 października Prezes Urzędu Regulacji Energetyki opublikował najnowszą edycję raportu „Energetyka cieplna w liczbach – 2022”.

Nie mam wątpliwości, że systemy ciepłownicze w Polsce należy zmieniać, uniezależniać od paliw kopalnych, ale należy również w tej transformacji uwzględniać lokalną specyfikę, bardzo charakterystyczną dla polskiego rynku. Co więcej, modernizację ciepłownictwa należy traktować jako element bezpieczeństwa, co dobitnie pokazała nam sytuacja związana z wojną w Ukrainie i obawami o brak dostaw węgla dla polskich ciepłowni i elektrociepłowni. Dlatego w mojej ocenie należałby utworzyć model centralnego finansowania modernizacji ciepłownictwa – powiedział Rafał Gawin, Prezes URE.
[Pełna treść raportu]

• NFOŚiGW dofinansuje budowę instalacji termicznego przekształcania odpadów wraz z odzyskiem energii jako elementu Centrum Zielonej Transformacji w Opolu.
Umowa na realizację projektu została oficjalnie podpisana 25 października.

Instalacja realizowana przez Zakład Komunalny Sp. z o.o. w Opolu pozwoli na przekształcanie odpadów komunalnych z wytworzeniem energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji. Corocznie zagospodarowane zostanie 17,8 tys. ton odpadów. Zainstalowana moc wyniesie 7,25 MW (w tym: cieplna 7 MWt oraz moc elektryczna 0,25 MWe).

Łączny koszt projektu wynosi ponad 169,1 mln zł. NFOŚiGW sfinansuje 100 proc. kosztów kwalifikowanych stanowiących ponad 130,2 mln zł, z czego 65,1 mln zł stanowić będzie dotacja oraz ponad 65,1 mln zł pożyczka.

Listopad

• Z początkiem miesiąca ruszyła trzecia edycja kampanii „20 stopni” zachęcającej do oszczędzania ciepła. Pomysłodawcą i organizatorem akcji jest Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie. W kampanię włączają się dostawcy ciepła systemowego z całej Polski.

Celem kampanii jest zachęcenie Polaków do racjonalnego korzystania z ciepła.

Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Lubelskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, w okresie jesienno-zimowym w blisko 60 proc. polskich domów średnia temperatura wynosi 22 stop. C lub więcej. Alergolodzy przekonują, że najkorzystniejsze dla nas jest ok. 20 stop. C w ciągu dnia i ok. 18 stop. C podczas snu.

• NFOŚiGW przekaże blisko 4 mln zł na termomodernizację Miejsko-Gminnego Centrum Medycznego "WOL-MED" Sp. z o.o. w Wolbromiu (woj. małopolskie). Stosowna umowa została podpisana 8 listopada.

Inwestycja realizowana będzie w 3 budynkach należących do Spółki, zlokalizowanych w gminie Wolbrom. W ramach projektu planowane jest m.in.: docieplenie ścian zewnętrznych oraz docieplenie dachu. Zaplanowano prace związane z wymianą okien i drzwi. Zmodernizowana zostanie wymiennikownia, a także instalacja centralnego ogrzewania. Prace obejmą wymianę grzejników, montaż wentylacji mechanicznej z rekuperacją i chłodzeniem. Oświetlenie zostanie wymienione na energooszczędne. Przewidziano także montaż instalacji PV.

Dzięki temu przedsięwzięciu ilość wytworzonej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych wyniesie ok. 88 MWh w skali roku. Zmniejszenie zużycia energii pierwotnej to ok. 3,2 tys. GJ rocznie. Szacowany roczny spadek emisji gazów cieplarnianych to ponad 299 ton.

• Polska jest najszybciej rozwijającym się rynkiem pomp ciepła w Unii Europejskiej – wynika z raportu Zero Carbon Analytics opublikowanego 8 listopada. Łącznie w 21 państwach europejskich sprzedano w 2022 3 mln pomp ciepła, co stanowi wzrost o 38 proc. rdr.

Co trzecie instalowane urządzenie grzewcze w Polsce w 2022 r. stanowiły pompy ciepła – wynika z raportu, powołującego się na dane European Heat Pump Association. Stanowi to wzrost o nieco ponad 100 proc. w porównaniu z 2021 r.

• 15 listopada odbyło się oficjalne otwarcie proekologicznej elektrociepłowni Animex Foods w Starachowicach, która powstała w technologii wysokosprawnej kogeneracji gazowej.
Inwestycja pozwoli na całkowite odejście od technologii węglowej. Realizacja projektu trwała 2,5 roku i obejmowała budowę instalacji w oparciu o 3 nowoczesne kotły gazowe z układami ekonomizerów o mocy 18,6MWc oraz wysokosprawne układy kogeneracyjne o łącznej mocy 4MWe. Stanowi to równowartość rocznych dostaw prądu dla 800 gospodarstw domowych.

Dzięki instalacji firma zwiększy swoje zaangażowanie w rozwój zrównoważonego biznesu i ograniczy emisję CO2 o ponad 30 tys. ton rocznie.

Grudzień

• 11 grudnia Grupa Kapitałowa ECO uruchomiła układy wysokosprawnej kogeneracji w Nowej Soli i Żarach. Układy są bliźniacze – każdy z nich został zbudowany przez tego samego wykonawcę w oparciu o silnik kogeneracyjny marki Catepillar. Moc każdego z silników to 2,027 MWe i 1,978 MWt.

Na układy w Nowej Soli i Żarach ECO pozyskała dotację w wysokości 45 proc. wydatków kwalifikowanych, a każda z inwestycji kosztowała ok. 10 mln zł.

• Jak wynika z raportu Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), opublikowanego 13 grudnia, w porównaniu do wyników osiągniętych w rekordowym 2022 r., sprzedaż pomp ciepła typu powietrze-woda w Polsce po trzech kwartałach 2023 r. nadal miała tendencję spadkową. Według szacunków PORT PC, bazujących na sprzedaży do hurtowni (tzw. sell in), spadki w tej grupie produktowej sięgnęły w tym okresie 30 proc. W przypadku gruntowych pomp ciepła nastąpił natomiast wzrost sprzedaży o 23 proc.

• Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Dębicy otrzyma ponad 88 mln zł dofinansowania na realizację zadania pn. „Instalacja wysokosprawnej kogeneracji na paliwo alternatywne”.
Przedsięwzięcie dotyczy budowy instalacji termicznego przekształcania odpadów pochodzących z odpadów komunalnych z wytworzeniem energii w wysokosprawnej kogeneracji, o wydajności ok. 17,3 tys. Mg/rok, o zainstalowanej mocy cieplnej 5,3 MWt wraz z modułem ORC mocy elektrycznej 1,3 MWe.

Koszt całkowity inwestycji wynosi ponad 89,6 mln zł. NFOŚiGW przekaże w formie dotacji ok. 44,2 mln zł, w formie pożyczki również ok. 44,2 mln zł.
Termin realizacji przedsięwzięcia zakończy się 31 grudnia 2026 r.

• Radomskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej „RADPEC” otrzyma ponad 270 mln zł dofinansowania z NFOŚiGW na budowę nowej instalacji termicznego przekształcania odpadów wytworzonych z odpadów komunalnych. Umowa została podpisana 19 grudnia.

Przedsięwzięcie dotyczy budowy instalacji termicznego przekształcania odpadów pochodzących z odpadów komunalnych z wytworzeniem energii w wysokosprawnej kogeneracji, o wydajności 60 tys. Mg/rok, o zainstalowanej mocy cieplnej 17,5 MWt wraz z modułem ORC mocy elektrycznej 4,4 MWe.
Koszt całkowity przedsięwzięcia to ok. 400 mln zł.
Termin realizacji przedsięwzięcia to 31 grudnia 2027 r.

• 19 grudnia Stowarzyszenie MONAR otrzymało dotację w wysokości ok. 10,7 mln ze środków NFOŚiGW na kompleksową termomodernizację ośrodków leczniczych we Wrocławiu, Milejowicach, Marianówku, Rożnowicach i Wyszkowie.

W 6 budynkach MONAR zostaną docieplone ściany zewnętrzne, ściany w gruncie, stropy i dachy. Wymienione będą okna i drzwi. Ponadto, na 5 obiektach zainstalowane zostaną panele PV wraz z systemem zarządzania energią, a na jednym budynku kolektor słoneczny. Zmodernizowane zostanie także centralne ogrzewanie, system podgrzewania wody użytkowej oraz wentylacja mechaniczna.

• 21 grudnia Prezes URE ogłosił pierwszy z dwóch przewidzianych na 2024 r. naborów na premię kogeneracyjną indywidualną. Aukcje będą przeprowadzane raz na kwartał, w następujących terminach:

- między 1 a 22 marca (aukcja nr ACHP/1/2024),
- między 3 a 21 czerwca (aukcja nr ACHP/2/2024),
- między 2 a 20 września (aukcja nr ACHP/3/2024),
- między 2 a 20 grudnia (aukcja nr ACHP/44/2024).

B.   Działalność największych w Polsce spółek energetycznych w obszarze ciepłownictwa

I.   PGE Polska Grupa Energetyczna

Grupa PGE wytwarza 41 proc. produkcji netto energii elektrycznej w Polsce, a jej udział w rynku ciepła wynosi 18 proc. Grupa szacuje swój udział w rynku energii ze źródeł odnawialnych na 10 proc.
Na obszarze dystrybucyjnym wielkości ok. 123 tys. km kw. PGE obsługuje 5,5 mln klientów. Jej udział rynkowy pod względem wolumenu dystrybuowanej energii elektrycznej wynosi 25 proc., a sprzedaży do odbiorców końcowych – 33 proc.. Spółka jest notowana na GPW od 2009 r.; wchodzi w skład indeksu WIG20.

W I półroczu r. raportowana EBITDA wypracowana przez PGE Polska Grupa Energetyczna w segmencie „Ciepłownictwo” wyniosła 1,23 mld zł.

Umiejętność zarządzania organizacją w zamieniającym się świecie i ograniczanie wpływu na środowisko naturalne są kluczowe dla naszych inwestorów i klientów. Leżąca u podstaw naszej strategii świadomość klimatyczna, a także odpowiedzialna społecznie i otwarta komunikacja, pozwalają na budowanie zaufania oraz długoterminowej wartości Grupy [Wojciech Dąbrowski, Prezes Zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej].

Wśród najważniejszych działań oraz realizowanych projektów inwestycyjnych Spółki w obszarze ciepłownictwa znalazły się następujące:

• 20 lipca PGE oddała do eksploatacji nowoczesną, niskoemisyjną kotłownię gazową w należącej do PGE Energia Ciepła – Elektrociepłowni Bydgoszcz I. Inwestycja o łącznej mocy ok. 40 MW realizowana była w ramach trwającej transformacji aktywów ciepłowniczych, która miała na celu stopniowe zastępowanie dotychczasowych źródeł wytwórczych nowymi jednostkami nisko- i zeroemisyjnymi.

Nowa kotłownia gazowa w Elektrociepłowni w Bydgoszczy składa się z czterech wodnych kotłów gazowych o mocy 9,5 MWt każdy. Zapewni ona produkcję ciepła w sposób efektywny i przyjazny środowisku, a także wpłynie na poprawę jakości powietrza w mieście. Już podczas najbliższego sezonu grzewczego, nowa kotłownia dostarczy ciepło do Miejskiego Systemu Ciepłowniczego, zapewniając bezpieczeństwo dostaw ciepła dla mieszkańców Bydgoszczy.

Oddanie do eksploatacji niskoemisyjnej kotłowni gazowej o mocy ok. 40 MW pozwoliło na całkowite wyłączenie kotłów węglowych w Elektrociepłowni Bydgoszcz I i przyczyni się do ograniczenia emisji CO2 o blisko 50 proc. – powiedział Wojciech Dąbrowski, Prezes Zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej – Obecnie, w ramach transformacji sektora ciepłowniczego, w Grupie PGE realizujemy dziewięć inwestycji, których celem jest odejście od wytwarzania ciepła z węgla – dodał.

• Cztery niskoemisyjne kotły szczytowo-rezerwowe zostały uruchomione po raz pierwszy w ramach planu rozruchu instalacji w nowo budowanej elektrociepłowni gazowej w Siechnicach – podała w komunikacie Kogeneracja, należąca do PGE Energia Ciepła z Grupy PGE.
Po pierwszym uruchomieniu każdy z kotłów musi przejść optymalizację oraz testy układów sterowania i zabezpieczeń. Dopiero po spełnieniu wszystkich niezbędnych kryteriów będą one mogły być dopuszczone do eksploatacji. Jednostka rozpocznie pracę w 2024 r.

• 18 września ruszyły zapisy do II edycji projektu edukacyjnego o cieple „OGRZEWANIE w pudełku”, przygotowanego przez PGE Energia Ciepła i PGE Toruń z Grupy PGE oraz Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy.
W pierwszej edycji programu wzięło udział 30 szkół. Druga edycja skierowana jest do ponad 1600 uczniów z całej Polski i została rozszerzona o klasy I-III szkół podstawowych.

Celem projektu jest popularyzacja wśród młodzieży szkolnej wiedzy w zakresie ciepła – jego właściwości, sposobów wytwarzania i oszczędzania, ale także poszerzanie zainteresowań młodych ludzi zjawiskami fizycznymi.

• W ramach inwestycji realizowanej w Siechnicach przez Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich Kogeneracja należący do PGE Energia Ciepła z Grupy PGE zakończono montaż mechaniczny ważnego elementu przyszłej infrastruktury produkcyjnej. Akumulator ciepła pozwoli na efektywne wykorzystanie ciepła wyprodukowanego przez nowoczesną elektrociepłownię gazową EC Czechnica-2.

Wysoki na 34 m zbiornik, to urządzenie służące do gromadzenia ciepła w postaci gorącej wody. Akumulator ciepła ma kształt walca o średnicy 24 m. Zbudowany ze stali, wysoki na 12 pięter pomieści 13 mln litrów wody. Temperatura wody gromadzonej w akumulatorze wynosić będzie ok. 98 stop. C.

• 25 października PGE Energia Ciepła oddała do eksploatacji nową, zasilaną gazem jednostkę wytwórczą w Zgierzu. Jest to już trzecia niskoemisyjna inwestycja ciepłownicza zakończona w tym roku w Grupie PGE.

Nowa inwestycja PGE Energia Ciepła w Zgierzu składa się z nowego przyłącza gazowego, stacji sprzęgłowej 110/15 kV, kotła rezerwowo – szczytowego o mocy 7 MWt oraz instalacje kolektorów słonecznych o mocy ok. 100 kWt, z których popłynie zielone ciepło do miejskiej sieci ciepłowniczej.
Nowy układ kogeneracyjny oparty jest na zespole 3 silników gazowych o mocy ok, 4,4 MWe/5 MWt każdy.
Generalnym wykonawcą inwestycji było konsorcjum SMART EPC oraz MIKO-TECH.

• 26 października PGE Polska Grupa Energetyczna zawarła umowę, na mocy której udzieli Kogeneracji maksymalnie 700 mln zł pożyczki na finansowanie bieżącej działalności oraz inwestycje, w tym budowę Nowej Elektrociepłowni Czechnica.

Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich Kogeneracja składa się z 3 zakładów produkcyjnych o łącznej mocy elektrycznej 365,7 MW i cieplnej 1 080,4 MW. Większościowy pakiet akcji spółki należy do PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

• 17 listopada, w budowanej elektrociepłowni w Siechnicach, realizowanej przez Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich Kogeneracja należący do PGE Energia Ciepła z Grupy PGE, została oddana do eksploatacji kotłownia szczytowo-rezerwowa.

Rolą kotłów szczytowo - rezerwowych (KSR) jest praca w szczycie zapotrzebowania na ciepło, kiedy funkcjonowanie pracującego w podstawie bloku gazowo-parowego jest niewystarczające. Kotły wykorzystywane są również jako rezerwa w przypadku ewentualnych awarii podstawowych urządzeń produkcyjnych.

Oddana właśnie do eksploatacji kotłownia szczytowo-rezerwowa to istotny etap w przygotowaniach do uruchomienia nowej elektrociepłowni w Siechnicach. Już dziś jest ona gwarantem utrzymania dostaw ciepła w najbliższym sezonie grzewczym – podkreślał Dominik Wadecki, Prezes Zarządu Kogeneracji.

• 22 listopada PGE Energia Ciepła uruchomiła w Zgierzu pilotażową instalację Hybrydowego Węzła Ciepła. Projekt został zrealizowany we współpracy z Towarzystwem Budownictwa Społecznego w Zgierzu i Wspólnotą Mieszkaniową.

Pilotażowa instalacja ma posłużyć do pozyskania danych, umożliwiających optymalizację tego innowacyjnego rozwiązania oraz implementację kolejnych tego typu węzłów w systemie ciepłowniczym. Innowacja dotyczy inteligentnego zarządzania produkcją i dostawami energii ciepła do odbiorcy końcowego poprzez integrację źródła wytwórczego ciepła systemowego oraz rozproszonych źródeł wytwórczych przy właściwym jego magazynowaniu w lokalizacji odbiorcy tak, aby móc dodatkowo wpływać przy większej skali na sieć ciepłowniczą.

• 20 grudnia, w należącej do Kogeneracji elektrociepłowni usytuowanej na wrocławskim Zawidawiu uruchomiono dwa agregaty kogeneracyjne. Dzięki zastosowanej niskoemisyjnej technologii produkcji przyczynią się one do redukcji emisji CO2 oraz do niższego zużycia paliwa przy tej samej ilości wytworzonej mocy.

Oddane do eksploatacji agregaty zwiększą moc tego zasilanego gazem zakładu oraz zapewnią mu status efektywnego energetycznie dla systemu ciepłowniczego. Łączna moc elektryczna nowych agregatów wynosi 2,12 MWe.

II.   Orlen

Połączenie z PGNiG w 2022 r. znacznie rozszerzyło strategiczne obszary synergii operacyjnych. Między innymi wspólna koordynacja zasobów wytwórczych w ramach konsolidacji aktywów związanych z energetyką i ciepłownictwem oraz odnawialnymi źródłami energii pozwoliła na prowadzenie bardziej ambitnych programów inwestycji w innowacyjne i niskoemisyjne źródła energii takie jak OZE, wodór i biogaz.

Wśród najważniejszych działań oraz realizowanych projektów inwestycyjnych Spółki w obszarze ciepłownictwa znalazły się następujące:

• Jak poinformowała PGNiG Termika z Grupy Orlen (24.07.), budowa dwóch szczytowych kotłowni gazowych – KG1 i KG2 oraz bloku gazowo-parowego była częścią dużego planu inwestycyjnego dla EC Żerań. Został on właśnie zrealizowany.

Prognozowana dla Elektrociepłowni Żerań redukcja emisji dzięki całości gazowych inwestycji to: o połowę pyłu, o 82 proc. dwutlenku siarki oraz o 43 proc. tlenków azotu.
Dla mieszkańców okolicy przestawienie elektrociepłowni na paliwo gazowe oznacza również zmniejszenie uciążliwości związanych z transportem kolejowym węgla oraz ciężarówek z popiołem z zakładu.

• Z dniem 10 października PGNiG Termika uruchomiła nową instalację PV w Ciepłowni Kawęczyn. To pierwsza tego typu inwestycja Spółki.
Składa się ona z 2220 paneli o mocy 450 W każdy, a 10 falowników przetwarza prąd stały na przemienny. Następnie napięcie prądu podnoszone jest do 15 kV, aby umożliwić przesyłanie energii do sieci dystrybucyjnej. Instalacja posiada nowoczesny system sterowania i nadzoru, co zapewnia bezpieczną, stabilną pracę i pełny monitoring.

• 23 listopada Orlen pomyślnie zakończył testy prototypowego zespołu kogeneracyjnego o mocy 1MW, wyposażonego w system wielopaliwowy Multifuel, umożliwiający produkcję energii elektrycznej i ciepła z wykorzystaniem wodoru, gazu ziemnego lub ich mieszanki.

Prototyp jest unikatowy w skali światowej i wykorzystuje autorskie rozwiązanie opracowane przez Orlen. System wielopaliwowy może być również instalowany w już działających jednostkach wytwórczych, co pozwoli na ich stopniowe przestawienie na zasilanie wodorem.
Technologia Multifuel przyspieszy wykorzystanie paliw alternatywnych w energetyce, przyczyniając się do redukcji emisji CO2 w tej branży.
Orlen wystąpił o ochronę patentową swojego wynalazku.

• 13 grudnia PGNiG Termika uzyskała ponad 233 mln zł z NFOŚiGW na inwestycje w nowoczesne technologie odzysku i akumulacji ciepła w warszawskich zakładach w Siekierkach i Żeraniu.

Inwestycje zwiększą gwarancję dostaw ciepła w sytuacjach awaryjnych oraz poprawią bezpieczeństwo dostaw ciepła sieciowego dla mieszkańców Warszawy. Zakłady należące do PGNiG Termika produkują 11 proc. całego ciepła systemowego w Polsce, które dociera do ok. 7 proc. mieszkańców Warszawy oraz Pruszkowa, Piastowa i Michałowic. Produkcja w kogeneracji sprawia, że oprócz ciepła elektrociepłownie Siekierki i Żerań pokrywają też ok. 65 proc. całkowitego zapotrzebowania Warszawy na energię elektryczną.

III.   Tauron

Z ciepła sieciowego dostarczanego przez Tauron Ciepło korzysta ponad 800 tys. mieszkańców, przede wszystkim metropolii śląsko-dąbrowskiej, ale też na południu województwa śląskiego czyli w Cieszynie, Bielsku-Białej, Tychach.
Podstawowe jednostki wytwórcze, to elektrociepłownie w Katowicach, Tychach, Bielsku-Białej, Czechowicach-Dziedzicach oraz ciepłownie w Olkuszu, Zawierciu i w Kamiennej Górze.

Według informacji przekazanej przez Spółkę 18 października br., ponad 200 kolejnych budynków: mieszkalnych, usługowych i biurowych jest w tym roku przyłączanych do sieci ciepłowniczej Tauron Ciepło. Od początku roku przyłączono 163 obiekty, a do końca 2023 r. zostaną przyłączone kolejne 54 budynki.

Praktyką Tauron Ciepło stało się wykorzystywanie dronów do wykonywania szczegółowych inspekcji podziemnej i naziemnej infrastruktury ciepłowniczej, nawet w trudno dostępnym terenie.
Dzięki stosowaniu nowoczesnych rozwiązań do monitoringu sieci ciepłowniczych skracamy czas wykonywania poszczególnych zadań technologicznych, zwiększamy bezpieczeństwo pracy i poprawiamy efektywność pracy urządzeń energetycznych – zauważa Paweł Szczeszek, Prezes Zarządu Grupy Tauron.

Wśród najważniejszych działań oraz realizowanych projektów inwestycyjnych Spółki w obszarze ciepłownictwa znalazły się następujące:

• Jak poinformowała Spółka (09.08.), już ponad 1,6 mln zł dotacji do wymiany ogrzewania otrzymali uczestnicy programu „Ogrzej się z Tauronem”. Eksperci energetycznego lidera wyliczają, że efektywność domowego ogrzewania można zwiększyć aż 3-krotnie, zastępując starsze rozwiązania technologiami takimi jak pompy ciepła.

Systematycznie wspieramy naszych klientów w generowaniu długofalowych oszczędności między innymi poprzez program dofinansowania wymiany ogrzewania na efektywniejsze. Szacujemy, że do końca roku pula środków, jakie otrzymają uczestnicy programu „Ogrzej się z Tauronem” sięgnie blisko 2,5 mln zł – powiedział Paweł Szczeszek, Prezes Zarządu Tauron Polska Energia.

• 10 sierpnia Tauron Ciepło i Energetyka Cieszyńska podpisały „Plan połączenia spółek”, gdzie Tauron Ciepło jest Spółką Przejmującą a Energetyka Cieszyńska – Spółką Przejmowaną.

W dokumencie czytamy m.in.:

Zważywszy, że: (I.) Spółka Przejmująca posiada 100 proc. udziałów w kapitale zakładowym Spółki Przejmowanej (II.) Spółka Przejmująca oraz Spółka Przejmowana należą do tej samej grupy kapitałowej i są spółkami zależnymi od tej samej jednostki dominującej, którą jest Tauron Polska Energia S.A. (…); (III.) spółki uczestniczące w procesie połączenia zamierzają dokonać połączenia w celu optymalizacji prowadzonej działalności gospodarczej oraz integracji i uproszczenia struktury organizacyjnej; (IV.) połączenie Spółek nastąpi przez przeniesienie całego majątku Spółki Przejmowanej na Spółkę Przejmującą z uwzględnieniem przepisów KSH regulujących uproszczone postępowanie łączeniowe;
Spółki uczestniczące w procesie połączenia zgodnie ustaliły Plan Połączenia (…).

Podstawę połączenia stanowić będą Nadzwyczajne zgromadzenia Wspólników Spółki Przejmowanej i Spółki Przejmującej.

IV.   Enea

Grupa Enea realizuje Strategię Rozwoju, stawiając nacisk na rozwój odnawialnych źródeł energii i inwestycje zmieniające polską energetykę. W sierpniu Enea podpisała dokumenty podsumowujące warunki zbycia na rzecz Skarbu Państwa swoich aktywów węglowych. Do NABE wejdą jednostki wytwórcze Enei Wytwarzanie oraz Enei Elektrownia Połaniec. Elementem realizacji strategicznych założeń w zakresie zbywania aktywów węglowych są również działania na rzecz sprzedaży akcji LW Bogdanka.

Żródła ciepła systemowego Enei znajdują się w Białymstoku. Są to: Elektrociepłownia Białystok i Ciepłownia Zachód. Ponadto w Białym stoku funkcjonuje, jako źródło ciepła systemowego, Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych, którego właścicielem jest miejska spółka PUHP LECH.

Zadania z zakresu ciepłownictwa Grupa realizuje poprzez swoją spółkę zależną Enea Ciepło.

W pierwszym półroczu sprzedaż ciepła wyniosła 3,7 PJ.

Fortum i Veolia, to dwie najbardziej znaczące zagraniczne spółki energetyczne działające na polskim rynku ciepła.

V.   Fortum

W grudniu minęło 20 lat działalności Fortum w Polsce. Firma inwestuje w rozwiązania przyjazne dla środowiska, sprawdzone w Finlandii i Szwecji, dostosowując je do polskich realiów. W ciągu 20 lat zainwestowała w Polsce ponad 4 mld zł (1 mld euro). Na tę kwotę składają się akwizycje, inwestycje odtworzeniowe i rozwojowe. Fortum wybudowało między innymi dwie nowoczesne, wielopaliwowe elektrociepłownie i zapoczątkowało proces dekarbonizacji w polskim ciepłownictwie. Do 2027 r. planuje całkowite odejście od węgla.

Obecnie Spółka posiada dwie elektrociepłownie – w Częstochowie i Zabrzu oraz sieci ciepłownicze w trzech miastach – Wrocławiu, Częstochowie i Płocku.

Wśród najważniejszych działań oraz realizowanych projektów inwestycyjnych Spółki znalazły się, w szczególności, następujące:

• Z 24 na 25 sierpnia, po dwóch miesiącach prac [od 24.06.], Spółka zakończyła wymianę starego, wysłużonego ciepłociągu poprowadzonego pod ul. Kazimierza Wielkiego. Sieć ciepłownicza w tym miejscu była ostatnią wykonaną w starej technologii kanałowej w ścisłym centrum Wrocławia, wybudowana jeszcze na przełomie lat 50-ych i 60-ych XX w. Wymieniona została na nowoczesną, preizolowaną, ze specjalnymi czujnikami informującymi o awariach. Posłuży ona mieszkańcom przez następne kilkadziesiąt lat.

• 18 września Fortum podpisało kontrakt z Bilfinger Industrial Services Polska. Firma 1 września przejęła eksploatację i utrzymanie sieci ciepłowniczych we Wrocławiu, Częstochowie i Płocku. Przedmiotem umowy jest obsługa sieci ciepłowniczych Fortum o łącznej długości ok. 950 km, które obsługują ok. 10 tys. obiektów podłączonych do sieci ciepłowniczej w Płocku, Wrocławiu i Częstochowie. Kontrakt podpisany został na 6 lat.

W ramach umowy Fortum powierza firmie Bilfinger wykonywanie usług eksploatacji i utrzymania niezbędnych do zapewnienia gotowości majątku ciepłowniczego Fortum do realizacji przesyłania, dystrybucji oraz sprzedaży ciepła.

VI.   Veolia

W Veolii jesteśmy przekonani, że rozwój jest możliwy tylko wtedy, gdy kwestie ekonomiczne, społeczne i środowiskowe traktowane są jako niepodzielna całość. Dążymy więc, poprzez nasze działania, do zwiększenia wpływu na wszystkich naszych interesariuszy, czy to w aspekcie ochrony środowiska, w wymiarze społecznym, a także finansowym. [Frédéric Faroche – Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny, Grupa Veolia Polska]

Wśród najważniejszych działań oraz realizowanych projektów inwestycyjnych Spółki znalazły się, w szczególności, następujące:

• Veolia Północ z Grupy Veolia term opracowała koncepcję, a następnie wykonała nowoczesną instalację ciepłowniczą zasilającą sześć budynków Zespołu Szkół w Opaleniu w gminie Gniew. Projekt polegał na zastąpieniu dotychczasowej kotłowni węglowo-pelletowej w pełni zautomatyzowanym rozwiązaniem opartym o odnawialne źródła energii (OZE), obejmującym kotły elektrodowe, pompy ciepła oraz instalację fotowoltaiczną. Bezemisyjną instalację uroczyście oddano do użytku 6 października.

Istniejący duży obieg ciepła został podzielony na mniejsze, oparte o OZE. Dla większych obiektów zastosowano kotły elektrodowe o łącznej mocy 110 kW, a dla mniejszych pompy ciepła o łącznej mocy 24 kW. Na wszystkich dachach szkoły rozmieszczono instalację PV o łącznej mocy 140 kWp.

Rozwiązanie to pozwoli na samobilansowanie się systemu. Dodatkowo w salach lekcyjnych zastosowano czujniki umożliwiające uzyskanie oszczędności ciepła minimum 15 proc. Z kolei w sali gimnastycznej zostały zamontowane nagrzewnice pozwalające na szybkie nagrzanie pomieszczenia bezpośrednio przed zajęciami.
Cały system jest w pełni zautomatyzowany i pozwala na efektywne zarządzanie ciepłem.

• 6 listopada wystartowała nowa odsłona kampanii edukacyjnej „Stopień mniej znaczy więcej”, której Veolia jest organizatorem.

Celem kampanii jest podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa na temat indywidualnych działań, jakie można podejmować na rzecz ochrony zasobów naturalnych i poprawy jakości powietrza, odnosząc przy tym korzyści zdrowotne. Kampania, która potrwa do maja 2024 r., skupia się na przekazie, że zmniejszenie temperatury ogrzewania nawet o jeden stopień przynosi redukcję emisji pochodzących z wykorzystywania paliw kopalnych i pozwala zmniejszyć negatywne efekty przegrzewania organizmu.

C.   Programy w obszarze ciepłownictwa

W II półroczu 2023 r. w obszarze ciepłownictwa funkcjonowały dotychczasowe programy, z których niektóre zmodyfikowano, ale ogłoszono również nowe. W szczególności, są to:

• „Ciepłe Mieszkanie” jest uzupełnieniem programu „Czyste Powietrze” (uruchomionego w 2018 r.) – właściciele mieszkań w budynkach wielorodzinnych, najemcy mieszkań komunalnych i wspólnoty od 3 do 7 lokali mieszkalnych mogą ubiegać się dotacje do wymiany „kopciuchów” i poprawę efektywności energetycznej. Wsparcie z programu z budżetem 1,75 mld zł – wyniesie do 41 tys. zł dla osób fizycznych i do 375 tys. zł dla wspólnot mieszkaniowych. Na więcej mogą liczyć mieszkańcy najbardziej zanieczyszczonych gmin.
Nabór wniosków dla gmin rozpocznie się 29 września.

Pierwotny budżet programu wynosił 1,4 mld zł. Pilotażowy nabór wniosków odbył się w 2022 r. Dotychczas, w ramach tego naboru, podpisano 374 umowy z gminami na ponad 746 mln zł, co pozwoli na realizację przedsięwzięć w przeszło 33,5 tys. lokali mieszkalnych.

• Dalej działa program „Czyste Powietrze” – od początku 2023 r. w programie nastąpiły zmiany, które uprościły proces wypełniania i składania wniosku, obniżony został próg dochodowy uprawniający do dofinansowania, a także skrócone zostały długie terminy oczekiwania na decyzję. Nowy nabór – od 3 stycznia br. – zakłada m.in. wyższe progi dochodowe, wyższe kwoty dofinansowania, krótszy czas oczekiwania na dotację, ale także w przypadku kompleksowej termomodernizacji, konieczność wykonania audytu energetycznego. Nowa odsłona programu wprowadza także możliwość złożenia dwóch wniosków.

• 30 listopada NFOŚiGW ogłosił nabór wniosków o dofinansowanie inwestycji w energooszczędną infrastrukturę ciepłowniczą z programu „Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 – FEnIKS. Do podziału jest 100 mln zł – dofinansowanie może wynieść nie więcej niż 79,71 proc. wartości wydatków kwalifikowanych projektu.

Do naboru mogą przystąpić następujące typy podmiotów: jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne, podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będące przedsiębiorcami, spółdzielnie mieszkaniowe, podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE działające na rzecz jednostek samorządu terytorialnego oraz przedsiębiorcy.
Nabór wniosków potrwa do 31 stycznia 2024 r.

• W trwającym w II półroczu programie „Digitalizacja Sieci Ciepłowniczych”, gdzie wnioski do NFOŚiGW można składać do 12 stycznia 2024 r. (lub do wyczerpania alokacji środków) dofinansowanie będzie udzielone w formie dotacji i/lub pożyczki.

Celem programu jest digitalizacja sieci ciepłowniczej w celu jej optymalizacji, a jego beneficjentami są przedsiębiorstwa energetyczne w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne prowadzące koncesjonowaną działalność gospodarczą w zakresie przesyłu i dystrybucji ciepła.

Kwoty alokacji dla dofinansowania w formie pożyczki jak i dotacji wynoszą do 250 000 tys. zł.

• Od 1 października zmieniły się zasady w programie „Ciepłownictwo Powiatowe”. Celem programu w nowej odsłonie jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania przedsiębiorstw ciepłowniczych na środowisko, w tym poprawa jakości powietrza.

W ramach programu można wnioskować o dofinansowanie w formie dotacji do 50 proc. kosztów kwalifikowanych. Warunkiem udzielenia dotacji jest jednoczesne zaciągnięcie pożyczki z NFOŚiGW, w części stanowiącej uzupełnienie do 100 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Dofinansowywane będą inwestycje o wartości od 0,5 mln zł do 300 mln zł.

O wsparcie na inwestycje mogą ubiegać się spółki kapitałowe, których przedmiotem działalności jest produkcja ciepła na cele komunalno-bytowe, a udział w kapitale zakładowym spółki jednostki samorządu terytorialnego, w tym związku JST, jest większy niż 50 proc.
Katalog beneficjentów został rozszerzony o JST ujęte na imiennej liście 139 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze. Całkowita moc cieplna zamówiona systemu ciepłowniczego, w ramach którego prowadzona jest przedmiotowa działalność winna wynosić nie więcej niż 50 MW.

• W II półroczu kontynuowano program „Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny” ogłoszony przez NFOŚiGW 13 lutego br. wraz z naborem wniosków. Program skierowany jest do przedsiębiorców. Wsparciem objęte zostaną inwestycje dotyczące budowy nowych, rozbudowy lub modernizacji istniejących instalacji fermentacji selektywnie zebranych bioodpadów komunalnych i wykorzystania uzyskanego biogazu do wytwarzania energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji.

Dofinansowanie w formie dotacji wynosi do 50 proc. kosztów kwalifikowanych, z zastrzeżeniem, że kwota dotacji nie może przekroczyć kwoty pożyczki udzielonej przez NFOŚiGW, na samą inwestycję.
Wnioski można składać do 30 czerwca 2024 r.

• Kontynuację miał również program „Energia Plus”, którego celem jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania przedsiębiorstw na środowisko, w tym poprawa jakości powietrza, poprzez wsparcie przedsięwzięć inwestycyjnych, takich ja m.in.: poprawa efektywności energetycznej, nowe źródła ciepła i energii elektrycznej czy modernizacja/rozbudowa sieci ciepłowniczych.
Dofinansowanie udzielane jest w formie pożyczki do 85 proc. kosztów kwalifikowanych (0,5 – 500 mln zł). Wnioski można składać do 13 grudnia 2024 r. lub do wyczerpania alokacji środków.

• W kwietniu 2022 r. NFOŚiGW uruchomił program „Moje Ciepło”, który jest kontynuowany. Zapewnia on dofinansowanie dla nowych budynków jednorodzinnych z pompami ciepła.
Program z budżetem 600 mln zł realizowany będzie w latach 2022-2027.

Według stanu na dzień 26 grudnia br. wypłacono już 18 386 dofinansowań do projektów instalacji pomp ciepła na kwotę 152 685 055 zł.

• „Stop Smog” – to rządowy program zainaugurowany w 2018 r. i skierowany do osób najuboższych, których nie stać na ocieplenie domu i wymianę pieca. Wiosną tego roku ruszyła jego druga odsłona i jest kontynuowana.

Ze środków programu mogą zostać dofinansowanie mogą uzyskać m.in. następujące przedsięwzięcia: wymiana przestarzałych urządzeń, a nawet całych instalacji grzewczych na takie, które spełniają normy niskoemisyjności; termomodernizacja nieruchomości w połączeniu z wymianą urządzeń i instalacji grzewczych lub samodzielnie; utylizacja nieekologicznych źródeł ciepła wraz z przyłączami; podłączenie do sieci ciepłowniczej lub gazowej; zmniejszenie zapotrzebowania budynków mieszkalnych jednorodzinnych na energię dostarczaną na potrzeby ich ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej.

Do końca 2024 r., budżet w programie “Stop Smog” przewidziano na ponad 1,2 mld zł, z czego ponad 880 mln zł stanowią środki krajowe.

• „Mój Prąd 5.0” – Nowa odsłona programu ruszyła 22 kwietnia br., a nabór wniosków jest ciągły. Obecna wersja jeszcze lepiej odpowiada na potrzeby osób inwestujących w instalacje OZE.
W bieżącej edycji programu, do końca czerwca, złożono aż 30 tys. wniosków na kwotę łączną przekraczającą 263 mln zł, tj. ponad 2,5 raza ponad planowany wstępnie budżet projektu.

W związku z ogromnym zainteresowaniem Ministerstwo Klimatu i Środowiska zdecydowało o uruchomieniu dodatkowych 400 mln zł w celu zabezpieczenia kwot dotacji. Oznacza, to że na realizację piątej edycji programu przeznaczono aż 0,5 mld zł.
Nabór wniosków upływa 22 grudnia br. lub do czasu wyczerpania budżetu projektu.

• Kontynuowany był program „Agroenergia” – program wsparcia OZE dla rolników. Jego celem jest kompleksowe wsparcie związane z ograniczeniem negatywnego wpływu na środowisko prowadzonych działalności rolniczych poprzez dofinansowanie inwestycji służących budowaniu samodzielności energetycznej na obszarach wiejskich, co przyczyni się do zwiększenia lokalnego bezpieczeństwa energetycznego oraz m.in. poprawy jakości powietrza.

Przewidziano dwie formy dofinansowania. Na dotacje dla rolników indywidualnych zarezerwowano 80 mln zł, ale jedna dotacja wyniesie maksymalnie 800 tys. zł. Z kolei na pożyczki czeka do rozdysponowania 120 mln zł.

Dofinansowaniem zostaną objęte jedynie te wydatki, które zostały poniesione przed dniem złożenia wniosku przez beneficjenta w terminie od 1 czerwca 2021 r. do 30 czerwca 2027 r.

D.   Kongresy, konferencje, sympozja

• 5-7 września – XXXII Forum Ekonomiczne w Karpaczu, którego hasłem przewodnim było „Nowe wartości Starego Kontynentu- Europa u progu zmian”.

Wśród bardzo wielu tematów podejmowanych na Forum znalazły się również i te odnoszące się do transformacji energetycznej w obszarze ciepłownictwa. Rozmawiano m.in. o poszukiwaniu przez firmy rozwiązań dla ciepła neutralnego klimatycznie. Na przykładzie miast Zgorzelec i Görlitz, które przygotowują wspólny projekt sieci ciepłowniczej, zwracano uwagę na fakt, że współpraca lokalna zaczyna rozwijać się jeszcze przed oficjalną państwową.

• 11-12 września – VIII Konferencja Naukowa „Bezpieczeństwo Energetyczne – filary i perspektywa rozwoju” w Rzeszowie. Organizatorem wydarzenia jest Instytut Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza we współpracy z Politechniką Rzeszowską im. Ignacego Łukasiewicza oraz ze wsparciem Zakładu Ekonomii Wydziału Zarządzania Politechniki Rzeszowskiej.

Celem Konferencji jest wniesienie wkładu w dyskusję naukową i ekspercką dotyczącą polityki energetycznej, bezpieczeństwa energetycznego oraz szeroko pojętego sektora energii.

Głównym wątkiem tegorocznych dyskusji było bezpieczeństwo energetyczne w kontekście transformacji energetycznej oraz zawirowań na rynku energii.
Panele plenarne poświęcone ciepłownictwu dotyczyły m.in.: dekarbonizacji ciepłownictwa, efektywności energetycznej oraz OZE, systemów antydronowych w kontekście zagrożeń dla infrastruktury krytycznej.

• 11-13 września – XXVII Forum Ciepłowników Polskich w Międzyzdrojach organizowane przez Izbę Gospodarczą Ciepłownictwo Polskie. Hasłem przewodnim tegorocznej edycji było „Priorytety ciepłownictwa systemowego”.

Podczas tegorocznego wydarzenia odbyły się panele dyskusyjne, prelekcje m.in. na temat priorytetów ciepłownictwa systemowego wraz z mechanizmami uwzględniającymi ich finansowanie, promocji ciepła systemowego, energii geotermalnej dla ciepłownictwa, dekarbonizacji, digitalizacji polskiego ciepłownictwa, a także transformacji ciepłownictwa do OZE.

• 25-26 września – I Kongres Energetyki Rozproszonej w Krakowie. Zakres tematyczny KER obejmował kluczowe dla przyszłości polskiej transformacji energetycznej problemy i wyzwania.

Wśród zagadnień związanych bezpośrednio z ciepłownictwem omawiano m.in. następujące kwestie: jak rozwijać energetykę rozproszoną (w kontekście rynku pomp ciepła), energetyka rozproszona dla klimatu i środowiska (wykorzystanie geotermii), finansowanie rozwoju energetyki rozproszonej, energetyka w samorządach i lokalne inicjatywy energetyczne, paliwa z odpadów i ciepło odpadowe, geotermia oraz podziemne magazynowanie ciepła.

• 26 i 27 września – Regionalne Forum Ekonomiczne NOWA ENERGIA w Kielcach. Forum poświęcone było bardzo szeroko sprawom energii, transformacji energetycznej, odnawialnym źródłom, energii z wodoru oraz energii jądrowej.

Podczas paneli eksperckich dotyczących OZE rozmawiano jak się będą rozwijać w przyszłości, co się będzie opłacać w odniesieniu do odbiorców indywidualnych i przedsiębiorstw, jakie będą sposoby na zmniejszenie rachunków za prąd i ogrzewanie.
Jednym z dyskutowanych tematów było również: „Jaka przyszłość w ogrzewaniu naszych domów i mieszkań?”

• 27-28 września – IX Kongres Energetyczny DISE we Wrocławiu pod hasłem przewodnim „Transformacja energetyczna sposobem na wyjście z kryzysu”. Kongres stanowi cenione międzynarodowe forum dyskusji o najważniejszych wyzwaniach dla polskiej energetyki, gdzie interdyscyplinarne grono ekspertów poszukiwało najlepszych rozwiązań dla osiągnięcia celów transformacji energetycznej i zapewnienia bezpieczeństwa systemu energetycznego.

Kongresowe dyskusje były w tym roku skoncentrowane na kluczowych dla branży kwestiach, takich jak: polski miks energetyczny i Krajowy System Elektroenergetyczny, przyszłość gazu ziemnego, gazów odnawialnych i technologii węglowych; status polskich projektów jądrowych, inwestycje w energetykę wiatrową na lądzie i morzu oraz w fotowoltaikę, współpraca transgraniczna, rozwiązania cyfrowe, czy obniżanie emisyjności w ciepłownictwie i przemyśle.

• 5-6 października – Konferencja PRECOP28 w Katowicach. Konferencja poprzedza i przygotowuje do Szczytu Klimatycznego w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (UN Climate Change Conference – COP 28) – największego światowego forum, którego celem jest wypracowanie wspólnej polityki na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu. W konferencji udział wzięli wysocy przedstawiciele agend ONZ i Unii Europejskiej, ambasadorzy i politycy, byli prezydenci COP oraz reprezentanci świata nauki i biznesu, instytucji i organizacji.

W agendzie spotkania pojawiły się najistotniejsze tematy związane z redukcją emisji CO2, polityką klimatyczną Polski i Europy, powstrzymaniem globalnego ocieplenia i łagodzeniem już widocznych i wciąż narastających skutków katastrofy klimatycznej.

Nie zabrakło miejsca także dla ciepłownictwa.
Wszystkie działania ze strony przedsiębiorstw ciepłowniczych ukierunkowane są obecnie na realizacji ambitnych celów w zakresie neutralności klimatycznej i osiągnięcia jej do 2050 r. Podkreślamy natomiast konieczność uwzględnienia w procesach planowania transformacji, aby każdy z systemów ciepłowniczych traktować indywidualnie, biorąc pod uwagę lokalne uwarunkowania, uzasadnienie ekonomiczne, kwestie techniczne, czy otoczenie regulacyjne – powiedziała Dorota Jeziorowska, Dyrektor PTEZ podczas panelu „Energia: popyt, podaż, emisje”.

Sporo miejsca poświęcono kwestii utrzymania stabilności systemu elektroenergetycznego, przy rosnącej mocy z OZE. Dziś to elektrociepłownie i elektrownie konwencjonalne w dużej mierze zapewniają bezpieczeństwo dostaw energii do odbiorców, ale zadaniem całego sektora jest szukanie rozwiązań pozwalających na zagospodarowanie w niedalekiej przyszłości nawet ok. 50 GW mocy wytwórczych w OZE, np. poprzez rozwój technologii magazynowania energii.

• 9-10 października – XI Ogólnopolski Szczyt Gospodarczy OSG w Lublinie. Podczas wydarzenia, jeden z głównych paneli dyskusyjnych pn. „Zielona transformacja” był w całości poświęcony ciepłownictwu. Poruszono następujące kwestie: Europejski Zielony Ład a transformacja polskiego rynku ciepła; kapitał na inwestycje i innowacje; wykorzystanie OZE w ciepłownictwie; gospodarka odpadami – perspektywa przedsiębiorstw i samorządów; projekty oparte na gazie i dalsze scenariusze w obliczu kryzysu gazowego; unijne przepisy, a rynek pomp ciepła.

• 12-13 października – 5. Konferencja Biomasa i paliwa alternatywne w ciepłownictwie w Piekarach Śląskich.
Program wydarzenia obejmował m.in. następujące zagadnienia: „Dyrektywa RED III a wyzwania dla ciepłownictwa”, „Kogeneracja – niewykorzystany potencjał”, „Biogaz i wodór – paliwa przyszłości dla ciepłownictwa?”, „Biomasa w ciepłownictwie – szanse i ograniczenia”.

Drugiego dnia Konferencji odbyła się wizyta studyjna w Elektrociepłowni Veolia Południe w Tarnowskich Górach. Uczestnicy wydarzenia mogli zapoznać się z rozwiązaniami technologicznymi, które umożliwiają wykorzystanie w zakładzie biomasy i biogazu produkowanego w lokalnej oczyszczalni ścieków.

• 23 października – I Forum Polskiej Organizacji Biometanu w Warszawie. Sektor biometanu zmaga się w Polsce m.in. z barierami, które dotyczą akceptacji społecznej dla planowanych i budowanych instalacji.

Czy jesteśmy w stanie przedstawić́ korzyści z uruchomienia instalacji biometanowej, zjednać́ lokalne społeczności i wykorzystać́ istniejące substratowe perspektywy rozwoju i skalowalności produkcji biometanu? To pytania, na które szukano odpowiedzi podczas Forum.

• 30 października – Konferencja „Transformacja energetyczna w miastach – wyzwanie dla samorządów i ich partnerów” w Warszawie, której organizatorem była Fundacja Veolia Polska. Wydarzenie poświęcone było wyzwaniom i szansom, które stoją przed samorządami, szczególnie w kontekście zmian regulacyjnych i nowych obowiązków nakładanych na jednostki samorządu terytorialnego (JST).
Przedstawione zostały m.in. efektywne i najnowsze rozwiązania z obszaru zarządzania efektywnością energetyczną w budynkach. Wśród poruszonych wybranych zagadnień znalazły się m.in.: Termomodernizacja, systemy zarządzania energią cieplną oraz Samorządy kluczem do przeprowadzenia "lokalnej modernizacji energetycznej".

• 8-9 listopada – 38. Konferencja Energetyczna EuroPOWER & 8. OZE POWER w Warszawie. Zakres tematyczny związany z ciepłownictwem obejmował m.in. następujące kwestie: „Transformacja w ciepłownictwie – jak skutecznie z nią wystartować?”, „Strategia cyberbezpieczeństwa dla sektora energetycznego”, „Dlaczego biogazownie warte są upowszechnienia?”

• 14-15 grudnia – 8. Kongres Biogazu w Warszawie. Tegoroczne spotkanie przedstawicieli krajowego i europejskiego sektora biogazowego odbyło się pod hasłem: „Biogaz – nowe otwarcie.”
Podczas sesji pt. „Budowa i eksploatacja biogazowni – technologie i rozwiązania zwiększające wydajność instalacji” omawiano kwestię „Potrzeby własne energii elektrycznej, różnice konstrukcyjne i eksploatacyjne jednostek kogeneracyjnych – porównanie obiektów biogazowni oraz biometanowni”.

Zobaczmy również

Podsumowanie I połowy 2023 r. w polskim ciepłownictwie