Solaris w roku 2020 był największym w Europie producentem miejskich autobusów elektrycznych

Rok 2020 przyniósł dla gospodarki większości państw na świecie niespotykane wcześniej wyzwania. Minione miesiące były niełatwe również dla europejskiego sektora transportu publicznego i firm produkujących pojazdy w tym segmencie motoryzacji. Pandemia koronawirusa/Covid-19 i związane z nią ograniczenia wymagały od firmy Solaris wypracowania specjalnych procedur i uruchomienia nakładów umożliwiających nieprzerwaną kontynuację działalności. Spółka udowodniła jednak, że nawet w najtrudniejszych okolicznościach dotrzymuje obietnic wobec swoich klientów i partnerów biznesowych. Starania całej organizacji i jej pracowników, aby utrzymać ciągłość działania, a także wprowadzone środki zaradcze przyniosły wymierne efekty.

W minionym roku Solaris zanotował istotny wzrost sprzedaży i przychodów, co więcej - były to wyniki rekordowe. 2020 przyniósł firmie sprzedaż na poziomie 1560 pojazdów, co jest liczbą najwyższą w 25-letniej historii Solarisa. W porównaniu z rokiem 2019 jest to wzrost o blisko 5% (1487 sztuk w roku 2019).

Rys. 1. Sprzedaż pojazdów marki Solaris w latach 2017-2020, dane w sztukach, źródło: Solaris.

Najwięcej autobusów i trolejbusów marki Solaris w podsumowywanym okresie trafiło do przewoźników w Polsce, Niemczech, Włoszech, Estonii, Czechach, Izraelu i Hiszpanii.

Warty odnotowania jest fakt, że Solaris 18 rok z rzędu zajął pozycję lidera polskiego rynku niskopodłogowych autobusów miejskich z udziałem aż 53%. W porównaniu z rokiem 2019 oznacza to wzrost udziałów rynkowych firmy w Polsce aż o 11 p.p. (42% w roku 2019). Wśród sprzedanych przez Solarisa autobusów w Polsce w roku 2020 królują autobusy elektryczne (194 z 365 ogółem sprzedanych sztuk). Całkowita flota Urbino electric w Polsce to ponad 320 pojazdów, dostarczonych do 27 miast, czyli aż 90% wszystkich elektrycznych autobusów w kraju.

Rys. 2. Polski rynek niskopodłogowych autobusów miejskich w roku 2020, dane w %, źródło: Solaris.

Rok 2020 był także rekordowy dla firmy Solaris pod względem sprzedaży na rynku niemieckim. Spółka dostarczyła do operatorów transportu publicznego łącznie 329 pojazdów. Z tego blisko 40% stanowiły autobusy bateryjne 12- i 18-metrowe (przegubowe).

Co istotne, szczególnie duży wzrost w całkowitej ubiegłorocznej sprzedaży Solaris zanotował w segmencie autobusów z napędami zero- i niskoemisyjnymi. W roku 2018 autobusy hybrydowe, elektryczne i trolejbusy stanowiły łącznie 29% wszystkich sprzedanych pojazdów. W roku 2019 wskaźnik ten wyniósł 40%. Rok 2020 przyniósł kontynuację tego trendu i zwiększoną liczbę sprzedanych pojazdów z alternatywnym napędem aż do 44%. Dynamiczny wzrost udziału autobusów elektrycznych w miksie produkcyjnym i sprzedażowym Solarisa jest zgodny z długofalową strategią rozwoju spółki oraz całej Grupy CAF, której częścią od roku 2018 jest Solaris.

Rys. 3. Udział poszczególnych napędów alternatywnych w strukturze sprzedaży w roku 2020, 2019 i 2018, źródło: Solaris.

Solaris w roku 2020 był największym w Europie producentem miejskich autobusów elektrycznych z udziałem na poziomie 20%. Łącznie w minionym roku spółka dostarczyła 457 autobusów elektrycznych o długości 12 i 18 metrów. To blisko trzykrotnie więcej niż w roku poprzednim, gdy do klientów trafiły 162 modele Urbino electric.

Rys. 4. Sprzedaż autobusów elektrycznych marki Solaris w latach 2017-2020, źródło: Solaris.

Do największych kontraktów na dostawy autobusów bateryjnych zrealizowanych w roku 2020 należały dostawy 130 przegubowych Solarisów Urbino electric do Miejskich Zakładów Autobusowych w Warszawie, 90 Solarisów Urbino electric do ATM w Mediolanie i 106 autobusów bateryjnych do BVG w Berlinie.

Warto odnotować, że wśród 130 autobusów elektrycznych dla MZA Warszawa, znalazło się także jubileuszowe Urbino - dwudziestotysięczny pojazd, produkowany przez firmę od 1996 roku, czyli od początku działalności. Do dziś autobusy marki Solaris zostały dostarczone do 32 państw i ponad 750 miast. Na imponującą liczbę 20 tysięcy składa się między innymi ponad 1000 elektrobusów, które jeżdżą już w 18 państwach u prawie 100 europejskich przewoźników.

Większy udział innowacyjnych technologii bateryjnych i hybrydowych w sprzedaży w roku 2020, a także intensyfikacja działań spółki w obszarach after sales oraz sprzedaży części zamiennych, znalazły swoje odzwierciedlenie w znaczącym wzroście przychodów firmy. W minionym roku obroty Grupy Solaris wyniosły ponad 3,2 mld złotych i były większe w porównaniu z rokiem poprzednim o 18,5% (2,7 mld PLN w roku 2019).

Rys.5. Przychody Grupy Solaris w latach 2019 i 2020 w miliardach PLN, źródło: Solaris.

W roku 2020 spółka wygrała istotne przetargi na dostawy autobusów elektrycznych w roku 2021 i kolejnych latach. W portfolio zamówień na 2021 znalazły się między innymi kontrakty na dostawę 50 przegubowych Urbino electric dla MPK w Krakowie, 37 autobusów elektrycznych dla MPK Poznań, czy 16 autobusów zeroemisyjnych dla miejscowości Craiova w Rumunii. Solaris znalazł się także na krótkiej liście potencjalnych dostawców aż do 530 autobusów elektrycznych dla Hamburger Hochbahn. Przewoźnik z Hamburga jeszcze w roku 2020 skorzystał z pierwszej opcji zamówienia na 10 autobusów elektrycznych. Ponadto firma pozyskała na rok 2021 zamówienia na dostawy autobusów bateryjnych dla klientów z Francji, Hiszpanii, Holandii, Łotwy, Włoch i Szwajcarii.

Osiągnięcia Solarisa w zakresie rozwoju rynku elektromobilności zostały zauważone w roku 2020 miedzy innymi przez organizatorów Global E-mobility Forum. Podczas wydarzenia gromadzącego przedstawicieli rządów, naukowców i światowych liderów przemysłu, zdecydowano o przyznaniu firmie tytułu "Global E-mobility Leader" 2020.

Swoją pozycję europejskiego lidera elektromobilności Solaris buduje nie tylko w oparciu o rozwój pojazdów bateryjnych, ale także poprzez konsekwentne i długofalowe inwestycje w doskonalenie rozwiązań w autobusach opartych o technologię wodorową. Producent wychodzi z założenia, że rozwój wszystkich odnóg elektromobilności - zarówno autobusów bateryjnych, trolejbusów, jak i modeli napędzanych wodorem - powinien przebiegać w synergii oraz że jest to proces niezbędny dla zapewnienia efektywnego transportu przyszłości. W tej chwili Solaris oferuje klientom komplementarne bezemisyjne portfolio, dzięki któremu firma jest przygotowana na współczesne wyzwania zrównoważonego transportu publicznego oraz zróżnicowane potrzeby przewoźników, pasażerów i kierowców.

Według prognoz rynkowych w ciągu najbliższych 10 lat segment rynku autobusów miejskich napędzanych wodorem będzie w Europie dynamicznie rosnąć. W 2020 spółka udowodniła, że jest przygotowana na dynamicznie zmieniające się oczekiwania rynku, wygrywając kilka znaczących przetargów na dostawy pojazdów wodorowych. Producent pozyskał zamówienia na budowę autobusów wodorowych dla operatorów w Holandii, Niemczech, Szwecji i Włoszech.

Rozwój nowych produktów i wprowadzanie do seryjnej produkcji oraz sprzedaży innowacyjnych rozwiązań, to zresztą kluczowe elementy przewagi rynkowej budowanej przez Solarisa na europejskich rynkach. W roku 2020 firma zaprezentowała zupełnie nowy typ autobusu elektrycznego o długości 15 metrów. Niskowejściowy Solaris Urbino 15 LE electric wyznacza nowy etap rozwoju marki Solaris, ponieważ wraz z nim Urbino electric wyjedzie poza granice miasta. To także przełomowy moment dla transportu międzymiastowego w transformacji na zeroemisyjny. Trójosiowe Urbino jest pierwszą propozycją w ofercie elektrycznej Solaris, która spełnia wymagania zarówno pierwszej, jak i drugiej klasy pojazdów, a także obu kategorii jednocześnie. Oznacza to, że autobus może być wykorzystywany zarówno jako autobus miejski, ale także w podróżach międzymiastowych. Dzięki bateriom o dużej gęstości energii pojazd pokona dystans nawet kilkuset kilometrów na jednym ładowaniu w warunkach rzeczywistych. Rozwiązanie to umożliwi operatorom planowanie tras bezemisyjnych nie tylko w granicach miasta, ale także poza nimi.

Drugą nowością produktową zaprezentowaną przez firmę Solaris w minionym roku był autobus z napędem typu mild hybrid. Napędy elektryczno-spalinowe jako takie nie są nowością w ofercie Solarisa - pierwsze Urbino hybrid zostało zaprezentowane już w 2006 roku. Solaris był wtedy pierwszym europejskim producentem oferującym seryjnie produkowany autobus z napędem hybrydowym (spalinowo-elektrycznym). Mild hybrid to jednak nowe rozwiązanie. To odpowiedź na zapotrzebowanie operatorów komunikacji publicznej na nowoczesne pojazdy komunikacji miejskiej, które minimalizują wpływ na środowisko naturalne, a jednocześnie pozwalają obniżyć zużycie paliwa i wygenerować znaczne oszczędności. Napęd tego typu został opracowany przy wykorzystaniu technologii rekuperacyjnej w autobusach, wykorzystującej energię wytwarzaną w procesie hamowania. Dzięki niemu pojazdy mild hybrid emitują mniej zanieczyszczeń i są bardziej przyjazne dla środowiska niż wymagają tego restrykcyjne normy Euro 6 dla silników spalinowych. Wprowadzenie modelu mild hybrid do oferty wzbogaciło dotychczasowe portfolio firmy Solaris z obszaru pojazdów niskoemisyjnych: Urbino hybrid oraz Urbino CNG.

Rok 2020 i pandemia koronawirusa/COVID-19 przyniosły dla wielu firm z sektora transportu publicznego nowe wyzwania. U wielu operatorów transportu publicznego pojawiły się nowe potrzeby związane ze zwiększeniem środków bezpieczeństwa pasażerów i kierowców. Firma Solaris bardzo szybko odpowiedziała na to zapotrzebowanie i już w lipcu 2020 roku zaprezentowała pakiet rozwiązań "antycovidowych" w swoich produktach, minimalizujących ryzyko infekcji wśród podróżnych podczas pandemii. Propozycje te zostały opracowane z myślą nie tylko o nowo wyprodukowanych pojazdach, ale i tych, które już zostały dostarczone do klientów. Wśród specjalnych rozwiązań oferowanych przez producenta, można wymienić:

Bezdotykowe otwieranie i zamykanie drzwi przez pasażerów - rozwiązanie to bazuje na bramkach świetlnych, które rozpoznają osoby chcące wejść do autobusu lub opuścić pojazd. Kierowca z poziomu pulpitu zezwala na otwarcie lub zamknięcie drzwi, a one działają automatycznie, bez konieczności dotykania przycisków przez podróżujących.
Dezynfektory - możliwy jest montaż urządzeń dozujących płyn do dezynfekcji rąk na poręczach we wnętrzu autobusu. Dezynfektor po jednym napełnieniu jest w stanie wykonać 3000 operacji, jest przy tym łatwy w użyciu i zużywa niewiele energii. Takich urządzeń można w pojeździe zamontować kilka, w zależności od układu wnętrza.
Interkom - bezkontaktowy system komunikacji kierowca-pasażer - aby ograniczyć do minimum bezpośredni kontakt kierowców z pasażerami, autobusy mogą zostać wyposażone w tzw. interkom, czyli urządzenie do komunikacji głosowej między pasażerami a kierowcą. Dzięki niemu nawet podczas rozmowy można utrzymać zasady dystansu społecznego.
Systemy liczące pasażerów - podczas epidemii w wielu krajach operatorzy byli zmuszeni do ograniczenia liczby osób podróżujących jednocześnie pojazdem komunikacji miejskiej. Aby zarówno kierowcy, jak i pasażerowie wiedzieli, jaka jest aktualna liczba osób znajdujących się na pokładzie autobusu oraz ilu ludzi może jeszcze do niego wejść, przewoźnik może zdecydować się na urządzenie liczące. System umieszczony jest przy drzwiach pojazdu i automatycznie zbiera dane o liczbie podróżujących, rejestrując każde wejście i wyjście z autobusu. Informacja o aktualnej liczbie pasażerów może być wyświetlana zarówno na pulpicie kierowcy, jak i na zewnętrznych lub wewnętrznych tablicach informacyjnych.
Zamknięte kabiny kierowcy - z myślą o całodziennej pracy kierowców, Solaris opracował wersję kabin zamkniętych, aby stworzyć im komfortowe i bezpieczne warunki pracy. Kabiny te gwarantują kierowcom oddzielne urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne, które minimalizują możliwość cyrkulacji powietrza z przestrzeni pasażerskiej. Kierowca może mieć do swojej dyspozycji oddzielne wejście / wyjście, które pozwala minimalizować bezpośredni kontakt z innymi podróżującymi.

Co istotne wszystkie z proponowanych rozwiązań zostały przetestowane w realnych warunkach miejskich. Ponadto producent przygotował dla swoich klientów szczegółowe rekomendacje odnośnie do użytkowania i utrzymania urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w autobusach. Dotyczą one m.in. częstotliwości i sposobu mycia oraz dezynfekcji klimatyzacji czy wymiany filtrów i ich rodzajów. Dzięki tym instrukcjom można zwiększyć bezpieczeństwo pasażerów oraz ograniczyć do minimum ryzyko przeniesienia się infekcji w autobusie.

Oprócz nowości produktowych wdrożonych przez Solarisa do seryjnej sprzedaży w roku 2020, warto jeszcze wspomnieć o projekcie rozwojowym "Drugie życie baterii" zapoczątkowanym przez firmę. Firma Solaris w konsorcjum z firmą Impact Clean Power Technology S.A. oraz we współpracy z firmą TAURON Polska Energia, będzie realizować projekt "Second Life ESS", którego celem jest stworzenie prototypu systemu magazynowania energii elektrycznej w oparciu o zużyte baterie z autobusów. Projekt współfinansowany jest ze środków NCBiR (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju). Celem projektu jest wykorzystanie ogniw litowo-jonowych, których parametry nie są już optymalne do zasilania pojazdów. Dzięki zastosowaniu ich w magazynach energii, baterie mogą zyskać drugie życie. W ten sposób wydłuża się cykl życia baterii, które trafiają do ponownego użytku zamiast do utylizacji. Magazyn powstały z ich wykorzystaniem stanowi ważny składnik nowoczesnej infrastruktury energetycznej, łączącej wytwarzanie energii w tradycyjnych i odnawialnych źródłach z jej przechowywaniem i dostarczaniem do odbiorcy końcowego. Współczesne bateryjne magazyny energii są także elementem stabilizującym pracę sieci, ze stale rosnącym udziałem OZE. Są też czynnikiem wpływającym na jakość dostarczanej energii, wspierają rozwój elektromobilności, a także mikro-sieci. Zakończenie projektu, w ramach którego ma powstać prototyp systemu magazynowania energii elektrycznej, zaplanowano na rok 2022.

"Rok 2020 był czasem ogromnych wyzwań dla wielu firm, w tym również tych z sektora transportu publicznego. Mimo że niemal od początku roku na naszym kontynencie panowała pandemia, firma Solaris dokładała ogromnych starań, aby nieprzerwanie kontynuować swoją działalność. Dzięki fantastycznej i odpowiedzialnej postawie naszych pracowników oraz doskonałej współpracy z naszymi klientami i kontrahentami, zakończyliśmy ten rok rekordowo wysoką sprzedażą. Potwierdziliśmy naszym klientom, że mogą liczyć na naszą firmę nawet w najtrudniejszych momentach. Z pewnością razem przetrwamy ten trudny czas dla całej branży i wyjdziemy z tej sytuacji mocniejsi" - podsumował rok 2020 Javier Calleja, Prezes Zarządu Solarisa.

Czytaj również:

Polska największym eksporterem autobusów elektrycznych w UE