„Energetyka w okresie transformacji” – nowa książka dr inż. Izabeli Filipiak i prof. dr. hab. inż. Władysława Mielczarskiego

Transformacja energetyczna powinna być oparta na wiedzy i wielowymiarowych analizach, które pozwolą na wykorzystanie istniejących szans i zaplanowanie odpowiednich reakcji na możliwe negatywne efekty zmian. Dlatego oddajemy w Państwa ręce książkę, która pokazuje wyzwania transformacji energetycznej w trzech wymiarach: technicznym, ekonomicznym i społeczno-środowiskowym – piszą we „Wprowadzeniu” do książki jej Autorzy – dr inż. Izabela Filipiak i prof. dr hab. inż. Władysław Mielczarski.

Zachęcamy do lektury nowej książki „Energetyka w okresie transformacji” wydanej przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Jej Autorami są: dr inż. Izabela Filipiak i prof. dr hab. inż. Władysław Mielczarski.

We „Wprowadzeniu” Autorzy piszą m.in.:

Naszą książkę kierujemy do energetyków, polityków, dziennikarzy, działaczy klimatycznych, studentów i tysięcy ludzi zajmujących się energetyką, którzy niekoniecznie muszą mieć formalne wykształcenie w tej dziedzinie. Publikacja przeznaczona jest również do wszystkich odbiorców energii elektrycznej, a podane w niej informacje pomogą im poznać działanie systemów elektroenergetycznych i lepiej zrozumieć zmiany, które również ich dotyczą.

Książka charakteryzuje się dużą autonomicznością i poszczególne rozdziały mogą być czytane bez konieczności odwoływania się do poprzednich

[Spis treści – kliknij tutaj – przyp. CIRE.PL].

Transformacja w społeczeństwie i gospodarce jest procesem ciągłym, prowadzonym od setek lat. Era przemysłowa rozpoczęła się ponad dwieście lat temu od prostej maszyny parowej Watta. Za sprawą lokomotywy Stephensona czy transformatora Tesli przeszliśmy z okresu pary, poprzez epokę elektryczności, do lotów kosmicznych, komputeryzacji i początków sztucznej inteligencji.

Również energetyka zmieniała się ewolucyjnie. Korzystając z dobrodziejstw nowych technologii, inżynierowie stworzyli system elektroenergetyczny, który dostarcza wszystkim czystej i łatwej w użytkowaniu energii elektrycznej o uniwersalnych zastosowaniach.

Dzięki tym stopniowym zmianom w ostatnich dekadach kraje rozwinięte mogły cieszyć się niemal nieprzerywanymi dostawami stosunkowo taniej energii, a bezpieczeństwo energetyczne stało się niekwestionowaną normą.

Współpraca naukowców i inżynierów w sposób ewolucyjny zapewniła ciągłe dostawy paliw oraz energii dla społeczeństwa i gospodarki, co pozwoliło osiągnąć ludzkości niespotykany dotąd w historii, wysoki poziom życia.

Mimo to, a może właśnie z tego powodu, pojawiła się presja, aby przyspieszyć transformację energetyczną, co jest najczęściej publicznie motywowane potrzebą ochrony środowiska i klimatu.

Obecnie prowadzona transformacja energetyczna zakłada więc szybkie odejście od paliw kopalnych w wytwarzaniu energii elektrycznej i wykorzystanie na masową skalę OZE. I chociaż trudno znaleźć energetyka, który byłby przeciwny ekologicznym technologiom, to wymagania, jakie stawia przed wszystkimi przyśpieszona transformacja energetyczna, są trudne, a często niemożliwe do spełnienia w wyznaczonym horyzoncie czasowym.

Transformacja energetyczna powinna być oparta na wiedzy i wielowymiarowych analizach, które pozwolą na wykorzystanie istniejących szans i zaplanowanie odpowiednich reakcji na możliwe negatywne efekty zmian. Dlatego oddajemy w Państwa ręce książkę, która pokazuje wyzwania transformacji energetycznej w trzech wymiarach: (A) technicznym, (B) ekonomicznym i (C) społeczno-środowiskowym.

Prezentowane analizy skupiają się głównie na elektroenergetyce, ponieważ energia elektryczna jest obecnie najbardziej uniwersalną formą energii, której ciągłe dostawy są niezbędne. Ma jednak pewne specyficzne cechy. Ze względu na brak możliwości wielkoskalowego magazynowania jej produkcja musi być dokładnie zrównoważona z zapotrzebowaniem, które się zmienia w ciągu doby i w ciągu roku. Nawet chwilowe niezbilansowanie popytu i podaży może doprowadzić do awarii systemu elektroenergetycznego (tzw. black-out).

Dodatkowo dostarczenie energii elektrycznej z miejsca jej wytworzenia do miejsca odbioru odbywa się za pomocą linii przesyłowych i dystrybucyjnych, których odpowiednie rozplanowanie jest konieczne do utrzymania stabilnej pracy całego systemu. Elektroenergetyka to skomplikowany system łączący źródła energii przez system przesyłowy i systemy dystrybucyjne z odbiorcami energii elektrycznej. Zmiana w jednym z segmentów elektroenergetyki pociąga za sobą konieczność zmian w pozostałych. Powoduje to, że transformacja energetyczna musi być dobrze zaplanowanym, kompleksowym i skoordynowanym procesem dostosowania wielu elementów gospodarki.

Wierzymy, że świadomość społeczna wszystkich trzech omówionych w niniejszej publikacji wymiarów wyzwań pozwoli na wspólne przeprowadzenie ewolucyjnej transformacji polepszającej jakość życia społeczeństwa.

Książka ta nie jest nadmiernie optymistyczna.

Pokazujemy w niej realne bariery rozwoju technologii energetycznych. Prezentujemy, jak zbyt chaotyczne i nieskoordynowane działania mogą wpłynąć negatywnie na społeczeństwo i na środowisko, ale też staramy się wskazać możliwe kierunki rozwoju i szanse, które może przynieść transformacja, jeżeli ją dobrze zaplanujemy i przeprowadzimy.

dr inż. Izabela Filipiak, prof. dr hab. inż. Władysław Mielczarski