O co chodzi w memie z nakrętką przyczepioną do plastikowej butelki?

Na sklepowych półkach coraz częściej dostrzec można butelki PET i rPET z przytwierdzoną nakrętką. Rozwiązanie przyczynia się do poprawy efektywności recyklingu opakowań. To rozwiązanie wzbudza jednak dużo kontrowersji i falę nowych fake newsów

W ostatnich dniach poniższy mem pojawia się w wielu miejscach internetu, stał się nawet narzędziem walki politycznej, bo mem prezentują na swoich profilach również politycy.

O co chodzi z nakrętkami przyczepionymi do butelek?

Po pierwsze – nie odrywaj!

Do tej pory, jeśli nakrętka trafiła do żółtego pojemnika osobno, to w sortowni przelatywała przez sito, trafiając do tak zwanej frakcji drobnej. Przez to nakrętka – w pełni nadająca się do recyklingu – nie była odzyskiwana, a cenny surowiec przepadał. Dzięki jej przymocowaniu na stałe do butelki, będzie ona miała szansę trafić do recyklingu wraz z całym opakowaniem. Odzyskany plastik będzie mogł następnie posłużyć do wytworzenia kolejnych przedmiotów, np. do produkcji butelek rPET.

Właśnie dlatego kluczowe jest byśmy jako konsumenci nie odrywali przymocowanej do butelki nakrętki.

Po drugie – wyrzucaj do żółtego kosza!

W realizowanych w ostatnich latach kampaniach edukacyjnych i inicjatywach dostawca wody przekonywał konsumentów, że każdą butelkę PET można wielokrotnie przetworzyć pod warunkiem, że po opróżnieniu zostanie ona umieszczona w żółtym koszu przeznaczonym na tworzywa sztuczne. W portfolio wielu producentów napojów dostępne są opakowania, w których butelka jest w 100 proc. wykonana z przetworzonego plastiku (rPET). Jednocześnie nadają się one do ponownego przetwarzania. To dowód na to, że plastik może być cennym surowcem, o ile trafi do odpowiedniego – w tym wypadku żółtego – kosza. Jego odzyskiwanie i ponowne przetworzenie jest niezwykle istotne dla środowiska, bowiem każdorazowe zastąpienie pierwotnego (nowego) plastiku, tworzywem z recyklingu pozwala zmniejszyć emisję CO₂, ograniczyć zużycie zasobów naturalnych czy energii.

Po trzecie – obowiązek dla wszystkich

Od lipca 2024 roku wszystkie jednorazowe opakowania na napoje o pojemności do 3 litrów będą miały nakrętkę przytwierdzona na stałe do butelki.

Jest to bowiem wymóg prawny, jaki na producentów narzuca nowe brzmienie ustawy z dnia 13 czerwca 2013 roku o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Wprowadzenie nowych przepisów jest efektem implementacji do polskiego porządku prawnego europejskiej dyrektywy Single Use Plastic (SUP), która ma na celu ograniczenie zużycia jednorazowych plastikowych produktów oraz poprawę efektywności recyklingu opakowań. Wdrażane rozwiązanie pozwoli poprawić efektywność recyklingu nakrętek, a tym samym zmniejszyć ilość tworzywa sztucznego niepodlegającego przetworzeniu.

Chociaż ustawa przewiduje wejście powyższych zmian w życie w II połowie roku rozwiązanie zostało już w wielu firmach. Do zmiany w ostatnich latach przygotowywały się zarówno firmy zajmujące się odzyskiem tworzyw sztucznych – dostosowując rozwiązania technologiczne do recyklingu butelek PET z nakrętkami – jak i przedstawiciele branży napojowej. Widzimy to już na półkach sklepowych.

Po czwarte – rozwiązania systemowe

Momentem przełomowym dla polskiej gospodarki obiegu zamkniętego było wprowadzenie w 2019 roku obowiązku odbioru odpadów komunalnych w podziale na pięć frakcji. Polacy zaczęli wyrzucać zużyty plastik do żółtego kosza, dzięki czemu miał on szansę trafiać do recyklingu. Kolejnym ważnym krokiem było uchwalenie w 2023 roku przepisów dotyczących systemu kaucyjnego.

Tylko wprowadzenie przez Polskę rozwiązań systemowych pozwoli na realizację celów zawartych w dyrektywie europejskiej Single Use Plastics, czyli na zbiórkę 77 proc. butelek napojowych w 2025 i 90 proc. w 2029 roku. Zachęta ekonomiczna dla obywatela, by zwrócił butelkę w celu uzyskania zwrotu kaucji, pozwoli skutecznie zebrać odpowiedniej jakości materiał z rynku i przetworzyć go na m.in. kolejne opakowania.

Po piąte – ukłon w stronę firm, które zostaną z zapasami butelek starego typu

Co z butelkami ze starymi nakrętkami, których sieci nie zdążą sprzedać do połowy roku?

Sklepy prawdopodobnie zdążą z wdrożeniem butelek z nowymi nakrętkami, ale część producentów napojów nie zdąży wyprzedać całego asortymentu starych butelek z nieprzymocowanymi nakrętkami.

Czy to oznacza, że towar pójdzie do kosza?

Ustawodawca przewidział możliwość sprzedaży produktów, które zostały wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie ustawy, do wyczerpania zapasów.

Większość producentów wprowadziła już potrzebne zmiany, zatem takie przypadki powinny stanowić mniejszość.