Odbiorca przemysłowy - sposób na tańszą energię a najnowsze wyjaśnienia Prezesa URE

Na czym polega wsparcie udzielane odbiorcom przemysłowym?

Odbiorcom przemysłowym, po spełnieniu wymogów określonych w ustawie o odnawialnych źródłach energii (Ustawa o OZE), przysługuje prawo do rozliczania składników cenowych energii elektrycznej związanych z obowiązkiem uzyskiwania i przedstawiania do umarzania świadectw pochodzenia (tzw. zielonych certyfikatów) lub świadectw pochodzenia biogazu rolniczego (tzw. błękitne certyfikaty) lub uiszczenia opłaty zastępczej w odniesieniu nie do całości, lecz części energii elektrycznej zakupionej na własny użytek (por. tabela poniżej):

Współczynnik intensywności zużycia energii elektrycznej	Ilość energii zakupionej na własny użytek, od której rozliczany jest obowiązek w roku jego realizacji
3 - 20%	80%
>20 - 40%	60%
>40%	15%

Ponadto, zgodnie z ww. metodologią, odbiorcy którzy uzyskają status odbiorcy przemysłowego, otrzymują ulgę w postaci obniżenia wolumenu energii elektrycznej, który jest obciążony obowiązkami związanymi z opłatą OZE (wsparcie dla instalacji OZE w systemie aukcyjnym), oraz opłatą kogeneracyjną, wprowadzoną ustawą z dnia 14 grudnia 2018 roku o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji.

W rezultacie, dzięki powyższemu wsparciu, odbiorcy przemysłowi są uprawnieni do otrzymywania od sprzedawców energii niższej ceny energii elektrycznej w porównaniu do odbiorców końcowych niebędących odbiorcami przemysłowymi.

Uzyskanie statusu odbiorcy przemysłowego

Zgodnie z przepisami Ustawy o OZE, odbiorca przemysłowy jest to odbiorca końcowy:

którego przeważającą działalnością gospodarczą jest działalność określona kodami PKD wymienionymi szczegółowo w Ustawie o OZE. Chodzi m.in. o przedsiębiorców z branży wydobywczej, produkcyjnej, przetwórstwa spożywczego, włókienniczej, chemicznej, drzewnej i papierniczej, tworzyw sztucznych, farmaceutycznej, ceramicznej, hutniczej, metalurgicznej i innych;
dla którego wartość współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej wynosi nie mniej niż 3%. Przez współczynnik intensywności zużycia energii elektrycznej rozumie się stosunek kosztów energii elektrycznej zużytej na własne potrzeby do wartości dodanej brutto obliczany jako średnia arytmetyczna z trzech ostatnich lat poprzedzających rok realizacji obowiązku. W przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą krócej niż 3 lata, współczynnik intensywności zużycia energii elektrycznej oblicza się w odniesieniu do całego okresu wykonywania tej działalności. Szczegółowy sposób obliczania współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej określa obecnie rozporządzenie Ministra Energii z dnia 9 grudnia 2016 roku w sprawie sposobu obliczania współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej przez odbiorcę przemysłowego.

W celu uzyskania statusu odbiorcy przemysłowego, podmiot, który spełnia ww. warunki, powinien złożyć do Prezesa URE, w terminie do 30 listopada roku poprzedzającego rok realizacji obowiązku (a więc do 30 listopada 2019 roku należy złożyć oświadczenia dotyczące realizacji obowiązku w roku 2020), oświadczenie potwierdzające:

wykonywanie działalności gospodarczej oznaczonej (jako przeważająca) którymkolwiek z następujących PKD: 0510; 0729; 0811; 0891; 0893; 0899; 1032; 1039; 1041; 1062; 1104; 1106; 1310; 1320; 1394; 1395; 1411; 1610; 1621; 1711; 1712; 1722; 1920; 2012; 2013; 2014; 2015; 2016; 2017; 2060; 2110; 2221; 2222; 2311; 2312; 2313; 2314; 2319; 2320; 2331; 2342; 2343; 2349; 2399; 2410; 2420; 2431; 2432; 2434; 2441; 2442; 2443; 2444; 2445; 2446; 2720; 3299; 2011; 2332; 2351; 2352; 2451; 2452; 2453; 2454; 2611; 2680; 3832;
ilość zużytej energii elektrycznej oraz ilość energii elektrycznej zakupionej na własny użytek w roku kalendarzowym poprzedzającym rok realizacji obowiązku;
wartość współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej, wraz z opinią biegłego rewidenta potwierdzającą prawidłowość wyliczenia wartości współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej;
ilość energii elektrycznej objętej obowiązkiem (zgodnie z metodologią określoną w tabeli powyżej).

Na podstawie złożonych przez przedsiębiorców oświadczeń, Prezes URE ogłasza w Biuletynie Informacji Publicznej URE, w terminie do 31 grudnia roku poprzedzającego rok realizacji obowiązku, wykaz (listę) odbiorców przemysłowych. Wykaz ten zawiera w szczególności nazwę odbiorcy przemysłowego i dane dotyczące ilości energii elektrycznej objętej obowiązkiem, wyrażonej w procentach.

"Mali i duzi" odbiorcy przemysłowi

Jakkolwiek brak jest minimalnych progów wolumenowych dotyczących ilości zużytej energii elektrycznej powyżej których odbiorca może uzyskać status odbiorcy przemysłowego (kluczowy jest współczynnik intensywności zużycia energii elektrycznej), to ilość konsumowanej energii jest istotna dla określenia zakresu obowiązków odbiorcy przemysłowego. Odbiorcy przemysłowi, którzy w roku poprzedzającym rok realizacji obowiązku zużyli nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej ("duzi odbiorcy przemysłowi") oraz złożyli ww. oświadczenie do Prezesa URE, są zobowiązani do samodzielnego uzyskiwania i przedstawiania do umorzenia zielonych oraz błękitnych certyfikatów lub uiszczania opłaty zastępczej. W rezultacie cena energii elektrycznej oferowana przez sprzedawców energii tym rodzajom odbiorców powinna zostać zredukowana o koszty związane ze wspomnianymi obowiązkami dotyczącymi certyfikatów/ uiszczania opłaty zastępczej, z których to obowiązków odbiorca rozlicza się samodzielnie, stosownie do odpowiednio zredukowanej (w zależności od współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej) ilości energii objętej obowiązkiem.

W przypadku pozostałych odbiorców przemysłowych ("mali odbiorcy przemysłowi") - ww. obowiązek wykonywany jest przez sprzedawców energii. Cena energii elektrycznej oferowana takim odbiorcom przez sprzedawców energii powinna tym samym być kalkulowana w sposób uwzględniający przysługujący danemu odbiorcy przemysłowemu poziom ulgi dotyczącej procentowej ilości energii elektrycznej objętej obowiązkiem.

Dalsze obowiązki odbiorców przemysłowych - najnowsze wyjaśnienia Prezesa URE

Odbiorcy przemysłowi, którzy złożyli ww. oświadczenie Prezesowi URE, w terminie do 31 sierpnia roku następującego po roku realizacji obowiązku są obowiązani przekazać Prezesowi URE informację o:

ilości energii elektrycznej zakupionej na własny użytek w roku realizacji obowiązku; spełnianiu warunków uprawniających do uzyskania ulgi dla odbiorcy przemysłowego określonych Ustawą o OZE oraz ustawą z dnia 14 grudnia 2018 roku o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji;
w przypadku dużych odbiorców przemysłowych, którzy w roku poprzedzającym rok realizacji obowiązku zużyli nie mniej niż 100 GWh energii elektrycznej i w rezultacie zostali wpisani na listę "dużych odbiorców przemysłowych" - dodatkowo oświadczenie o wykonaniu obowiązku samodzielnego uzyskiwania i przedstawiania świadectw pochodzenia do umorzenia/ uiszczenia opłaty zastępczej.

Zgodnie ze stanowiskiem Prezesa URE (Informacja nr 40/2019 z 5 czerwca 2019 roku dla odbiorców przemysłowych zobowiązanych do przekazania informacji i oświadczeń, o których mowa w art. 54 ustawy o odnawialnych źródłach energii), w przypadku realizacji obowiązków za rok 2018, wspomniana informacja powinna również zawierać informacje o udzielonej przedsiębiorcy pomocy publicznej, a także należy do niej dołączyć sprawozdanie finansowe za rok ubiegły oraz - w przypadku dużych odbiorców przemysłowych - dowody wniesienia opłat zastępczych uiszczonych celem realizacji obowiązków.

Wraz z powyższą informacją należy również złożyć oświadczenie, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej, iż dane zawarte w informacji są zgodne z prawdą, oraz o znajomości i spełnianiu warunków dla odbiorców przemysłowych, określonych przepisami Ustawy o OZE oraz ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji.

Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym przez Prezesa URE w Informacji nr 40/2019, ww. oświadczenie stanowi oświadczenie wiedzy, a nie oświadczenie woli, a zatem nie jest możliwe podpisanie tych oświadczeń przez pełnomocnika strony. Jak wskazuje Prezes URE, oświadczenie powinno być podpisane i złożone odpowiednio:

w przypadku osób fizycznych - przez tę osobę fizyczną;
w przypadku spółek cywilnych - przez wszystkich wspólników;
w przypadku spółek osobowych - przez wspólnika lub wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki, a w przypadku reprezentacji mieszanej - przez wspólnika działającego wspólnie z prokurentem - zgodnie z reprezentacją ujawnioną w KRS;
w przypadku osób prawnych (spółek kapitałowych) - oświadczenia składają członek zarządu - przy reprezentacji jednoosobowej - lub członkowie zarządu - w przypadku reprezentacji łącznej. W sytuacji reprezentacji mieszanej, oświadczenia mogą zostać złożone i podpisane przez członka zarządu działającego wspólnie z prokurentem - zgodnie z reprezentacją określoną w statucie lub umowie spółki - ujawnioną w KRS. Oświadczenie nie może zatem zostać podpisane przez prokurenta działającego bez członków zarządu.

Sposób liczenia terminów

Prezes URE wyraził w Informacji nr 40/2019 stanowisko, zgodnie z którym ww. termin 31 sierpnia roku następującego po realizacji obowiązku jest terminem materialnoprawnym. O dochowaniu tego terminu decyduje zatem data fizycznego wpłynięcia dokumentów do URE, a nie data nadania przesyłki zawierającej te dokumenty (tzw. data stempla pocztowego). Pogląd ten należy w konsekwencji zastosować również w odniesieniu do daty 30 listopada roku poprzedzającego rok realizacji obowiązku - a zatem również w tym przypadku kluczowa jest data wpływu dokumentów do URE, nie ich nadania.

Potencjalne sankcje

Przepisy Ustawy o OZE przewidują sankcje w razie:

braku przekazania informacji oraz oświadczenia przez odbiorcę przemysłowego w terminie do 31 sierpnia roku następującego po roku realizacji obowiązku;
podania przez odbiorcę przemysłowego nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji lub danych;
skorzystania przez tego odbiorcę końcowego z uprawnień przewidzianych dla odbiorcy przemysłowego czy też wpisania go na listę prowadzoną przez Prezesa URE przy braku spełnienia ustawowych warunków.

Odbiorca taki nie może korzystać z uprawnień wynikających ze statusu odbiorcy przemysłowego przez okres 5 lat od zakończenia roku, którego dotyczył obowiązek. Dodatkowo duzi odbiorcy przemysłowi są w takiej sytuacji obowiązani do samodzielnego wykonywania obowiązków wynikających z uzyskiwania i przedstawiania do umorzenia świadectw pochodzenia lub uiszczania opłaty zastępczej za rok następujący po roku realizacji obowiązku, bez możliwości skorzystania z odliczeń przewidzianych dla odbiorców przemysłowych. Ponadto, zgodnie ze stanowiskiem Prezesa URE, w przypadku odbiorców ujętych w wykazie, a następnie wykluczonych w drodze decyzji Prezesa URE z możliwości uzyskiwania wsparcia dla odbiorców przemysłowych, obowiązek złożenia oświadczenia i informacji w terminie do 31 sierpnia roku następującego po roku realizacji obowiązku pozostaje nadal w mocy.

W przypadku dużych odbiorców przemysłowych istotne jest również dochowywanie obowiązku terminowego i odpowiedniego uzyskiwania i przedstawiania do umorzenia świadectw pochodzenia lub uiszczania opłaty zastępczej, gdyż brak spełnienia tego obowiązku w ilości i w terminie wskazanym w Ustawie o OZE może wiązać się z karą pieniężną nakładaną przez Prezesa URE w wysokości do 15% przychodu ukaranego podmiotu, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.

Należy również pamiętać, że ewentualne umyślne poświadczenie nieprawdziwych informacji lub podanie nieprawdy w oświadczeniu składanym do Prezesa URE grozi osobie składającej ww. oświadczenie odpowiedzialnością karną jak za składanie fałszywych zeznań.

Podsumowanie

Uzyskanie statusu odbiorcy przemysłowego może wiązać się z szeregiem korzyści dla tego podmiotu. Poza korzyściami o wymiarze ekonomicznym, związanymi z oszczędnością spowodowaną niższymi rachunkami za energię, w przypadku "dużych odbiorców" uzyskują oni możliwość samodzielnego kształtowania polityki w zakresie uzyskiwania i przedstawienia do umarzania świadectw pochodzenia.

Warto też zauważyć, że wsparcie związane z uzyskaniem statusu odbiorcy przemysłowego stanowi już sprawdzoną w dużej mierze w praktyce metodę pozyskiwania oszczędności dla odbiorców, dla których koszty energii elektrycznej stanowią istotną składową kosztów prowadzenia działalności. Z możliwości tej skorzystało - w zakresie obowiązku za 2019 rok - 47 dużych oraz 291 małych odbiorców przemysłowych. Warto więc, aby przedsiębiorcy, którzy jeszcze nie skorzystali z ww. możliwości przeanalizowali potencjalne korzyści wynikające z uzyskania statusu odbiorcy przemysłowego.