Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych - omówienie wybranych rozwiązań prawnych

Decyzja o ustanowieniu korytarza przesyłowego

Projekt ustawy o korytarzach przesyłowych "(Ustawa") zawiera szereg rozwiązań, które w praktyce mogą przyczynić się do ułatwienia budowy urządzeń przesyłowych, w tym przede wszystkim do skrócenia procedur zmierzających do wydania pozwolenia na budowę takiej infrastruktury. Zgodnie z Ustawą, projekty te będą miały charakter inwestycji celu publicznego.

Ustawa rozróżnia między ustanowieniem korytarza przesyłowego dla nowych inwestycji, oraz określeniem korytarza przesyłowego dla inwestycji już istniejących. Organem właściwym dla wydania decyzji w tym przedmiocie, będzie starosta albo wojewoda. Ustawa zawiera przepisy mające na celu przyspieszenie procesowania w przedmiocie wydania decyzji o ustanowieniu korytarza przesyłowego. Organy zobowiązane do wydania opinii dotyczącej planowanej inwestycji będą zobowiązane do jej wydania w terminie 30 dni.

Brak wydania opinii w tym terminie będzie oznaczał brak zastrzeżeń organu.

Termin do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na ustanowieniu korytarza przesyłowego będzie wynosił 45 dni. Termin ten będzie jednak terminem instrukcyjnym, tak więc można się spodziewać niestety przekroczeń tego terminu i opóźnień w wydaniu wyżej wymienionej decyzji.

Sensowną propozycją jest wprowadzenie domniemania skuteczności doręczenia pism w postępowaniu mającym na celu wydanie decyzji o ustanowieniu korytarza przesyłowego na ten adres właścicieli gruntów, który jest wskazany w ewidencji gruntów i budynków. Jak wiadomo, obowiązek aktualizacji danych zawartych w tej ewidencji jest tzw. obowiązkiem martwym, co obecnie niekiedy utrudnia czy wręcz uniemożliwia doręczania pism aktualnym właścicielom gruntów.

Wszczęcie postępowania w sprawie wydania decyzji w przedmiocie ustanowienia korytarza przesyłowego będzie blokowało wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę oraz tzw. decyzji lokalizacyjnej - w odniesieniu do nieruchomości objętych wnioskiem w wyżej wymienionym postępowaniu. W takiej sytuacji nieruchomości będące własnością Skarbu Państwa z mocy Ustawy nie będą mogły być przedmiotem obrotu.

Decyzja o ustanowieniu korytarza przesyłowego powinna zostać wydana w ciągu 60 dni. Ciekawym rozwiązaniem będą kary pieniężne nakładane na organ w sytuacji przekroczenia przez niego tego terminu. Jest to rozwiązanie jak najbardziej sensowne. Można tylko mieć nadzieję, iż ustawodawca zastosuje to rozwiązanie również w odniesieniu działań innych organów, w innych postępowaniach administracyjnych. Organ, który wyda decyzję o ustanowieniu korytarza przesyłowego, będzie zobowiązany do jej przeniesienia na rzecz innego przedsiębiorstwa przesyłowego, jeżeli przejmie on wszelkie warunki zawarte w decyzji. Decyzja o ustanowieniu korytarza przesyłowego będzie stanowiła tytuł prawny do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. W przypadkach wskazanych w Ustawie takiej decyzji będzie mógł zostać nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

W odniesieniu do postępowań sądowo-administracyjnych Ustawa wprowadza krótki termin na poszczególne czynności stron w takich postępowaniach. Terminy te mają jednak charakter instrukcyjny i również w odniesieniu do nich można spodziewać się standardowych w naszym sądownictwie opóźnień.

Decyzja o ustanowieniu korytarza przesyłowego stanowić będzie podstawę do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Dla uproszczenia postępowania będzie możliwe, aby właściwy organ udzielił pozwolenia i zatwierdził projekt budowlany. Rozwiązanie to znacznie uprości całą procedurę i może przyczynić się do skrócenia czasu oczekiwania na uzyskanie właściwych pozwoleń.

Lokalizacja dodatkowych urządzeń w korytarzu przesyłowym

Ustawa przewiduje kilka ciekawych dodatkowych rozwiązań, które przyczynią się do dalszego uproszczenia inwestycji w infrastrukturę przesyłową i do ochrony interesów przedsiębiorcy przesyłowego (również w odniesieniu do istniejącej infrastruktury przesyłowej).

Przede wszystkim Ustawa wprowadzi możliwość lokalizacji dodatkowych urządzeń w istniejącym korytarzu przesyłowym. Oznacza to istotne uproszczenie całej procedury, gdyż inwestor nie będzie musiał przechodzić etapu uzyskania decyzji ustanawiającej korytarz przesyłowy.

Ustanowienie korytarza przesyłowego a służebność przesyłu

Ponadto, Ustawa wprowadzi ciekawe rozwiązanie, polegające na obciążeniu z mocy prawa służebnością przesyłu nieruchomości, w odniesieniu do której wydano decyzję o ustanowieniu korytarza przesyłowego. Oznacza to, iż na mocy decyzji administracyjnej będzie na rzecz inwestora ustanawiane ograniczone prawo rzeczowe. W obecnym stanie prawnym ustanowienie służebności przesyłu wymaga uzyskania wyroku sądu albo zawarcia umowy z właścicielem nieruchomości. Proponowane rozwiązanie przyczyni się do ochrony interesów przedsiębiorcy przesyłowego

Istniejące urządzenia przesyłowe

Ustawa odnosi się również do problemu już istniejących urządzeń przesyłowych. W odniesieniu do takich urządzeń będzie wydawana decyzja o określeniu korytarza przesyłowego. Decyzja taka będzie musiała zostać wydana, chyba że będzie poprzedzona decyzją nakazującą rozbiórkę urządzeń przesyłowych.

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu

Za obciążenie nieruchomości służebnością przesyłu, przedsiębiorca przesyłowy będzie wypłacał wynagrodzenie. Ustawa określa sposób wyliczenia tego wynagrodzenia. Rozwiązanie to może przyczynić się do ułatwienia dokonywania rozliczeń między przedsiębiorcami przesyłowymi, a właścicielami nieruchomości, co obecnie stanowi istotny problem dla każdego takiego przedsiębiorcy.

Związanie innych organów decyzją o ustanowieniu korytarza przesyłowego

Decyzja o ustanowieniu korytarza przesyłowego wiąże właściwe organy przy sporządzaniu lokalnych dokumentów dotyczących zagospodarowania przestrzennego, jak również przy wydawaniu warunków zabudowy czy wydawaniu decyzji lokalizacyjnych. Decyzja taka wiąże również następców prawnych właścicieli nieruchomości oraz inne podmioty władające tymi nieruchomościami.

Ujawnienie służebności przesyłu w księgach wieczystych

Decyzja o ustanowieniu korytarza przesyłowego oraz decyzja o określeniu korytarza przesyłowego, jak również decyzja o lokalizacji urządzenia przesyłowego w takim korytarzu będą stanowiły podstawę do dokonywania wpisów w księgach wieczystych, w szczególności co do ujawnienia służebności przesyłu.

Rejestr decyzji

Właściwe organy będą prowadziły rejestr wydanych decyzji o ustanowieniu korytarza przesyłowego oraz decyzji o określeniu korytarza przesyłowego jak również decyzji o lokalizacji urządzenia przesyłowego w takim korytarzu.
Kopie wyżej wymienionych decyzji będą przekazywane gminom, na których obszarze będzie zlokalizowana inwestycja. Rozwiązanie to zapewni koordynację działań gminy związanych z planowaniem przestrzennym oraz wydawaniem decyzji związanych z procesem budowlanym.

Podsumowując należy stwierdzić, iż Ustawa może rzeczywiście przyczynić się do ułatwienia realizacji inwestycji sieciowych. Wiele postępowań zostanie niejako scalonych w jednym postępowaniu, co może przyczynić się do zmniejszenia ilości dokumentacji, uzgodnień, itd., niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę w obecnym stanie prawnym. Obciążanie organów administracyjnych karą pieniężną za opóźnienia może przyczynić się do zdyscyplinowania organu, o ile oczywiście projektowany przepis w tym zakresie nie ulegnie zmianom na dalszym etapie prac legislacyjnych nad Ustawą.