Kto emituje najwięcej CO2 w Europie?

Dwutlenek węgla to związek chemiczny należący do grupy gazów cieplarnianych, który stanowi jednocześnie przedmiot wielu sporów oraz dyrektyw wydawanych przez światowe władze, w tym przez zwierzchników Unii Europejskiej. Od kilku lat możliwy jest międzynarodowy handel prawami do jego emisji, co dodatkowo zagęszcza i podgrzewa atmosferę.

Rozważania warto rozpocząć od ogólnego spojrzenia na wartość analizowanego parametru. Przyjęty przedział czasu rozpoczyna się w 1995 r., natomiast kończy w 2016 r., przy czym do 2015 r. skoki następują z interwałem pięciu lat. Jednostka, w której wyrażana jest emisja CO2, to miliony ton. Podchodząc do kwestii ogólnie, można zauważyć, iż wraz z biegiem czasu następuje obniżanie się wartości emisji w Europie. Trend ten rozpoczął się jednak dopiero w roku 2005, a do tego czasu, w większości przypadków, postępował wzrost emisji CO2. Przyczyną takiego obrotu sprawy był prawdopodobnie Protokół z Kioto, pod którym podpisały się państwa UE.

Potęgi gospodarcze emitują najwięcej

Przyjrzyjmy się bliżej kilku krajom, które przejawiają tendencję do najobfitszej emisji dwutlenku węgla. Do grupy tej zaliczymy: Niemcy, Francję, Włochy, Wielką Brytanię, Holandię oraz Polskę. Bezkonkurencyjnym zwycięzcą w zmaganiach o największego emitera na terenie Unii Europejskiej zostają Niemcy. Kraj ten wykazał się niemal dwukrotnie wyższą wartością badanego parametru w porównaniu do znajdującej się na drugim miejscu podium Wielkiej Brytanii. Pomimo iż wartość rozpatrywanego wskaźnika stopniowo zmniejsza się, minie jeszcze dużo czasu, zanim Niemcy dorównają europejskiej średniej. Zważając na prowadzoną przez Wielką Brytanię politykę energetyczną, nie może zaskakiwać drugie miejsce tego kraju pod względem emisji CO2.

Jako piąty kraj w stawce melduje się Polska. Czy jest to chwalebny wynik? Na pewno nie. Jednak biorąc pod uwagę, iż znacząca większość energii na terenie naszego kraju pochodzi ze spalania węgla kamiennego, który mocno przyczynia się do generowania dużych ilości CO2, uzyskany wynik nie powinien przerażać, a raczej... cieszyć. Ciekawostką w zestawieniu jest Holandia, która - będąc niezbyt dużym krajem - uzyskała znaczącą szóstą lokatę w klasyfikacji. Być może nie są to już duże wartości, zwłaszcza w porównaniu do Niemiec, jednak gdy dokonamy przeliczenia wartości emisji na jednego mieszkańca, wówczas liczby te robią już wrażenie.

Kolejne zestawienie, pod kątem którego przyjrzeć można się emisji CO2 na terenie UE-28, to wyznaczenie sektorów, szczególnie przyczyniających się do powstawania tak wysokich wartości rozpatrywanego parametru. Zaczynając od całkowitej wartości emisji w 1990 r. dojść można do wniosku, że potwierdza się wcześniejsza charakterystyka, jednak znacznie lepiej w tym przypadku widoczny jest spadek, jaki nastąpił po roku 2005.

Następny wykres przedstawia wydzielenie z całkowitej wartości emisji tej części, która odpowiada spalaniu paliw. Jak łatwo się spodziewać, jest to wartość bardzo znacząca, wręcz przytłaczająca. Należy jednak pamiętać, że przemysł energetyczny, choć zajmuje czołową pozycję w stawce, daleko przed pozostałymi sektorami, to jednak nie stanowi jedynego źródła emisji CO2 związanego ze spalaniem paliw. Istotne w tym przypadku okazują się także przemysł wytwórczy i budowlany, w przypadku których następuje jednak wyraźne obniżenie emisji, a także ogólnie wzięty pod uwagę transport, który pomimo tendencji wzrostowej do 2005 r. obecnie znajduje się w sytuacji ustabilizowanej, z delikatnym nastawieniem na obniżanie wartości emisji.

Tendencja zniżkowa, choć kosztowna

Ważne jest również zestawienie dotyczące wartości emisji dwutlenku węgla w przeliczeniu na jednego mieszkańca strefy Unii Europejskiej. Nie jest zaskoczeniem, iż ogólna wartość rozpatrywanego parametru maleje z czasem także i tym razem. Ciekawostką może być jednak zestawienie wybranych krajów - najwyższe wartości tego wskaźnika wykazują takie państwa, jak Luksemburg, Estonia czy też wspominana już Holandia. Nie jest to jednak zaskakujące, jeżeli weźmiemy pod uwagę liczbę mieszkańców w danych krajach - dotyczy to głównie dwóch pierwszych z wymienionych, gdyż - jak pamiętamy - Holandia odznaczała się jednocześnie znaczną wartością emisji w ujęciu ogólnym.

O wadze tematu emisji dwutlenku węgla słyszał choć raz prawdopodobnie każdy mieszkaniec Unii Europejskiej, interesujący się losem tak samej Unii, jak i całego świata. Wdrażana w wielu krajach polityka energetyczna, która nastawiana jest na bezemisyjność lub przynajmniej znaczne obniżenie wartości generowanego dwutlenku węgla, to czyny chwalebne, jednak również kosztowne. Ogólna sytuacja zmierza, jak łatwo zauważyć, w dobrym kierunku, jednak potrzeba jeszcze wielu lat, by odbudować to, co zostało zniszczone. Zastanowić się jednak należy nad tematem naturalnej emisji dwutlenku węgla, gdyż - jak wiadomo - jeden wybuch wulkanu jest w stanie zrównoważyć wartość całorocznej emisji średniej wielkości państwa. Jest to temat podnoszony i stanowiący podstawę do wyśmiewania działań prowadzących do minimalizowania generowania CO2, a przynajmniej do jego wychwytywania i magazynowania lub przetwarzania. Miejmy jednak na względzie, iż prowadzenie takiej polityki wydłuży możliwość funkcjonowania ludzi na tej planecie, a być może któregoś dnia nasza cywilizacja opracuje metody gospodarowania dwutlenkiem emitowanym przez źródła naturalne.

Tabela 1. Wartość emisji CO₂ na terenie UE

Emisja CO₂ [mln ton]	1995	2000	2005	2010	2015	2016
UE-28	4301,40	4293,90	4434,50	4071,00	3651,90	3637,30
W porównaniu do 1995 r.	100,00%	99,8%	103,1%	94,6%	84,9%	84,6%

Tabela 2. Wartości emisji dla sześciu głównych emiterów na terenie UE-28

	1995	2000	2005	2010	2015	2016
Niemcy	954,80	920,10	889,90	857,7	821,3	827,9
Francja	405,7	428	439,9	404,8	355,8	357,5
Włochy	457,8	478,7	503,7	433,7	365,1	360,6
Polska	361,8	317,6	322	333,1	312,4	323,2
Wielka Brytania	584	594	601,7	540,6	452,7	428,9
Holandia	181,1	182,2	188,7	192,6	176,6	177,4

Tabela 3. Emisja CO₂ w przeliczeniu na jednego mieszkańca
w wybranych krajach UE

kg CO₂ per capita	1995	2000	2005	2010	2015	2016
UE-28	8 926	8 812	8 966	8 091	7 181	7 128
W porównaniu do roku 1995	100,00%	98,7%	100,4%	90,6%	80,5%	79,9%
Niemcy	11710	11198	10787	10485	10115	10075
Estonia	12606	11009	12717	14345	12142	13343
Luksemburg	23845	22170	28873	24723	18830	18210
Holandia	11742	11483	11574	11622	10451	10449
Polska	9379	8300	8435	8762	8220	8512