Wystąpienie Iwety Opolskiej, dyrektor Biura Handlu Gazem PKN Orlen podczas VI Kongresu Energetycznego

Iweta Opolska, Dyrektor Biura Handlu Gazem PKN Orlen S.A. wystąpiła I dnia VI Kongresu Energetycznego DISE w ramach sesji tematycznej poświęconej gazowi w transformacji energetycznej z referatem: Gaz ziemny-paliwo schyłkowe, przejściowe, czy paliwo przyszłości? Punktem rozważań I. Opolskiej była próba odpowiedzi na pytanie jaką rzeczywiście spośród trzech wymienionych ról będzie odgrywał gaz w polskiej ścieżce transformacji energetycznej.

Uzasadniając te trzy warianty, Iweta Opolska zdefiniowała gaz jako: paliwo schyłkowe, bo wciąż jest ono paliwem kopalnym, paliwo przejściowe, bo jest dostępne i mniej emisyjne, a paliwo przyszłości, dlatego, że posiada elastyczność, pozwalającą uzupełnić niestabilną pracę OZE.

Na wykresie I. Opolska zaprezentowała zapotrzebowanie na gaz ziemny od 1992 r., z którego wynika, że do 2005 r. zużycie gazu w UE systematycznie rosło, następnie do 2010 r. było na podobnym poziomie z niewielkim okresem wahań związanych ze światowym kryzysem, a od tego momentu po dziś zapotrzebowanie na gaz jest nieco niższe niż wcześniej. Z danych przedstawionych na wykresie wynika wniosek, że od 1992 r. do 2008 r. rośnie zapotrzebowanie na energię elektryczną, a w energetyce rośnie zapotrzebowanie na gaz ziemny zarówno w Polsce, jak i na całym świecie.

W swoim wystąpieniu Iweta Opolska pokazała, że zużycie gazu ziemnego w UE w 2018 r. wynosiło 35 proc. w energetyce, a w największym odsetku w gospodarstwach domowych. Zużycie gazu ziemnego w 2018 r. w Polsce wynosiło 25 proc. w energetyce, a najwięcej stanowiło również w gospodarstwach domowych. Jednocześnie zaznaczyła ona, że gaz to nie tylko energetyka, ale jego zastosowanie wyraża się szerokim udziałem w: hutnictwie, petrochemii i chemii oraz w przemyśle. Konkludując, Dyrektor Opolska powiedziała,że: eliminując gaz ziemny z energetyki, nie wyeliminujemy go z gospodarki.

Następnie w wystąpieniu I. Opolska odniosła się do horyzontu czasowego zapotrzebowania na gaz, przekonując, że do 2030 r. gaz będzie paliwem funkcjonującym w UE, a według najbardziej zielonego scenariusza BP jego udział spadnie o 30 proc. stąd medianą różnych scenariuszy ma być udział gazu na poziomie -5 proc. Niektóre prognozy przewidują wręcz wzrost zużycia gazu ziemnego, stąd Iweta Opolska podsumowała te analizy, mówiąc:
w najbliższej dekadzie gaz ziemny będzie przeżywał złotą erę, będąc paliwem przejściowym.

Odnosząc się do dalszej perspektywy czasowej, czyli na lata: 2030 - 2050 Dyrektor Opolska zauważyła, że wszyscy autorzy raportów podejmujących kwestię gazu zgadzają się co do spadku zużycia gazu ziemnego, tylko różnice tkwią w dynamice widzenia tego spadku. W tym okresie mediana spadku wynosić ma ok. -24 %. Natomiast żadne analizowane przez Iwetę Opolską opracowanie nie przewiduje do 2050 r. całkowitego wyeliminowania gazu ziemnego w UE.

Czynniki wskazane przez I. Opolską, które determinują tempo obniżania udziału gazu to: polityka klimatyczna UE, innowacje oraz wzrost efektywności energetycznej.

Co istotne, I. Opolska odnosząc te uwarunkowania do sytuacji polskiej na gruncie nowego PEP2040 zauważyła, że w tym okresie nastąpi trzykrotny wzrost energii elektrycznej z gazu. Do 2050 r. ma spadać produkcja energii z gazu, ale mają rosnąć moce zainstalowane w gazie.

Przechodząc od scenariuszy do konkretnych działań, które należy podjąć celem walki o redukcję emisji I. Opolska przedstawiła najważniejsze wyzwania dla rynku gazu. Za takie uznała przed operatorami przesyłowymi sieci gazowych konieczność dążenia do: większej synchronizacji operatorów systemowych gazowych i energetycznych, utrzymania mocy przesyłowych pomiędzy rynkami, wykorzystania magazynów pod bilansowanie energetyki oraz rozbudowy narzędzi do poprawy bilansowania dobowego rynku gazu. Z kolei wyzwania: utrzymania stabilności produkcji gazu oraz elastyczności kontraktów zakupowych gazu ziemnego odniosła do dostawców gazu ziemnego.

Podsumowując swoje wystąpienie Iweta Opolska powiedziała: dziś wyzwanie to nie jest tylko eliminacja gazu ziemnego z energetyki, lecz szukanie jego zamienników w pozostałych gałęziach gospodarki. Najlepszymi zamiennikami gazu ziemnego są obecnie: biogaz, biometan i wodór. Polska musi wdrażać innowacje, wprowadzać zachęty podatkowe i dofinansowania dla nowych technologii oraz integrować się z innymi państwami, gdyż samodzielna realizacja planu nie jest możliwa.