(CIRE) Nie będzie rury z Norwegii

Nie będzie tzw. dużego kontraktu norweskiego i podmorskiego gazociągu, który miał transportować norweski gaz. We wtorek Statoil wydał komunikat, w którym oświadcza, iż nie ma podstaw do realizacji umowy na większe dostawy norweskiego gazu do Polski.

„Statoil i PGNiG stwierdzają, że nie istnieją obecnie podstawy do realizacji wcześniejszej umowy obejmującej znaczące dostawy gazu do Polski przez grupę (norweskich producentów – przyp. CIRE)”, podała norweska firma w komunikacie. Dalej Statoil informuje, że ani strona norweska ani polska nie znalazły żadnych podstaw do podtrzymania kontraktu, w sytuacji gdy podstawowe założenia nie są aktualne. Mimo iż Statoil wypowiada się w imieniu obu firm, PGNiG nie wydał dotychczas komunikatu w tej sprawie.

Statoil nie podaje, o jakie dokładnie podstawowe założenia chodzi. Wiadomo, że warunkiem dużego kontraktu i budowy gazociągu był transport ok. 8 mld m sześc gazu rocznie, z czego Polska miała odbierać ok. 5 mld m sześc. a Szwecja, z którą Norwegowie mieli również zawrzeć kontrakt ok. 1,5 mld m sześc. rocznie. Rząd Leszka Millera, który w Norwegii postrzegany był jako niechętny zawartemu przez poprzednią ekipę kontraktowi, nie ratyfikował kontraktu przesuwając tylko jego termin. Powodem miał być fakt, iż prognozy zapotrzebowania na gaz okazały się zawyżone a dodatkowo istniała groźba przekontraktowania. Norwegowie z kolei nie podpisali w terminie kontraktu ze Szwecją. W lipcu tego roku po zmianie Zarządu PGNiGu, nowy Prezes Marek Kossowski twierdził, że priorytetem będą dostawy gazu przez Bernau-Szczecin - projekt lansowany od dłuższego czasu przez niemiecki Ruhrgas i Bartimpex Aleksandra Gudzowatego.
Ostatecznie 2 grudnia br. Statoil wydał komunikat, w którym stwierdza, że strony nie będą realizować dużego kontraktu, trwają natomiast rozmowy na temat mniejszych dostaw, które mogłyby być przesyłane nowymi lub istniejącymi gazociągami.

Obecnie do Polski dociera norweski gaz w ramach tzw. małego kontraktu a transportowany jest z Emden siecią gazociągów niemieckich do Zgorzelca. Jednak opłaty przesyłowe ze względu na duże odległości są bardzo wysokie. Prawdopodobnie opłaty za transport norweskiego gazu z Emden do Szczecina przez gazociągi Netra i Bernau – Szczecin będą podobne – Wiceszef Statoilu Peter Mellbye mówił w zeszłym roku w wywiadzie dla CIRE, że ze względu na wysokie opłaty przesyłowe płacone niemieckim firmom, wyzwaniem jest znalezienie odpowiedzi na pytanie czy gaz dostarczany w ramach tego projektu jest atrakcyjny dla Polski pod względem ceny.

Nieoficjalnie wiadomo, że PGNiG rozmawia nie tylko ze Statoilem o ewentualnych dostawach gazu. Trwają rozmowy z Ruhrgasem a dwa tygodnie temu odbyło się m.in. spotkanie z holenderskim Gasunie. Dostawy z Holandii byłyby dostawami tzw swapowymi. Oznacza to, że Polska kupowałaby od Holandii gaz rosyjski. Kontrakt z Gasunii był rozpatrywany już wcześniej (pod koniec lat 90-tych) - ówczesny Zarząd PGNiGu nawet go parafował ale z dostaw swapowych ostatecznie zrezygnowano.

***

Wypowiedź Janusza Steinhoffa Wicepremiera i Ministra Gospodarki w rządzie Jerzego Buzka

Rezygnację z kontraktu norweskiego, który zapewnić miał bezpośrednie połączenie ze skandynawskimi złożami gazu, oceniam bardzo krytycznie. Legła w gruzach cała polityka dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia Polski w gaz. W konsekwencji PGNiG, który miał się stać podmiotem na europejskim rynku gazowym, zostaje zepchnięty do roli przedmiotu.

Obecny rząd grał na zwłokę, nie podejmując starań o znalezienie innych krajów chętnych do partycypowania w projekcie norweskim. W wyniku podpisanego w lutym aneksu do kontraktu jamalskiego wciąż nierozwiązany pozostaje problem budowy drugiej nitki gazociągu jamalskiego a ze strony rosyjskiej pojawił się projekt podbałtyckiego gazociągu z Rosji do Niemiec. Projekt Gazpromu i projekt norweski wykluczają się wzajemnie z uwagi na uwarunkowania techniczne. Zaniechanie realizacji kontraktu z Norwegią oceniam jako wielki błąd w polityce gazowej Polski.
Istotne jest też to, że cena gazu norweskiego przesyłanego inną drogą np. przez promowany przez obecny rząd gazociąg Bernau – Szczecin, będzie wyższa od ceny gazu z bezpośredniego połączenia ze względu na opłaty przesyłowe.

Zarówno rezygnację z umowy z Norwegią jak i sytuację związaną z importem gazu do Polski a szczególnie konieczność zakupów spotowych w tak dużych ilościach oceniam, niestety, bardzo pesymistycznie.

(not. MP)

***

Tzw. kontrakt norweski został podpisany przez PGNiG z producentami norweskimi (Statoil – główny dostawca ponad 70 proc dostaw gazu w ramach kontraktu, Norsk Hydro Produksjon a.s., TotalFinaElf Exploration Norge AS, A/S Norske Shell i Mobil Exploration Norway Inc.) we wrześniu 2001r za rządów Jerzego Buzka.
Na mocy kontraktu do Polski od 2008 do 2024 r. trafić miało 74 mld norweskiego gazu transportowanego specjalnie wybudowanym do tego celu podmorskim gazociągiem z Norwegii do Danii a dalej tzw BalticPipem (z Danii do polskiego Niechorza). Umowa z Norwegami miała zapewnić dywersyfikację dostaw gazu rozumianą jako bezpośrednie połączenie ze źródłami producenta i uniezależnić Polskę od dostaw gazu rosyjskiego. Z kolei Norwegowie, dzięki kontraktowi z Polską, mieli pozyskać nowe rynki zbytu oraz usprawnić własną sieć gazową (doprowadzić gaz do położonego na północy Norwegii Grenland za pomocą odgałęzienia od planowanego gazociągu). Realizacja kontraktu uwarunkowana była jego ratyfikacją przez obie strony.