Podpisanie projektu "Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP)"

Podpisanie pod koniec stycznia 2004 umowy rozpoczynającej projekt PEMP pomiędzy Globalnym Funduszem Środowiska GEF reprezentowanym przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju UNDP a Krajową Agencją Poszanowania Energii KAPE S.A. i Fundacją na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii FEWE otwiera polski rynek energooszczędnych silników o potencjalnej wartości 130 mln zł rocznie. PEMP stworzy nowe możliwości ekonomiczne i przyczyni się do realizacji międzynarodowych zobowiązań Polski w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Celem podpisanego dzisiaj projektu PEMP jest obniżenie krajowej emisji gazów cieplarnianych poprzez przełamanie istniejących barier w zwiększeniu udziału w rynku energooszczędnych elektrycznych układów napędowych szczególnie w takich sektorach jak zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz i ciepło, wodociągach, działalność produkcyjna i przemysł wydobywczy.

Zmniejszenie zużycia energii elektrycznej, której źródłem w przeważającej większości jest spalanie węgla, przyczyni się do ograniczenia emisji szkodliwych gazów. Rezultat ten zostanie osiągnięty poprzez otwarcie rynku na energooszczędne napędy elektryczne. Projekt zakłada zwiększenie udziału silników energooszczędnych w sprzedaży silników elektrycznych do 15 proc. i podniesienie ogólnej sprawności napędów elektrycznych. Jest to jeden z największych projektów finansowanych przez GEF w Polsce i jednocześnie pierwszy projekt w historii GEF, którego celem jest poprawa efektywności wykorzystania energii elektrycznej. Z polskich doświadczeń skorzystają inne kraje, które także zobowiązały się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Szczególnie cieszy mnie współpraca przy tym projekcie instytucji z różnych sektorów: rządu, organizacji pozarządowych i przemysłu, który także finansuje tę inicjatywę – powiedział Colin Glennie, Stały Przedstawiciel Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) w Polsce.

Obecnie napędy elektryczne (silniki, wentylatory, pompy) zużywają 40-50 proc. całej energii elektrycznej konsumowanej w Polsce. Nierzadko przestarzałe urządzenia w przemyśle marnotrawią energię podrażając tym samym koszty produkcji czy wydobycia. Obecnie udział napędów energooszczędnych w rynku układów elektrycznych jest pomijalny. Podstawowe bariery, na których przełamanie nakierowany jest projekt PEMP, to bariery: informacyjne, finansowe, ekonomiczne (niska opłacalność działań), rynkowe (brak ofert producentów i dystrybutorów, instytucji finansowych i ubezpieczeniowych). Według szacunków, w skali całego kraju zastosowanie napędów energooszczędnych obniżyłoby wydatki przedsiębiorstw na energię elektryczną nawet o 240 mln USD rocznie.

Zaplanowane działania obejmują uruchomienie programu promocji nowych energooszczędnych silników oraz stworzenie Centrum Wspierania Wdrożeń w Katowicach (Centrum PEMP). Cztery pilotażowe projekty mają za zadanie wykazać opłacalność zastosowania energooszczędnych rozwiązań. Będą to projekty realizowane w przedsiębiorstwach: ciepłowniczym, wodnokanalizacyjnym, zakładach chemicznych i kopalni węgla kamiennego. Realizacja projektu przyniesie w latach 2004-2008 ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 832 tys. ton CO2 poprzez zmniejszenie zużycia energii elektrycznej o 55,7 GWh rocznie.

W Polsce istnieje duży potencjał ekonomiczny w dziedzinie poprawy efektywności energetycznej napędów elektrycznych. Pilotażowe projekty mogą być replikowane w ponad 1,5 tys. przedsięwzięciach w całej Polsce. Według szacunków ekspertów, poprawa efektywności napędów elektrycznych w takiej skali może pozwolić na zaoszczędzenie ok. 6,3 TWh rocznie (potencjał techniczny). Daje to zmniejszenie emisji dwutlenku węgla o 6,8 mln ton rocznie, czyli 1,6 proc. całkowitej emisji gazów cieplarnianych przez Polskę. Polska, w ratyfikowanym w 2002 roku protokole z Kioto o redukcji emisji gazów cieplarnianych, zobowiązała sie do ograniczenia o 6 proc. emisji do roku 2012. Efektywne wykorzystanie energii elektrycznej, szczególnie dla napędów elektrycznych w przemyśle jest jednym z priorytetów polityki energetycznej kraju. Obecnie Polska emituje ok. 290 mln ton CO2 rocznie.

Całkowita wartość projektu wynosi 22,2 mln USD. GEF przeznacza 4,5 mln USD, 300 tys. USD pochodzi z KAPE S.A. – instytucji nadzorującej i wdrażającej projekt, 100 tys. USD z FEWE – instytucji wdrażającej projekt. Projekt zakłada stopniowe zwiększenie zaangażowania środków komercyjnych. Twórcy projektu założyli udział ze strony użytkowników i nabywców silników energooszczędnych o wartości 15,3 mln USD.

Realizacja projektu będzie bazowała na doświadczeniach programu promocji energooszczędnych źródeł światła (PELP) realizowanego w latach 1995-1997 (także współfinansowanego przez GEF). Program ten doprowadził do wykreowania otwartego i konkurencyjnego rynku energooszczędnych urządzeń oświetleniowych.

Umowę o rozpoczęciu prac podpisali przedstawiciele głównych partnerów tego projektu: Colin Glennie, Stały Przedstawiciel UNDP w Polsce, Tadeusz Skoczkowski, Prezes Zarządu KAPE S.A. oraz Sławomir Pasierb, Prezes Zarządu FEWE