Uzasadnienie rozporządzenia

Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie wymagań dotyczących sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii stanowi wykonanie delegacji ustawowej z art. 61 ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 20 lutego 2015 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 1436, 1597, 1681 i 1762), zwanej dalej „ustawą”. Zgodnie z ww. przepisami, minister właściwy do spraw klimatu został zobowiązany do określenia w drodze rozporządzenia:

1) wymagań dotyczących sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii wykorzystujących w procesie wytwarzania energii nośniki energii, o których mowa w art. 2 pkt 22 ustawy, oraz inne paliwa;

2) sposobu dokonywania pomiarów ilości energii elektrycznej na potrzeby ustalenia rzeczywistego rozliczenia obowiązku wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii przez wytwórcę, który wygrał aukcję, o której mowa w art. 72 ust. 1 ustawy albo aukcję na wsparcie operacyjne, o której mowa w art. 83b ust. 1 ustawy lub uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 70b ust. 8 ustawy albo w art. 70h ust. 5 ustawy;

3)    sposobu przeliczania ilości wytworzonego ciepła lub chłodu na ilość energii wyrażoną w MWh;

4) miejsca i sposobu dokonywania pomiarów ilości ciepła lub chłodu na potrzeby wydania gwarancji pochodzenia.

W § 1 projektu rozporządzenia określony został zakres przedmiotowy niniejszego projektu zgodnie z art. 61 ustawy. Należy wyjaśnić, że w przeważającym zakresie projektowane regulacje są tożsame z zawartymi w dotychczasowym rozporządzeniu wydanym na tej samej podstawie, tj. rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 21 sierpnia 2018 r. w sprawie wymagań dotyczących sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej lub ciepła wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii (Dz. U. poz. 1596). Przepisy regulujące wymagania dotyczące sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii wykorzystujących w procesie wytwarzania energii nośniki energii, o których mowa w art. 2 pkt 22 ustawy, oraz inne paliwa, poza drobnymi modyfikacjami redakcyjnymi, są identyczne jak obowiązujące. 

W § 2 projektu rozporządzenia uregulowano ogólne wymagania w zakresie sposobu wykonywania pomiarów ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii (OZE), w tym w układach hybrydowych (§ 7), określając że pomiary wykonuje się na podstawie wskazań urządzeń pomiarowo – rozliczeniowych oraz określając miejsce ich wykonywania. 

§ 3 projektu rozporządzenia zawiera regulacje precyzujące sposób prowadzenia pomiarów w przypadku wybranych instalacji odnawialnego źródła energii, mianowicie stanowi, że proces ten rozpoczyna się przeprowadzeniem pomiarów i badań  nośników energii wykorzystywanych w tych instalacjach oraz właściwym udokumentowaniu tych czynności. Analogicznie jak w obowiązującym rozporządzeniu, projektodawca stwierdził, że należyte udokumentowanie pomiarów i badań zapewnią laboratoria badawcze wskazane w tym przepisie. Należy podkreślić, że realizowane niniejszym przepisem zapewnienie odpowiednich standardów całego procesu jest niezbędne z uwagi na fakt, iż wyniki dokonanych pomiarów stanowią, w szczególności, istotny element rozliczeń niektórych systemów wsparcia określonych w ustawie.    

§ 4 – 5 to kolejne przepisy, które szczegółowo regulują sposób przeprowadzania procesu pomiarów w odniesieniu do konkretnych rodzajów instalacji.

W § 4 projektu rozporządzenia określono wymagania w zakresie wykonywania pomiarów ilości biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego w przypadku stosowania w instalacji odnawialnego źródła energii biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego wspólnie z innymi paliwami. Przepis uwzględnia dwie metody badania, zaś wybór właściwej w danym przypadku zależy od stanu skupienia paliwa. Dla paliw płynnych i gazowych wykorzystuje się metodę bezpośrednią (wykonywaną za pomocą przepływomierzy masowych), a dla paliw stałych – metodą pośrednią, mierzy się objętość z korekcją temperatury).

W § 5 określono sposób wykonywania pomiarów ilości i wartości opałowej paliwa oraz rejestracji udziału energii chemicznej biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego w przypadku stosowania w omawianych instalacjach odnawialnego źródła energii paliwa będącego mieszanką biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego oraz innych paliw, przygotowanego poza instalacją odnawialnego źródła energii zużywającą to paliwo.

W § 6 projektu określono sposób poboru próbek biomasy, biopłynów, biogazu, biogazu rolniczego oraz innych paliw w celu oznaczania ilości energii elektrycznej lub ciepła wytworzonych w instalacji odnawialnego źródła energii, w przypadku prowadzenia pomiarów w sposób, o którym mowa w § 4 i § 5. 

Wyjaśnienia wymaga, iż użyty w treści paragrafu termin „pośredni zbiornik paliwa” jest określeniem technicznym dotyczącym jednego z elementów układu zasilania instalacji odnawialnego źródła energii i powszechnie znanym w środowisku OZE.

Ostatnim z przepisów regulujących sposób prowadzenia pomiarów w odniesieniu do konkretnych instalacji odnawialnego źródła energii, w przypadku których konieczne są regulacje szczególne jest § 7 projektu określający szczegółowo sposób pomiaru ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytworzonych w układzie hybrydowym, stanowiącym szczególny rodzaj instalacji odnawialnego źródła energii.

W § 8 określono podstawowy sposób obliczania ilości energii elektrycznej, ciepła albo chłodu wytwarzanych w instalacjach OZE. Natomiast w kolejnych paragrafach przewidziano rozwiązania szczególne w zakresie sposobu obliczania określonego w tym przepisie.

W § 9 projektu rozporządzenia określono, w formie wzoru matematycznego, sposób obliczania części energii elektrycznej, ciepła albo chłodu odpowiadającego udziałowi energii chemicznej biomasy, biopłynów, biogazu lub biogazu rolniczego w energii chemicznej paliwa zużywanego do wytwarzania energii w instalacji odnawialnego źródła energii, w której są spalane biomasa, biopłyny, biogaz i biogaz rolniczy wspólnie z innymi paliwami. 

W § 10 projektu rozporządzenia określono wzór do obliczenia ilości energii elektrycznej wytworzonej z odnawialnego źródła energii w elektrowni wodnej z członem pompowym oraz zasady pomiarów w czasie kalibrowania lub serwisowania urządzeń pomiarowych.

W § 11 projektu rozporządzenia sformułowano wzór do obliczenia ilości energii elektrycznej, ciepła albo chłodu wytworzonych w układzie hybrydowym.

§ 12 projektu rozporządzenia określa sposób rejestracji wyników pomiarów i obliczeń ilości energii elektrycznej, ciepła i chłodu wytwarzanych z odnawialnych źródeł energii z uwzględnieniem pomiarów wartości określonych w § 4-6 niniejszego projektu. Jak wskazano powyżej, regulacje dotyczące sposobu rejestracji danych są analogiczne jak regulacje dotychczasowego rozporządzenia w tym zakresie.

W § 13 pkt 1 projektu rozporządzenia określono sposób dokonywania pomiarów na potrzeby realizacji obowiązku ustalenia rzeczywistego rozliczenia obowiązku wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii przez wytwórcę, który wygrał aukcję, o której mowa w art. 72 ust. 1 ustawy, albo aukcję na wsparcie operacyjne, o której mowa w art. 83b ust. 1 ustawy, lub uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 70b ust. 8 albo w art. 70h ust. 5 ustawy. Przepis stanowi, ze pomiarów tych dokonuje się w sposób określony w § 2-10. Projektowana regulacja pozwoli uniknąć wątpliwości, w jaki sposób dokonać pomiarów energii elektrycznej na potrzeby rozliczeń wyliczonych w niej systemów wsparcia.

§ 13 pkt 2 projektu rozporządzenia określa z kolei miejsce i sposób dokonywania pomiarów na potrzeby realizacji obowiązku ustalenia ilości ciepła lub chłodu na potrzeby wydania gwarancji pochodzenia. Również w tym przypadku posłużono się odesłaniem stanowiąc, że w zakresie miejsca kwestię tę reguluje § 2 pkt 2, zaś w zakresie sposobu § 3-9, § 11 oraz w art. 120 ust. 10 ustawy.

§ 14 projektowanego rozporządzenia, określa  sposób przeliczenia jednostek GJ na MWh, co umożliwi wydanie gwarancji pochodzenia także dla wytworzonego ciepła lub chłodu.

Należy podkreślić, że regulacje § 13 pkt 2 i § 14 są regulacjami nowymi, kwestie w nich zawarte nie były bowiem dotychczas objęte zakresem przedmiotowym upoważnienia. Dotyczą one postępowania z ciepłem i chłodem na potrzeby wydawania gwarancji pochodzenia i to głównie z powodu uzupełnienia upoważnienia o ten zakres wynika konieczność wydania nowego rozporządzenia. 

Proponuje się, aby projektowane rozporządzenie weszło w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Projekt zawiera również przepis przejściowy, § 15, opóźniający stosowanie regulacji dot. pomiarów  ilości energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach odnawialnego źródła energii na potrzeby ustalenia rzeczywistego rozliczenia obowiązku wytworzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii przez wytwórcę, który wygrał aukcję na wsparcie operacyjne, o której mowa w art. 83b ust. 1 ustawy, lub uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 70h ust. 5 do dnia wejścia w życie wskazanych przepisów ustawy, tj. 1 lipca 2025 r. (zgodnie z art. 50 pkt 5 ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw).

Projektowane przepisy zostały przeanalizowane pod kątem wpływu na mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa. Regulacje zawarte w projekcie rozporządzenia nie będą miały wpływu na ich funkcjonowanie.

Projekt rozporządzenia z chwilą przekazania do uzgodnień międzyresortowych zostanie udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji, w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stosowania prawa (Dz. U. z 2017 r. poz. 248). 

Projekt rozporządzenia podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597). 

Projekt rozporządzenia nie podlega przedstawieniu właściwym organom i instytucjom Unii Europejskiej, w tym Europejskiemu Bankowi Centralnemu, zgodnie z § 27 ust. 4 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. z 2022 r. poz. 348, z późn. zm.).

Projekt rozporządzenia jest zgodny z przepisami Unii Europejskiej.



Link do procesu legislacyjnego i pełnej dokumentacji