Chodzi o uruchomioną przed ponad 10 lat temu inicjatywę Elena, realizowaną przez Europejski Bank Inwestycyjny i Komisję Europejską. Instrument Elena (European Local ENergy Assistance) umożliwia pozyskanie – w ramach tzw. pomocy technicznej - środków na opracowanie i wdrożenie dużych programów inwestycyjnych w zakresie poprawy efektywności energetycznej oraz zrównoważonego transportu.

We wtorek zgromadzenie GZM przyjęło uchwałę, na podstawie której Metropolia stanie na czele konsorcjum projektowego, dzięki któremu gminy otrzymają wsparcie w zakresie doradztwa, przygotowania opracowań technicznych oraz przy przygotowaniu wniosków o dofinansowanie termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła w budynkach o całkowitej powierzchni ok. 125 tys. m kw.

Do konsorcjum przystąpiły gminy: Będzin, Bieruń, Bytom, Czeladź, Chorzów, Gierałtowice, Katowice, Piekary Śląskie, Pyskowice, Radzionków, Rudziniec, Siewierz, Świerklaniec, Tarnowskie Góry, Tychy, Wojkowice i Zbrosławice.

Jak wynika z informacji GZM, koszt realizacji projektu, który obejmuje przygotowanie dokumentacji, szacowany jest na ok. 9,7 mln zł. W tej kwocie gminy mogą pozyskać do 90 proc. dofinansowania z instrumentu Horyzont 2020 poprzez Europejski Bank Inwestycyjny. Przygotowanie dokumentacji będzie podstawą do starań o dofinansowanie inwestycji z różnych źródeł zewnętrznych.

Podjęcie uchwały o realizacji programu poprzedziły działania Metropolii, mające na celu realizację tej ścieżki postępowania. W lipcu 2021 r. EBI pozytywnie ocenił tzw. wniosek preaplikacyjny GZM. Dało to możliwość złożenia właściwego wniosku o uzyskanie dofinansowania.

Zgodnie z wnioskiem oszacowana wartość przewidywanego do wykonania wsparcia na rzecz gmin wyniesie 2,6 mln euro, a całkowita wartość zrealizowanych przez docelowych beneficjentów inwestycji w dziedzinie efektywności energetycznej w budynkach wielomieszkaniowych będzie nie mniejsza niż 30 mln euro (wartość zainwestowana w ciągu trzech lat wyniesie ok. 130 mln zł).

Po uzyskaniu dofinansowania z EBI projekt będzie realizowany na przestrzeni trzech lat.

Zgodnie z modelem realizacyjnym projektu, opracowanym przez departament infrastruktury i środowiska urzędu metropolitalnego, jego uczestnikami będą: GZM, zainteresowane gminy członkowskie, doradca techniczny, kierownik projektu, pracownik merytoryczny. GZM będzie pełniła funkcję nadrzędnego koordynatora programu (lidera konsorcjum), integrując mniejsze projekty (w gminach) w większe, aby uzyskać wsparcie techniczne ze strony programu Elena.

Rolą gmin jako beneficjenta końcowego będzie zobowiązanie się do przeprowadzenia termomodernizacji zadeklarowanych przez siebie budynków.

Projekt został ujęty w Programie Działań Strategicznych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii do roku 2022 w ramach działania nr 7 pn.: „Opracowanie i wdrożenie metropolitalnego programu poprawy jakości powietrza”.

Udział w programie Elena to jedno z działań Metropolii na rzecz ograniczania niskiej emisji, której źródłem są budynki i domy mieszkalne.

Kilka miesięcy temu GZM zainicjowała realizację rządowo-samorządowego programu Stop Smog. Projektem jest zainteresowanych 17 gmin, w których wymiana źródeł ciepła oraz termomodernizacja może objąć ponad 425 prywatnych domów jednorodzinnych, należących do osób, których nie stać na takie inwestycje. Wartość programu Stop Smog w GZM to około 22,5 mln zł.

Przeczytaj także:
Polska jest jednym z ostatnich krajów w Unii Europejskiej, w którym zdecydowana większość gospodarstw domowych korzysta z taryfowanych cen energii elektrycznej.
Kiedy uwolnienie cen energii elektrycznej?

Zastrzeżenia prawne