O pożyczce poinformowała służba prasowa tadżyckiego prezydenta Emomali Rahmona po jego spotkaniu z prezesem Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych Jin Liqun. Warunki pożyczki nie zostały podane do wiadomości publicznej. Ten spodziewany zastrzyk pieniędzy przychodzi w szczęśliwym momencie dla reżimu Rahmona, który pokładał duże nadzieje w Roghunie, który ostatecznie wyprowadzi kraj ze stagnacji gospodarczej. 

Ambicją Duszanbe jest eksport energii elektrycznej do pobliskich krajów, takich jak Afganistan, Pakistan i Uzbekistan, a także do Indii. Do tej pory z własnych kas Tadżykistanu wydano w latach 2007-2022 na elektrownię wodną całe 3 mld USD. Skutki domina pandemii COVID-19, a następnie inwazji Rosji na Ukrainę, poważnie ograniczyły jednak zdolność Duszanbe do dalszego odkładania pieniędzy na Roghun.

15-letnia budowa

Kiedy w 2008 roku rozpoczęto na poważnie planowanie elektrowni wodnej, urzędnicy mówili o kwocie 3 mld USD. Do 2016 roku, kiedy przyszedł czas na zlecenie prac międzynarodowej firmie, suma ta wzrosła do 3,9 mld USD. Według najnowszych dostępnych szacunków Banku Światowego, innego ważnego sponsora finansowego i technicznego projektu, ukończenie Roghun może kosztować 4,8 mld USD. Urzędnicy tadżyccy są znacznie mniej konserwatywni. Minister energii Dalyor Juma w zeszłym roku powiedział agencji informacyjnej Reuters, że szacunki rządu są bliższe 8 mld USD.

W grudniu prezydent Rahmon powiedział w przemówieniu przed parlamentem, że w tym roku na projekt zarezerwowano 3,2 mld somoni (315 mln USD). To jest dolna granica przedziału 300-600 mld USD przeznaczanych rocznie na ten cel w ciągu ostatnich siedmiu lat. Poszukiwania w Tadżykistanie przystępnych cenowo kredytów lub dotacji dla Roghuna w ostatnich latach były gorączkowe i przebiegały zrywami. W listopadzie 2020 r. rząd ogłosił, że bada możliwość pozyskania 340 mln USD pożyczek od szwajcarskich instytucji finansowych Credit Suisse i Landesbank Baden-Wuerttemberg. Ale w lutym minister finansów ujawnił, że Duszanbe nie realizuje już tej opcji.

Dofinansowania z zachodu i wschodu

W lipcu zeszłego roku przedstawiciel ramienia inwestycyjnego Unii Europejskiej, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, powiedział Reuterowi, że bank zostanie użyty przez Komisję Europejską, aby stać się „największym inwestorem” w Roghun. Nie jest jeszcze jasne, na czym będzie polegać to proponowane zobowiązanie. Inni pożyczkodawcy wydają się być bardziej otwarci. W styczniu Bank Światowy zatwierdził dotację w wysokości 15 mln USD na wsparcie „ram finansowych i handlowych” projektu Roghun.

„Dotacja sfinansuje zatrudnienie ekspertów w zakresie bezpieczeństwa zapór oraz ram środowiskowych i społecznych, aby pomóc we wprowadzeniu niezbędnych ulepszeń, które dostosują projekt do aktualnych wymagań przemysłu hydroenergetycznego.” – przekazał Bank Światowy w oświadczeniu.

W maju tadżyckie Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego i Handlu ogłosiło, że Islamski Bank Rozwoju z siedzibą w Dżuddzie zobowiązał się udzielić kredytu o wartości 450 mln USD dla „priorytetowych sektorów” gospodarki. Wcześniej informowano, że pożyczkodawca przeznaczył 150 mln USD specjalnie dla Roghun.

Jeśli kiedykolwiek zostanie ukończona zgodnie z planem elektrownia wodna Roghun, dzięki zainstalowanej mocy 3,8 gigawata, stanie się największą tego typu elektrownią w regionie. Roczna produkcja do 17 mld kilowatogodzin energii elektrycznej zapewniłaby Tadżykistanowi możliwość generowania dużych sum pieniędzy z dochodów z eksportu. Projekt ma być w pełni ukończony do 2028 roku, ale to będzie zależało od tego, czy uda się zebrać środki na zakończenie budowy.