Grupa Azoty i Tauron podpisały list intencyjny w sprawie projektu zgazowania węgla

Ministerstwo Energii zakłada, że inwestycja zgazowania węgla w Kędzierzynie-Koźlu zostanie uruchomiona w 2021-2022 roku; ma zużywać ok. 1 mln ton węgla kamiennego rocznie. W dalszej przyszłości - jak mówił w czwartek minister energii Krzysztof Tchórzewski - może pojawić się też możliwość wykorzystania gazu z procesu zgazowania węgla do wytwarzania energii elektrycznej w nowym bloku o mocy 500 megawatów. "Takiego bloku w Europie nie ma, jeśli chodzi o takie technologie" - wskazał minister.

Projekt budowy w Kędzierzynie instalacji, dzięki której część zużywanego w przemyśle nawozów azotowych gazu ziemnego będzie można zastąpić gazem syntezowym otrzymanym w wyniku zgazowania węgla, jest rozważany od wielu lat - powstało m.in. wstępne studium wykonalności i opracowania dotyczące opłacalności przedsięwzięcia. W podpisanym w czwartek liście intencyjnym strony określiły ogólne zasady współpracy nad projektem zgazowania i wyraziły wolę podpisania dalszych umów.

Obecnie projekt znajduje się na etapie prac studyjnych (tzw. preFeed Preliminary Front End Engineering Design) oraz analiz towarzyszących, w tym rynkowych. Przygotowaniem inwestycji ma zająć się wspólna spółka celowa Tauronu i Grupy Azoty. Wartość projektu szacowana jest w przedziale od 400-600 mln euro, w zależności od wybranej wersji technologicznej. Tauron rozważa swój udział kapitałowy w tej inwestycji.

Prezes Grupy Azoty Wojciech Wardacki ocenił, że dzięki inwestycji, w kilkuletnim horyzoncie czasowym znacząca część produkcji Grupy Azoty może być oparta na krajowym gazie syntezowym otrzymywanym ze zgazowania węgla. Według prezesa, do spółki celowej mogą być też zaproszone inne podmioty. "Udział partnerów w procesie finansowania będzie definiowany. Nie wykluczamy innych podmiotów, które chcielibyśmy zaprosić do udziału w spółce celowej" - powiedział Wardacki.

Zgazowanie węgla na potrzeby chemii jest technologią znaną na świecie, stosowaną głównie w rejonach o ograniczonym bądź kosztownym dostępie do gazu ziemnego. Gaz syntezowy z węgla jest obecnie wykorzystywany przy produkcji ok. 30 proc. wytwarzanego na świecie metanolu.

Strony listu intencyjnego uznały, że zgazowanie węgla może być korzystne nie tylko dla koncernu chemicznego, ale także dla dostawcy surowca - górnictwa, oraz energetyki, gdy uda się wykorzystać gaz również do produkcji prądu. Zastosowanie niskoemisyjnej technologii mogłoby zwiększyć bezpieczeństwo energetyczne Polski.

"Budowa instalacji zgazowania węgla jest przedsięwzięciem, które w pełni wpisuje się w to, co rozumiemy jako czyste technologie węglowe (...). Liczymy, że pokonanie barier, które zawsze towarzyszą wdrażaniu innowacyjnych projektów, otworzy drogę do szerokiego wykorzystania węgla kamiennego w nowych zastosowaniach" - powiedział, cytowany w komunikacie prasowym, prezes grupy Tauron Filip Grzegorczyk.

"Nasza wspólna instalacja (...) będzie produkowała gaz syntetyczny, którego odbiorcą będzie Grupa Azoty. My analizowaliśmy rynek chemiczny i wydaje się, że jest przestrzeń do rentownego wykorzystania tego gazu" - powiedział Jarosław Broda, wiceprezes Tauronu.

"W tym projekcie skupiamy się na obszarze, który jest bardziej rentowny. Jeśli z czasem okaże się, że ma sens zgazowanie węgla na potrzeby energetyki, będziemy o tym myśleć" - dodał.

Poinformował, że model biznesowy dla projektu zgazowania zakłada zużywanie węgla z "młodych pokładów z kopalni Janina, który jest trudny w spalaniu".

List intencyjny przewiduje, że jeżeli Tauron nie będzie w stanie zapewnić odpowiedniej ilości lub parametrów węgla wymaganych przez instalację, dopuszcza się uzupełnianie dostaw węglem pochodzącym od innych dostawców.

Dzięki zgazowaniu węgiel z kopalń grupy Tauron (skupionych w spółce Tauron Wydobycie) będzie wykorzystywany do wytwarzania przez Grupę Azoty m.in. produktów chemicznych: metanolu i amoniaku. Tym samym Azoty chcą wzmocnić swoją pozycję w segmencie produkcji chemikaliów dotychczas w całości importowanych (metanol) lub produkowanych na bazie sprowadzanego gazu ziemnego (amoniak).

Wicepremier Mateusz Morawiecki poinformował, że dzięki tej instalacji zgazowania możliwa będzie redukcja uzależnienia od importu substancji chemicznych. Obecnie ten deficyt wynosi 7-8 mld euro rocznie.

"Będziemy prowadzić inwestycje, by doprowadzić do zmniejszenia deficytu handlu substancjami chemicznymi, inwestować w najnowsze technologie" - powiedział Morawiecki.

"To ma być pierwsza instalacja zgazowania węgla w Polsce. Na świecie takich jest wiele, zwłaszcza w krajach, które mają dużo węgla" - dodał.

Prezes grupy Azoty Wojciech Wardacki poinformował, że spółka mogłaby w wyniku zgazowania węgla produkować np. metanol czy amoniak.

"W grupie Azoty analizujemy dwie możliwości: metanol, który jest w całości importowany lub wykorzystanie gazu syntetycznego do produkcji amoniaku. Te projekty wymagają uszczegółowienia, musimy to rozstrzygnąć w krótkim horyzoncie czasu w grupie Azoty" - powiedział na konferencji prezes Wardacki.

Wardacki ocenił w rozmowie z dziennikarzami, że model biznesowy projektu może być gotowy do końca IV kwartału tego roku.

Decyzja o budowie instalacji zgazowania będzie podejmowana w latach 2018-19, a sama budowa potrwać może około trzech lat.

"To daje nadzieję, że w 2021, może 2022 roku pierwszy milion ton węgla zostanie wykorzystany" - powiedział minister energii Krzysztof Tchórzewski.

Podpisany list intencyjny określa ogólne ramy współpracy pomiędzy Grupą Azoty a Tauronem, które wyraziły również wolę podpisania dalszych umów, w tym umów związanych z utworzeniem wspólnej spółki celowej.

Przedstawiciele Tauronu poinformowali, że rozważą udział kapitałowy w tej inwestycji, ale najwcześniej udział finansowy spółki będzie możliwy od 2020 roku.

"Rozważamy udział kapitałowy w takiej inwestycji, pod warunkiem, że model biznesowy się zrealizuje (...). Horyzont tej inwestycji to najwcześniej lata 2019-20, więc z punktu widzenia Tauronu to bezpieczny okres" - powiedział wiceprezes Tauronu Jarosław Broda.

"Nasz udział finansowy jest możliwy najwcześniej od 2020 roku. Nasza strategia zakłada, że do tego czasu nie zwiększymy CAPEX-u" - dodał prezes Tauronu Filip Grzegorczyk.

Do spółki celowej realizującej inwestycję mogą być też zaproszone inne podmioty, w tym finansowe.

Prezes Grupy Azoty powiedział, że obecnie nie są jeszcze prowadzone rozmowy z potencjalnymi partnerami, którzy mogliby partycypować w inwestycji.

"W tego typu przedsięwzięcia mogą angażować się takie podmioty jak PFR czy NFOŚiGW" - powiedział dziennikarzom Wojciech Wardacki.

Analizy możliwości budowy instalacji zgazowania węgla w Kędzierzynie-Koźlu na Opolszczyźnie prowadzone są od kilku lat. Początkowo ich partnerem był także, obok Tauronu i Grupy Azoty, koncern KGHM Polska Miedź SA. Rozpoczęto prace związane ze studium wykonalności, analizowano technologie i warunki opłacalności całego procesu. We wcześniejszych wypowiedziach przedstawiciele koncernu chemicznego wskazywali, że technologia zgazowania jest znana i sprawdzona, stosowana z powodzeniem m.in. w Chinach. Szczegółowe analizy dotyczyły natomiast głównie parametrów biznesowych przedsięwzięcia.

Eksperci przekonują, że technologie zgazowania węgla, czyli przemiany węgla w paliwo gazowe, mogą być atrakcyjne ekonomicznie i przyjazne środowisku. Np. w 2015 r. podano, że koszt wytworzenia metanolu z gazu powstałego ze zgazowania węgla, który wyliczono na 263 euro za tonę, w porównaniu do cen rynkowych metanolu z roku 2014 był mniejszy od 60 do 187 euro za tonę.

Z opracowań naukowych wynika, że Polska ma węgiel, który świetnie nadaje się do procesu zgazowania, a przemiana węgla w gazu może być wykorzystywane do produkcji czystej energii czy tanich substancji chemicznych. Główne zalety tego procesu to jego przyjazność dla środowiska oraz możliwość wielokierunkowego wykorzystania gazu syntezowego: zarówno do produkcji energii elektrycznej, jak i dla sektora chemicznego.

W Kędzierzynie-Koźlu prowadzony był projekt badawczy, będący efektem ogłoszonego w maju 2009 r. konkursu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Konsorcjum ośrodków naukowych i firm, na czele z krakowską Akademią Górniczo-Hutniczą, realizowało w jego ramach zadanie "Opracowania technologii zgazowania węgla dla wysokoefektywnej produkcji paliw i energii elektrycznej". Podstawowym celem projektu było stworzenie konfiguracji i wytycznych do układu zgazowania węgla, mających tworzyć podstawy do budowy krajowych instalacji demonstracyjnych.

W toku tamtych prac m.in. opracowano i zweryfikowano pozytywnie technologię ciśnieniowego zgazowania węgla. W oparciu o wyniki tej próby powstała dokumentacja i wstępne studium wykonalności. Przed dwoma laty szacowano, że instalacja zgazowanie w Kędzierzynie-Koźlu może zużywać od 900 tys. do miliona ton węgla kamiennego rocznie, dając ok. 15 proc. potrzebnego Grupie gazu na potrzeby produkcji metanolu i amoniaku. Czas budowy instalacji szacowano na trzy lata, a okres eksploatacji na 30 lat.

Grupa Azoty to największa w Polsce firma chemiczna, notowana na warszawskiej giełdzie. Powstała w wyniku konsolidacji zakładów z Tarnowa, Puław, Polic i Kędzierzyna-Koźla. Grupa jest drugim co do wielkości producentem nawozów sztucznych w Europie i liczącym się producentem związków chemicznych. Grupa energetyczna Tauron obejmuje swoim działaniem 18 proc. powierzchni Polski - jest największym w kraju dystrybutorem oraz drugim pod względem wielkości (po PGE) sprzedawcą i wytwórcą energii elektrycznej.

Grupa Azoty i Tauron podpisały list intencyjny w sprawie projektu zgazowania węgla

Grupa Azoty i Tauron podpisały list intencyjny w sprawie projektu zgazowania węgla o wartości od 400 do 600 mln euro - poinformowały spółki w komunikatach.