Wycena energii użytecznej (elektrycznej) w perspektywie prosumenta jest całkowicie czymś innym niż wycena energii elektrycznej na korporacyjnym rynku tej energii. Droga do uchwycenia istoty różnicy prowadzi przez segmentację kosztów na wschodzącym rynku energii elektrycznej OZE. Z jednej strony jest to segmentacja stanowiąca wynik alokacji całkowitego kosztu do 4-poziomowego system osłon kontrolnych (osłony OK1 do OK4). Z drugiej strony jest to alokacja całkowitego kosztu między trzy segmenty kosztotwórcze (wytwarzanie, użytkowanie sieci, usługi systemowe).

Analizy porównawcze kosztów wytwarzania energii elektrycznej dla pełnego zbioru technologii wytwórczych, powiązane z cenotwórstwem sieciowym respektującym najogólniejszą zasadę "wytwórca płaci" (w szerokim ujęciu zasada obejmuje net metering) wskazują jednoznacznie na gwałtowne spychanie istniejących bloków węglowych do roli backupu. Jednak w tej roli napotykają one bardzo szybko na konkurencję ze strony minielektrowni gazowych i dieslowskich, korzystających z transferów paliwowych: gazowego z rynku ciepła oraz paliw płynnych z sektora transportowego. Wyniki badań symulacyjnych zaprezentowane w Raporcie wskazują bezspornie, że racjonalne, jednoskładnikowe cenotwórstwo przesądza bezdyskusyjnie już obecnie o konkurencyjności mono rynku energii elektrycznej OZE na obszarach wiejskich (aż do poziomu powiatowego klastra energii), konkurencyjności względem rynku WEK.

Jednocześnie, wstępne rozpoznanie usług systemowych wskazuje, że na mono rynku energii elektrycznej OZE (na rynku wschodzącym) będą one miały nieporównanie większe znaczenie niż mają obecnie w KSE, i będą napędzały konkurencyjność rynku wschodzącego. Zmiana jakościowa ma przyczynę w potencjale integracji, który jest osiągalny w prosumenckiej gospodarce energetycznej obejmującej użytkowanie energii elektrycznej, ciepła i energii transportowej. Ponadto, w roli akumulatora, którą trzeba ukształtować na wiele sposobów, również w kontekście planowych i awaryjnych przerw zasilania z KSE; w szczególności polegającym na indywidualnym powiązaniu akumulatorów jednoogniwowych z odbiornikami (a nie wielkich baterii akumulatorów, o pojemności liczonej w MWh, z siecią). Wreszcie, zmiana jakościowa ma przyczynę w potencjale roli inteligentnej infrastruktury, nieporównanie większym w obszarze indywidualnej prosumenckiej gospodarki energetycznej niż w KSE.