MPiT przedstawiło raport o kosztach smogu

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii przedstawiło raport "Zewnętrzne koszty zdrowotne emisji zanieczyszczeń powietrza z sektora bytowo-komunalnego". Dokument stwierdza miedzy innymi, że tylko w 2016 r. zanieczyszczone powietrze pochodzące z tzw. niskiej emisji skróciło życie 19 tys. Polaków o łącznie 440 tys. lat.

Głównym celem raportu jest próba odpowiedzi na pytanie, ile dokładnie wynoszą koszty zewnętrzne wynikające tylko z tzw. niskiej emisji. Według danych za 2016 r. zewnętrzne koszty zdrowotne niskiej emisji wyniosły w Polsce między 12,8 mld euro a 30 mld euro. W przeliczeniu na mieszkańca Polski daje to kwotę 300-800 euro.

Jak podkreślił jeden z recenzentów raportu, prof. Michał Krzyżanowski, pewność otrzymanego rzędu wielkości jest bardzo wysoka. Zauważył jednocześnie, że niektóre koszty, co do których wiadomo, że istnieją, zostały w tych szacunkach pominięte, np. dodatkowe koszty, które ponosi służba zdrowia z powodu zbyt dużych trudności z prawidłowym oszacowaniem.

"Od dawna rząd wskazuje, że główną przyczyną występowania smogu w Polsce jest tzw. niska emisja, czyli zanieczyszczenia pochodzące z gospodarstw domowych, które ogrzewane są przez spalanie niskiej jakości paliw albo nawet śmieci. Dzisiejszy raport pokazuje, że takie ogrzewanie domu to ogromne zagrożenie dla zdrowia jego właścicieli, ich bliskich i całego otoczenia. Zagrożenie to można opisać zarówno w postaci zatrważającej liczby utraconych przez Polaków lat życia, jak i ogromnych kosztów ponoszonych m.in. przez budżet państwa" - powiedziała Jadwiga Emilewicz, minister przedsiębiorczości i technologii.

Dodała, że problem smogu jest szeroko omawiany przede wszystkim w sezonie grzewczym, a przypominać trzeba o nim cały rok. W końcu to w miesiącach letnich ludzie mają czas na przygotowanie się do zimy i próbę zmiany nawyków związanych z ogrzewaniem domu.

Autorem publikacji przygotowanej dla MPiT jest Łukasz Adamkiewicz, członek rady nadzorczej Fundacji #13, celem której jest wspieranie systemowej poprawy jakości środowiska. Z raportu wynika, że w samym tylko 2016 r. w miastach z powodu zanieczyszczenia powietrza wytworzonego przez niską emisję życie przedwcześnie straciło prawie 15 tys. osób, a na terenach pozamiejskich nieco ponad 4 tys. Oznacza to, że w ciągu zaledwie roku przedwcześnie zmarło prawie 19 tys. Polaków, którzy łącznie utracili prawie 440 tys. lat życia.

"Przygotowany na nasze zlecenie dokument jasno wskazuje na coś, o czym nie myślimy na co dzień - cena energii to nie tylko koszt paliwa, ale i koszty leczenia chorób wywołanych wdychaniem zanieczyszczonego powietrza" - powiedziała Jadwiga Emilewicz.

Emilewicz prezentowała filtry czujników jakości powietrza, z których - jak podkreślała - wynika, że dobry kocioł w połączeniu z dobrej jakości paliwem poprawiają znacząco jakość powietrza. Z synergii dobrej jakości kotła i paliwa możemy uzyskać dobrej jakości powietrze. Do tego sprowadza się aktywność rządu i te kilka działań legislacyjnych, jakie chcemy wprowadzić - podkreślała. Przypomniała m.in., że do wykazu prac Rady Ministrów wpisana jest też nowelizacja ustawy o PIT, przewidująca termomodernizacyjną ulgę podatkową, która - jak ma nadzieję - wejdzie w życie od 1 stycznia 2019 r.

Minister przypomniała, że obowiązuje już ustawa, która ma wyeliminować z rynku odpady węglowe, a Ministerstwo Energii pracuje nad rozporządzeniem ws. jakości paliw stałych do tej ustawy. Przedstawiona przez ME do konsultacji publicznych wersja projektu rozporządzenia wywołała sprzeciw samorządów i organizacji ekologicznych. Krytycy wskazywali m.in., że zaproponowane normy wcale nie eliminują ze sprzedaży mułów i flotokoncentratów, bo umożliwiają legalną sprzedaż ich mieszanin z węglem lepszej jakości. Minister Krzysztof Tchórzewski oświadczył z kolei, że "przepisy rozporządzenia (...) wychodzą naprzeciw oczekiwaniom społecznym oraz uwzględniają możliwości nabycia paliw przez najmniej zamożne gospodarstwa domowe". Minister Emilewicz podkreśliła, że jest w stałym kontakcie z ME i jest przekonana, że w ciągu kilku tygodni uda się zakończyć prace nad rozporządzeniem, tak by nie zostawiało wątpliwości.

Jak zapowiedziała minister, następnym etapem będzie projekt ZONE (zintegrowany system wsparcia polityki i programów ograniczania niskiej emisji), który MPiT zrealizuje wraz z NCBR i innymi instytucjami, w tym z Polskim Alarmem Smogowym. To nie tylko lepszy monitoring, ale ocena liczby domów wymagających modernizacji, po to by oszacować koszty poprawy jakości powietrza - wskazała. Chcemy też przeprowadzić pierwsze tego typu badania płuc na populacji 25 tys. ludzi zamieszkujących 9 miejscowości ze znacznymi przekroczeniami norm jakości powietrza - dodała Emilewicz.