Według najnowszych danych Refinitiv Eikon (Thomson Reuters), w marcu Europa pozostanie głównym odbiorcą amerykańskiego LNG (Rys. 1). W lutym, głównie przez problemy z pogodą i przerwy techniczne, 29 metanowców zostało załadowanych LNG w terminalach w USA. Natomiast w marcu mówimy już o 14, a to jeszcze nie połowa miesiąca.
Rys. 1. Łączny import LNG do Europy. Źródło: Refinitiv Eikon Thomson Reuters.
Z lutowych przerw technicznych skorzystał rosyjski Novatek, z terminala Yamal LNG dostarczono do Europy 19 transportów o łącznym wolumenie 1,41 mln t LNG. Z USA dopłynęło do Europy 9 transportów dostarczając tylko 0,64 mln t LNG (najmniej od listopada 2018). Katar dostarczył 18 transportów o łącznym wolumenie 1,33 mln t LNG. Po raz pierwszy w historii, Rosja stała się więc głównym dostawcą LNG do Europy w lutym 2019 r1. (Rys. 2). I mówimy tu o rynku transakcji natychmiastowych tzw. "spot", wskazywaliśmy już na takie możliwości 2015/16 roku2.
Rys. 2. Import LNG do Europy według kraju dostawcy. Źródło: Refinitiv Eikon Thomson Reuters.
LNG to towar (commodity) jak ropa naftowa, węgiel, cukier, banany. Bezpośredni wpływ na zwiększone ilości LNG z USA czy z Rosji w Europie ma przede wszystkim cena. Pod koniec pierwszego tygodnia marca, cena gazu ziemnego na holenderskiej giełdzie TTF uznawanej za tzw. benchmark dla Europy Zachodniej wynosiła 5,60 dol./mmBtu w porównaniu do 5,80 dol./mmBtu, ceny spot za LNG na rynku azjatyckim (Rys. 3).
Rys. 3 Ceny LNG z USA w kontekście rynkowym, Źródło: Refinitiv Eikon Thomson Reuters
Oznacza to, że tzw. spread między tymi cenami wynosił niewiele ponad 0,20 dol./mmBtu (ok. 4 dol./mmBtu notowano zeszłej zimy), co w efekcie nie pozwala pokrywać kosztów frachtu (wspominaliśmy już o tym3). Słaby ekonomicznie spread cenowy, nie przekraczający 2 dol./mmBtu jest obecnie prognozowany nawet do października 2020, a 1 dol./mmBtu może pojawić się dopiero w sierpniu 2019 r. (Rys. 4).
Rys. 4 Ceny LNG w Azji i ceny gazu na giełdzie TTF w kontraktach terminowych, Źródło: Refinitiv Eikon Thomson Reuters.
Wyliczone zwroty z inwestycji (netback)4 zawierające w sobie zebrane, wszystkie koszty, pokazują ile może zarobić sprzedawca LNG z terminala Sabine Pass kierując transport na różne rynki. Z obliczeń wynika, że to właśnie Europa (Wielka Brytania i Hiszpania) oraz Meksyk (tu głównym konkurentem jest cena z amerykańskich gazociągów) są znacznie bardziej korzystne cenowo niż Azja (Japonia) (Rys. 5 i Rys. 6).
Rys. 5. Stopy zwrotu dla sprzedawcy LNG z terminala Sabine Pass dla wybranych krajów odbioru. Źródło: Refinitiv Eikon Thomson Reuters.
Rys. 6. Stopy zwrotu dla sprzedawcy LNG z terminala Sabine Pass. Źródło: Refinitiv Eikon Thomson Reuters.
Na obecnej sytuacji na rynkach LNG korzysta również PGNiG, która według przekazywanych informacji zakupiła już w tym roku 4 transporty spot5 (5 transportów spot w całym 2018 r.6). Przedłużona, nietypowa jak dotychczas sytuacja na azjatyckim rynku, powoduje, że część powiązanych z LNG projektów znalazło się obecnie w tzw. zawieszeniu7. Niska cena to idealny czas dla odbiorców i jednocześnie trudny czas dla sprzedawców. Silna konkurencja jest podstawą wolnego rynku, a z podobną sytuacją i niską ceną ropy naftowej rynek zderza się przecież już kolejny rok. Dostosował się do niej Chevron czy Shell, dostosuje Tokyo Gas czy Trafigura i Vitol. NextDecade już komunikuje8, że w swojej ofercie dla projektu Rio Grande LNG w Teksasie ma kontrakty cenowe LNG z odniesieniem do ceny ropy (Brent-linked), ale także do TTF czy JKM (Japan Korea Marker). A Cheniere, przy całym kryzysie Trumpo-chińsko-amerykańskim, pracuje z chińskimi firmami (Sinopec) nad podpisaniem długoterminowego (20 lat) porozumienia9 - klasycznie, business as usual. Czekamy na pierwszy w Europie swap pomiędzy dostawami realizowanymi tankowcami LNG, a dostawami rurowymi. Pewnie bylibyśmy już ich świadkami, gdyby rynek niemiecki (największy rynek gazu ziemnego w UE) miał swoje terminale LNG, ale na to musimy jeszcze parę lat poczekać, a może warto wcześniej zająć taką pozycję?
Przypisy:
1 https://www.lngworldnews.com/russia-becomes-europes-top-lng-supplier-in-february/
2 Sikora A., Sikora M., "Ekonomia, a swap LNG"
CIRE: http://www.cire.pl/item,132764,13.html
BIZNES ALERT: http://biznesalert.pl/ekonomia-a-swap-lng-analiza/;
Sikora A. "Ryzyko poszukiwawcze projektów wydobywczych a europejski rynek LNG". Polityka Energetyczna - POLITYKA ENERGETYCZNA - Energy Policy Journal ISSN 2080 - 0819 Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Tom 95 Zeszyt 3. Str. 59-69. Październik 2016 http://www.minpan.krakow.pl/pliki/czasopisma/polityka%20energetyczna/
PE201555/06-str-61-74.pdf; Kaliski M., Sikora A.P., Sikora P M., "Rosyjska polityka energetyczna w zakresie gazu ziemnego wobec współczesnych przemian gospodarczych". Procesy restrukturyzacji wobec współczesnych przemian gospodarczych Opracowanie i redakcja naukowa Jaki A., Kowalik M., UEK ISBN 978-83-65173-66-9; Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków str. 195-209. Kraków 2016
3 Sikora A., Sikora M., "Zimowy amerykański boom LNG w Europie", CIRE, 4.02.2019 - https://www.cire.pl/item,175693,13,0,0,0,0,0,zimowy-amerykanski-boom-lng-w-europie.html
4 Netback jest typową miarą stosowaną w przemyśle naftowym i gazowym w celu odzwierciedlenia zysku netto z ropy naftowej i gazu ziemnego po opłatach licencyjnych, produkcji i kosztach transportu.
5 https://www.reuters.com/article/us-singapore-lng-conference-pgnig/polands-pgnig-speeds-pace-of-lng-purchases-as-it-diversifies-imports-idUSKCN1QO15H
6 Sikora A., Sikora M., "LNG+", CIRE, 28.12.2018 - https://www.cire.pl/item,173973,13,0,0,0,0,0,lng-.html
7 https://www.spglobal.com/platts/en/market-insights/latest-news/natural-gas/030419-analysis-low-lng-prices-noncommittal-asian-investors-hit-lng-projects
8 https://uk.reuters.com/article/us-singapore-lng-conference-nextdecade/nextdecade-says-it-is-first-u-s-lng-project-to-offer-brent-linked-cargoes-idUSKCN1QO0UO
9 https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-china-cheniere-energy/sinopec-may-ink-20-year-lng-deal-with-cheniere-when-trade-spat-ends-idUSKCN1QN0TI