Oszukiwanie decydentów i społeczeństwa przez grupy interesu przeciwne polskiemu atomowi

Duże znaczenie ma metoda liczenia tych kosztów. I wszystko, co się w ramach tej metody uwzględnia. Tą metodą jest tzw LCOE czyli Levelized Cost Of Energy. Według Portalu ASUNA - "wskaźnik LCOE przedstawia koszt budowy i działania elektrowni na przestrzeni z góry założonego czasu funkcjonowania i poziomu tego funkcjonowania. Poprzez poziom funkcjonowania rozumiemy takie zmienne jak podstawowe obciążenie, szczytowe obciążenie, sezonowe itp. Jednak najważniejszymi danymi do obliczenia LCOE są dla danej inwestycji: koszt kapitału, koszty finansowe, stałe i zmienne koszty operacyjne, i koszty konserwacji (utrzymania) oraz założone wcześniej koszty likwidacji zakładu".

Drugim szeroko wykorzystywanym wskaźnikiem jest LACE. Narzędzie to według ASUNA "odzwierciedla koszt jaki musiałby zostać poniesiony aby dostarczyć do sieci elektrycznej taką samą moc jak moc analizowanej nowej inwestycji, gdyby ta inwestycja (moc) nie została do sieci dodana. Lace jest również wyrażany w dolarach amerykańskich na jednostkę - kilowatogodzinę, megawatogodzinę ($/kWh, $/MWh)".

Ani wskaźnik LCOE ani LACE nie uwzględnia tzw. kosztów zewnętrznych, czyli np. kosztów środowiskowych czy też kosztów generowanych przez energetykę w opiece zdrowotnej. Może to prowadzić do całkowicie mylnych wniosków a w konsekwencji decyzji.

Omawiane wskaźniki nie obejmują również innych czynników mających wpływ na koszty energii jak np. wydajności danego źródła, które zostaną tu pominięte. Tym samym energetyka słoneczna i wiatrowa charakteryzujące się niskim współczynnikiem rocznego wykorzystania mocy (słoneczna ok. 10 do 12%, wiatrowa lądowa 17% a morska ok. 34% w warunkach polskich) będzie wypadać korzystniej w obliczeniach, niż ma to miejsce w rzeczywistości.

Jednocześnie powiązany z Wydmą Lubiatowską i przeciwnikami energetyki jądrowej dr Szymański kwestionował w styczniu 2017 roku w czasie konferencji w NCBJ koszty energetyki jądrowej obliczone za pomocą metody LCOE. Skoro tak, to znaczy że środowisko przeciwników polskiego atomu nie potrafi w ogóle przedstawić wyliczeń dokonanych tą samą metodą dla obu rodzajów energetyki. Ponieważ podaje dane kosztowe wyliczone dla OZE wg metody LCOE, lecz nie uznaje (przynajmniej dr Szymański) danych dla energetyki jądrowej obliczonych taką samą metodą.

Ale to tylko tak na marginesie. Ważniejsze jest co innego. Koszty całościowe, jakie społeczeństwo ponosi na dany rodzaj energetyki winny składać się z kosztów budowy (w tym kosztów oprocentowania kapitału), kosztów bieżącej eksploatacji (w tym koszt paliwa, obsługi itp.), kosztów zewnętrznych czyli ochrony środowiska, zdrowotnych itp., także kosztów współpracy z siecią energetyczną i wreszcie kosztów rozbiórki. Nieuwzględnienie w metodzie LCOE kosztów zewnętrznych jak i kosztów współpracy z siecią w istotny sposób obniża wartość takich obliczeń.

Trzeba pamiętać bowiem, że sieć energetyczna w przypadku energetyki wiatrowej musi być dostosowana do przenoszenia obciążeń pięciokrotnie przekraczających średnią moc wydzieloną w ciągu roku. W przypadku energetyki słonecznej natomiast dziesięciokrotnie, co może nie ma aż takiego znaczenia z uwagi na bardzo mały jej udział w ogólnej produkcji energii. W przypadku wiatrowej jest inaczej i tu trzeba sieć odpowiednio dostosować. Koszty będą tym wyższe, im wyższy udział energetyki wiatrowej.

Choć samo OZE nie generuje wielkich kosztów zewnętrznych, z wyjątkiem wypadków, o tyle współpracująca z tymi źródłami energetyka gazowa już pewne generuje, choć nie tak wielkie jak węglowa. Tym niemniej aż 50% tej ilości tlenków azotu co węglowa i ok. 70% CO2. Ale równie ważne jest i to, że do kosztów inwestycyjnych OZE trzeba doliczyć koszt inwestycyjny wspierających je źródeł gazowych. I koszt ciągłej pracy tych źródeł, z minimalną mocą wtedy gdy wieje.

Mało tego! Źródła gazowe, węglowe bądź na biomasę w czasie tak zmiennej pracy, jakiej wymaga współpraca ze źródłami odnawialnymi, emituje więcej niż przy pracy ze stałą mocą. Nawet do 30% więcej, jeśli chodzi o główne rodzaje trucizn. I o tym trzeba pamiętać jeśli uwzględnimy, że niemal wszystkie polskie elektrownie systemowe są emisyjne, a duża ich część z uwagi na wiek, jest bardzo wysoce emisyjna.

Portale propagujące OZE lubią podawać informacje o postępach w technologiach magazynowania energii, eliminujących konieczność stosowania źródeł zastępczych. Jednak to magazynowanie jest obecnie na skalę zbyt małą. Koszt takiego magazynowania energii podawany przez portale propagujące OZE wynosi 209 euro/MWh. Dane tegoroczne. Więc do każdej MWh energii wyprodukowanej powiedzmy przez lądowe farmy wiatrowe (55 euro/MWh) należy doliczyć te koszty, jeśli nie mamy uwzględniać w obliczeniach kosztów energetyki gazowej. Prosty rachunek matematyczny pokazuje, że jest to wówczas koszt 264 euro/MWh. Takie są koszty energii z lądowych farm wiatrowych wspieranych przez magazyny energii na dziś. Bardziej opłacalne jest więc stosowanie gazu do bilansowania zapotrzebowania.

Do podobnego wniosku zdają się skłaniać i decydenci w Niemczech, kraju w końcu bardziej technologicznie zaawansowanego, ponieważ decyzje o budowie Nord Stream I i Nord Stream II oznaczają radykalne zwiększenie importu gazu ziemnego do Niemiec, z kierunku wschodniego. A służyć ma to właśnie wsparciu Energiewende i niestabilnego OZE. Doświadczenia z wykorzystaniem wodoru to kwestia przyszłości, jak widać jednak nasi zachodni sąsiedzi stawiają na realne rozwiązania, woląc nie ryzykować. A realne rozwiązania to w ich przypadku radykalne zwiększenie spalania gazu i węgla brunatnego, nawet, jeśli ma to oznaczać wyższą emisję i fiasko założeń klimatycznych. Także wyższą cenę energii, zaraz po Danii najwyższą w Europie dla indywidualnego odbiorcy, bo ceny dla przemysłu są dotowane w tym bogatym kraju, który na takie dotowanie stać!

Co do samej energetyki jądrowej, to do wyliczeń jej opłacalności zbyt często stosuje się krótszy okres jej funkcjonowania, niż w rzeczywistości. Jak wiadomo elektrownie II generacji planowane były na maksimum 35 lat pracy. Ale wiele z nich już pracuje 45 lat a nawet do 50. I jeszcze kilka lat pracy je czeka. Zatem elektrownie jądrowe III generacji zbudowane z o wiele lepszych materiałów obliczone na pracę przez 60 lat, w praktyce będą działać 80 do 90 lat. Czegoś takiego w obliczeniach się nie uwzględnia. Najczęściej przyjmowany okres pracy to 40 lat. To ewidentne przekłamanie.

Przeciwnicy atomu zapominają też o podstawowej różnicy w kosztach budowy elektrowni, w przypadku gdy o wyborze dostawcy technologii decyduje arbitralną decyzją polityczną dany rząd, i wtedy, gdy dochodzi do przetargu, a uczestniczą w nim podmioty z Azji (Korea Płd, Chiny, Japonia) gdzie buduje się taniej, szybko i bez opóźnień. A tak właśnie ma stać się w Polsce. Dlaczego zatem z uporem godnym lepszej sprawy, przytaczany jest przykład brytyjski czy węgierski? Śmiem twierdzić, że po to, by zniechęcić decydentów w Polsce do budowy takiej elektrowni.

Obliczenia LCOE idą w łeb, gdy uwzględni się fakt możliwości wzięcia kredytów na budowę elektrowni wyżej komercyjnie oprocentowanych, lecz w momencie zakończenia budowy i oddania elektrowni do eksploatacji te kredyty spłaca się od razu nowym kredytem, niżej oprocentowanym, z uwagi na mniejsze ryzyko, bo elektrownia już istnieje i działa.