Mario Draghi, były premier Włoch i były prezes Europejskiego Banku Centralnego, w swoim wystąpieniu przed włoskim parlamentem nie pozostawił złudzeń: Europa zmaga się z pogłębiającym się kryzysem energetycznym. Hurtowe ceny gazu od września 2024 r. do lutego 2025 r. wzrosły o ponad 40%, a w tygodniu od 14 do 21 marca odnotowano kolejny skok – tym razem o 15%. Ten gwałtowny wzrost tylko podsycił obawy o stabilność gospodarek Starego Kontynentu. Draghi podkreślił, że Europa, jako największy konsument gazu na świecie, musi działać zdecydowanie, by wzmocnić swoją pozycję na globalnym rynku. Jego zdaniem brak koordynacji między krajami członkowskimi i sztywne zarządzanie zapasami gazu – jak miało to miejsce w trudnym 2022 roku – to przepis na katastrofę. Proponuje wspólne zakupy gazu na poziomie unijnym, bardziej elastyczne podejście do magazynowania oraz zwiększenie przejrzystości i nadzoru nad rynkami gazu, które obecnie znajdują się pod kontrolą kilku potężnych firm finansowych.  

Nie lepiej wygląda sytuacja na rynku energii elektrycznej. Hurtowe ceny prądu w Europie utrzymują się na poziomie nawet trzykrotnie wyższym niż w Stanach Zjednoczonych, co stawia europejskie firmy w coraz trudniejszej pozycji konkurencyjnej. Draghi wskazuje, że wysokie koszty energii to nie tylko problem krótkoterminowy – bez zdecydowanych działań mogą one zagrozić przetrwaniu kluczowych sektorów przemysłowych i zahamować rozwój nowoczesnych technologii, takich jak centra danych, które pochłaniają ogromne ilości energii. Jako rozwiązanie proponuje zwiększenie udziału zielonej energii w miksie energetycznym, wprowadzenie kontraktów różnicowych stabilizujących ceny oraz promowanie długoterminowych umów zakupu energii między producentami a odbiorcami. Podkreśla jednak, że kluczowe jest szybkie wdrożenie reform energetycznych proponowanych przez Komisję Europejską. Bez tego Europa może stracić szansę na skuteczną dekarbonizację i utrzymanie swojej pozycji gospodarczej.

Transformacja energetyczna jako remedium?

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen podczas szczytu w Brukseli przedstawiła swoją receptę na kryzys cenowy. 

Główną odpowiedzią na obniżenie cen energii jest przejście w większym stopniu na energię niskoemisyjną, czyli energię jądrową i odnawialną – powiedziała, wskazując, że to import paliw kopalnych, szczególnie z Rosji, napędza spiralę rosnących kosztów. 

Jej stanowisko jest jasne: Europa musi uniezależnić się od niestabilnych dostaw surowców i przyspieszyć realizację celów klimatycznych. Von der Leyen podkreśla, że transformacja energetyczna to nie tylko sposób na obniżenie rachunków, ale także strategiczny krok w kierunku większej suwerenności energetycznej UE. Co istotne, zostawia państwom członkowskim swobodę wyboru – czy postawią na elektrownie jądrowe, farmy wiatrowe czy panele słoneczne, byle były to źródła niskoemisyjne.  

W Polsce debata o cenach energii nabiera rumieńców. Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska w rozmowie z „Rzeczpospolitą” optymistycznie podchodzi do kwestii zniesienia mrożenia cen energii: 

W mojej ocenie jest przestrzeń do obniżenia cen energii elektrycznej już poprzez same taryfy, które zatwierdza prezes URE. Po 1 października nowe taryfy dla gospodarstw domowych mogą znacząco spaść – powiedziała minister klimatu. Jej zdaniem rynek ma potencjał, by ustabilizować się bez dalszego mrożenia cen, co byłoby ulgą dla konsumentów i budżetu państwa. Zupełnie inne podejście prezentuje wiceminister klimatu Miłosz Motyka. 

Na dzisiaj wszystko wskazuje na to, że wsparcie w postaci zamrożonych cen powinno zostać przedłużone – stwierdził, zwracając uwagę na niepewność rynkową i ryzyko, że gospodarstwa domowe znów odczują presję wysokich rachunków. Ta rozbieżność w ministerstwie klimatu pokazuje, jak trudnym wyzwaniem jest pogodzenie ochrony konsumentów z realiami rynkowymi. 

Burzliwy tydzień na TGE

Wykres indeksów Towarowej Giełdy Energii (TGE) w okresie od 14 do 21 marca 2025 r. pokazuje wyraźne fluktuacje cen energii elektrycznej. 




Indeksy TGE Base oraz TGE Peak przeżyły zarówno gwałtowne spadki, jak i dynamiczne odbicia. Te zmiany doskonale obrazują, jak niestabilny był rynek energii elektrycznej w tym okresie. Przyjrzyjmy się dokładniej, co działo się z tymi dwoma kluczowymi wskaźnikami dzień po dniu.  

14 marca TGE Base rozpoczął tydzień na solidnym poziomie 490 zł/MWh, podczas gdy TGE Peak wystartował nieco wyżej, osiągając 510 zł/MWh. Takie wartości wskazywały na napiętą sytuację na rynku, gdzie ceny energii utrzymywały się na wysokim poziomie. Jednak już następnego dnia, 15 marca, oba indeksy zaczęły tracić na wartości. TGE Base spadł do 360 zł/MWh, a TGE Peak obniżył się do 400 zł/MWh. To był wyraźny sygnał, że rynek zaczął się ochładzać. Najniższy punkt w całym tygodniu przypadł na 16 marca. Tego dnia TGE Base osiągnął zaledwie 260 zł/MWh, a TGE Peak zatrzymał się na poziomie 300 zł/MWh. W ciągu zaledwie dwóch dni TGE Base stracił aż 230 zł/MWh, co przełożyło się na spadek o 47% w porównaniu do wartości z 14 marca. TGE Peak również zanotował wyraźny spadek – o 210 zł/MWh, czyli o 41%.  

Sytuacja zaczęła się odwracać 17 marca, kiedy indeksy ruszyły w górę. TGE Base wzrósł do 320 zł/MWh, a TGE Peak osiągnął 350 zł/MWh. To był pierwszy znak, że rynek odzyskuje równowagę. Kolejnego dnia, 18 marca, wzrost stał się jeszcze bardziej wyraźny. TGE Base dotarł do 380 zł/MWh, a TGE Peak powrócił do poziomu 400 zł/MWh, który miał już 15 marca. 19 marca indeksy nadal pięły się w górę – TGE Base osiągnął 430 zł/MWh, a TGE Peak 450 zł/MWh, co pokazało, że trend wzrostowy nabiera tempa. Najwyższe wartości w analizowanym okresie przypadły na 20 marca. TGE Base wzrósł do 450 zł/MWh, a TGE Peak osiągnął 480 zł/MWh, zbliżając się do swoich początkowych poziomów z początku tygodnia. W ostatnim dniu, 21 marca, ceny lekko się cofnęły. TGE Base zakończył tydzień na poziomie 420 zł/MWh, a TGE Peak na 440 zł/MWh.  

Podsumowując, TGE Base w ciągu tygodnia przeszedł przez szeroki zakres zmian – od 490 zł/MWh na początku, przez minimum 260 zł/MWh 16 marca, aż do 420 zł/MWh na koniec. Oznacza to, że jego wartość wahała się w przedziale 230 zł/MWh. TGE Peak zmieniał się w nieco węższym zakresie – od 510 zł/MWh do minimum 300 zł/MWh, kończąc na 440 zł/MWh, co daje różnicę 210 zł/MWh. Największy spadek w obu przypadkach miał miejsce między 14 a 16 marca, a od 16 marca do końca tygodnia TGE Base zyskał 62% (z 260 zł/MWh do 420 zł/MWh), natomiast TGE Peak wzrósł o 47% (z 300 zł/MWh do 440 zł/MWh). TGE Base okazał się bardziej zmienny pod względem procentowym, podczas gdy TGE Peak, mimo wyższych wartości bezwzględnych, zmieniał się nieco łagodniej.