Zgodnie z ostatnim raportem Międzynarodowej Agencji Energetycznej (ang. International Energy Agency – IEA) p.t. Gas Market Report Q3-2022 na koniec 2021 r. na świecie znajdowało się 48 jednostek do magazynowania i regazyfikacji gazu typu FRSU (ang. Floating Storage Regasification Unit), ponadto trwał proces budowy kolejnych pięciu. Z istniejących jednostek cztery FSRU są obecnie rozlokowane w Europie. Najdłużej, bo od 2013 r. pracuje pływający terminal OLT Offshore Toscana we Włoszech. Rok później rozpoczął swoją działalność FSRU Independence posadowiony u naszych sąsiadów Litwinów w Kłajpedzie. W 2019 roku Gazprom zainstalował pływający terminal w Kaliningradzie, a w ubiegłym roku zainaugurował swoją pracę FSRU na wyspie Krk w Chorwacji. Aby dopełnić obraz pływającej infrastruktury do importu LNG w Europie, warto jeszcze wspomnieć o dwóch instalacjach. Pierwsza to zakotwiczony grawitacyjnie (ang. Gravity Based Structure – GBS) terminal położony w okolicach włoskiego portu Levante na Adriatyku. Konstrukcja składająca się z dwóch zbiorników LNG i stacji regazyfikacyjnej, połączonej podmorskim rurociągiem z lądem działa od 2009 r. Druga to umiejscowiona na Malcie instalacja, na którą składa się gazowiec LNG pełniący funkcję magazynu oraz stacja regazyfikacyjna umiejscowiona na lądzie w pobliżu zasilanej gazem elektrowni Delimara, w której paliwo ciekłe zastąpiono gazowym w 2017 r.

W najbliższym sąsiedztwie Europy w basenie Morza Śródziemnego znajdują się obecnie cztery terminale FSRU. Dwa z nich zostały umiejscowione w Turcji; Aliaga Etki (od 2016 r.) w okolicach Izmiru oraz Dörtyol (działający od 2018 r.) w pobliżu granicy z Syrią. Po jednym FSRU posiadają Izrael oraz Egipt, które pracują od 2013 r. i 2016 r. odpowiednio.

Napaść Rosji na Ukrainę i jej następstwa w postaci, m.in. zaburzeń lub braku dostaw gazu i ropy do odbiorców w różnych częściach Europy doprowadziły do wzrostu zainteresowania pływającymi terminalami FSRU, które po podłączeniu do sieci gazowej danego kraju w stosunkowo krótkim czasie, zazwyczaj od kilku do kilkunastu miesięcy od zatwierdzenia projektu, mogą przyjmować skroplony gaz ziemny importowany drogą morską. Są uznawane za rozwiązania alternatywne w stosunku do lądowych terminali LNG, których budowa i uruchamianie trwa od 3 do 5 lat.

W świetle powyższego europejskie plany dotyczące pływających terminali obejmują zapotrzebowanie na 19 statków FSRU, które mają zostać rozmieszczone w następujących krajach: Grecja (4), Niemcy (4), Holandia (2), Polska (2), Włochy (2), Albania (1), Cypr (1), Finlandia (1), Francja (1), Wielka Brytania (1).

Na początku maja br. oficjalnie rozpoczęto budowę nowego terminalu FSRU w greckim porcie Alexandroupolis, który ma zostać uruchomiony w 2023 roku. Operatorem terminalu będzie Gastrade, spółka wspierana przez założoną przez Petera Livanosa firmę żeglugową GasLog – potentata w transporcie LNG. Udziałowcami Gastrade są również grecki koncern gazowy Depa i bułgarski państwowy operator gazowy Bulgartransgaz. Zgodnie z planami FSRU ma docelowo dostarczać 5,5 mld m³ gazu ziemnego rocznie nie tylko do odbiorców w Grecji, ale także w Bułgarii, Serbii i Macedonii Północnej. Do rozpoczęcia realizacji projektu niewątpliwie przyczyniła się pomoc publiczna rządu greckiego zatwierdzona przez KE w wysokości 166,7 mln euro. Niezależnie od tej inwestycji Gastrade wystąpił z wnioskiem o pozwolenie na drugi projekt FSRU, który ma być zlokalizowany, podobnie jak pierwszy w okolicach Aleksandroupolis ze zbliżonymi zdolnościami regazyfikacyjnymi, tj. 5,5 mld m³ gazu ziemnego rocznie. Instalacja kolejnego terminalu planowana jest w Koryncie (niedaleko Aten). Za inwestycją stoi rafineria Motor Oil i grecka rodzina żeglugowa Vardinoyannisów. Planowana przepustowość terminalu nazwanego Dioryga LNG to 2,5 mld m³ gazu ziemnego rocznie. Podobną przepustowość ma posiadać czwarty terminal. O jego ustanowienie w Salonikach (północna Grecja) stara się prywatna firma Elpedison. Oprócz zasilania greckiego systemu gazowego terminal ten ma gwarantować dostawy LNG jako paliwa dla żeglugi.

Także Niemcy, które dotychczas opierały import gazu tylko i wyłącznie o infrastrukturę liniową postanowiły w szybkim tempie rozwijać pływające terminale LNG. Dlatego dwa tamtejsze koncerny energetyczne RWE AG i Uniper SE wyczarterowały po dwa FSRU, aby jak najszybciej uzyskać niezależność od gazu przesyłanego rurociągami z Rosji. Cztery projekty obliczono po to, aby zwiększyć ilość gazu ziemnego pochodzącego z regazyfikacji LNG od zera obecnie do ok. 29 mld metrów sześciennych rocznie. RWE wyczarterowało dwa FSRU od norweskiego armatora Höegh LNG AS, będącego w posiadaniu 7 jednostek tego typu. Drugi z koncernów Uniper pracuje nad budową terminalu LNG w Wilhelmshaven. Jego rozruch ma nastąpić w sezonie 2022/2023. W Brunsbüttel ma zostać umiejscowiony kolejny terminal LNG. Jego operatorem zostanie holenderska firma Gasunie. Jako lokalizacje dla terminali wskazuje się również Stade oraz alternatywnie Hamburg albo Rostok. Ostatnie doniesienia mówią o wyborze miejscowości Lubmin jako lokalizacji dla FSRU. Co ciekawe nieopodal miejscowości Lubmin wychodzą z morza na ląd gazociągi Nordstream 1 i 2. Zgodnie z zapowiedziami firmy ReGas, stojącej za pomysłem gazoportu w Lubminie, instalacja rozpocznie pracę już w grudniu 2022 r. Przepustowość gazoportu ma wynieść 4,5 mld m³ gazu ziemnego rocznie.

W Holandii trwają intensywne prace nad uruchomieniem pływającego terminalu LNG. W tym celu Gasunie LNG Holdings wyczarterował na pięć lat od belgijskiej firmy EXMAR, jednostkę o nazwie Exmar FSRU S-188 o pojemności 28 000 m³ LNG, zdolną do regazyfikacji ok. 6 mld m³ gazu ziemnego rocznie. Jednostka będzie zacumowana w porcie Eemshaven w Groningen i rozpocznie swoją pracę na przełomie III i IV kwartału br. Na podkreślenie zasługuje fakt, że Exmar z flotą 46 jednostek jest światowym potentatem w transporcie gazu drogą morską.

Zgodnie z przewidywaniami Międzynarodowej Agencji Energetycznej nowe projekty pływających terminali LNG doprowadzą do wzrostu importu tego surowca na Stary Kontynent o ok. 50 % w 2025 r. w stosunku do poziomu z 2021 r.

Czas pokaże, czy opisane powyżej zapowiedzi i działania pozwolą na uniknięcie kryzysu energetycznego w Europie.

Zima się zbliża.

Dariusz Rudziński
Enmaro




CIRE poleca, ciekawe analizy, opinie i komentarze

1. KOBiZE: w czerwcu na kształtowanie się cen uprawnień największy wpływ miały prace legislacyjne związane z reformą EU ETS w ramach pakietu Fit for 55

2. Co rząd zapisał w projekcie ustawy ws. bezpieczeństwa gazowego?

3. POLSKA NET-ZERO 2050: Transformacja sektora energetycznego Polski i UE do 2050 r.

4. POLSKA NET-ZERO 2050: Rola transportu publicznego w świetle pakietu „Fit for 55” i perspektywy roku 2050.

5. Czy walka ze smogiem stanie się w Polsce fikcją?

6. Aspekty środowiskowe konwersji kotła węglowego WR-25 na paliwo gazowe

7. W Polsce wchodzą w życie wakacje kredytowe, sprawdzamy czy warto z nich skorzystać

8. Czym jest miejska wyspa ciepła?

9. Zagospodarowanie odpadowych paneli fotowoltaicznych. Perspektywy i wyzwania