Samochód elektryczny to nie jest nowa koncepcja

Samochody elektryczne uważane są za przyszłość motoryzacji, to na nich opiera się planowane światowe zmiany przejścia na transport bezemisyjny. Jednak, jak się okazuje, elektryki nie są nową koncepcją. Pierwszy produkowany samochód elektryczny został zbudowany w 1884 roku przez angielskiego wynalazcę Thomasa Parkera. Przekonajmy się ile wspólnego współczesne samochody elektryczne mają z tym z XIX wieku.

Thomas Parker to nie tylko twórca pierwszego elektrycznego samochodu. Był on również odpowiedzialny za wprowadzenie szeregu innowacji w Wielkiej Brytanii, chociażby elektryfikację londyńskiego metra czy prace nad elektrycznymi tramwajami dla wielu miast. Co ciekawe, w 1897 roku, po Londynie jeździła flota elektrycznych taksówek. Ulepszenie technologii benzynowej i wysokoprężnej odesłały w końcu elektryki do lamusa, ale powróciły one ze zdwojoną siłą kilkanaście lat temu, a ich rozwój stale kwitnie.

200 lat elektryków

Samochody elektryczne istnieją niemal 200 lat. Wszystko zaczęło się właściwie nie od Parkera, a od węgierskiego wynalazcy Ányosa Jedlika, który jest twórcą urządzenia elektromagnetycznego. Urządzenie to Jedlik zamontował w małym modelu samochodu, który zaprojektował. Tak zaprojektowane urządzenie działa do dziś: składa się z silnika prądu stałego, czyli stojana, wirnika i komutatora.

Pierwszy pełnowymiarowy pojazd elektryczny pojawił się nieco później, około 1832 roku, i był dziełem szkockiego wynalazcy Roberta Andersona. Chociaż technicznie nie jest to "samochód" według dzisiejszych standardów, powóz Roberta z napędem elektrycznym, z nieładowalnymi ogniwami zasilającymi, z pewnością dokonałby drastycznej zmiany w porównaniu z powozami konnymi z tamtych czasów.

W 1835 roku Thomas Davenport zaprezentował małą lokomotywę napędzaną pierwszym amerykańskim silnikiem elektrycznym prądu stałego. I to lokomotywa Davenport była pierwszym praktycznym pojazdem elektrycznym, jaki kiedykolwiek powstał. Po lokomotywie, na jakiś czas, zapadła cisza w elektrycznych wynalazkach. Aż do roku 1884.

To właśnie wtedy Thomas Parker zbudował w Londynie pierwszy elektryczny samochód produkcyjny, który korzystał z własnych akumulatorów o dużej pojemności. Następnie w latach 1889-1891 William Morrison wprowadził w USA bardzo prosty elektryczny wagon.

"Ten sukces sprawił, że pojazdy elektryczne stały się głównym nurtem i preferowanym środkiem transportu ze względu na ich cichą naturę, łatwość prowadzenia i brak zanieczyszczeń. W rzeczywistości pojazdy były tak uwielbiane, że w latach 1900-1912 jedna trzecia wszystkich pojazdów na amerykańskich drogach była zasilana energią elektryczną" - podaje Synter Group.

Thomas Parker uważany był za genialnego wynalazcę, który zrewolucjonizował kilka aspektów życia w Anglii. Był nawet określany mianem "Edisona Europy" ze względu na rzeczy, które osiągnął. Parker początkowo, jak jego ojciec, był formarzem i nic nie zapowiadało, że zmieni zawód. Gdyby w 1862 nie odwiedził Międzynarodowej Wystawy w Londynie i nie zainspirowałby się prezentowanymi tam bateriami czy telegrafem, jego samochód elektryczny być może nigdy by nie powstał.

Firma Elwell-Parker zaczęła projektować, budować i instalować prądnice oraz oświetlenie elektryczne. W 1883 roku jako pierwsi zainstalowali pod ziemią instalację elektryczną, tworząc dynama i oświetlenie elektryczne dla Trafalgar Collieries w Forest of Dean. Następnie zwrócono się do nich o zaprojektowanie i zbudowanie elektrociepłowni dla Blackpool Tramway, pierwszego elektrycznego tramwaju w Anglii.

O dziwo, elektryczny pojazd Thomasa Parkera początkowo nie wzbudził powszechnego zachwytu. "Był to pierwszy pojazd elektryczny, który miał potencjał do masowej produkcji i naprawdę zrewolucjonizował sposób podróżowania. Parker był bardzo zainteresowany przyjrzeniem się przyjaznym dla środowiska opcjom transportu po tym, jak zdał sobie sprawę, jak szkodliwy jest dla środowiska gaz i węgiel. W tym celu pracował nad zasilaniem większej liczby rzeczy elektrycznością, na przykład tramwajami" - informuje History Collection.

Parker opracował kilka modeli samochodów elektrycznych, z których jeden jeździł dość regularnie pomimo ustawy Light Locomotive Act. Ustawa stanowiła, że w pojeździe musiało znajdować się trzech mężczyzn, dwóch do kierowania, a jeden do chodzenia przed pojazdem z czerwoną flagą. Samochód mógł legalnie poruszać się tylko 4 mile na godzinę na drogach wiejskich i 2 mile na godzinę na drogach miejskich.

Thomas Edison tak bardzo kochał samochody elektryczne, że pochwalił je jako "doskonały środek transportu" i szybko zaczął badać lepsze sposoby budowy baterii elektrycznych. Co ciekawe Ferdinand Porsche założył markę Porsche w tym okresie zaczynając od samochodu elektrycznego. W 1898 roku powstał Egger-Lohner C.2 Phaeton, pojazd napędzany silnikami montowanymi na piaście, które napędzały koła.

Pojawia się Ford, a po latach Toyota Prius

Samochody elektryczne cieszyły się popularnością, która trwała do 1908 roku, kiedy Henry Ford przedstawił światu Forda Model T, znanego również jako pierwszy na świecie niedrogi samochód silnikowy. Łatwiejszy do tankowania i konkurencyjny cenowo. Ford Model T odniósł tak ogromny sukces, że ostatecznie położył kres popularności samochodu elektrycznego. Henry Ford sprzedał 15 milionów samochodów do 1927 roku, zaledwie 19 lat po jego premierze.

I tak, po dziesiątkach lat i boomie na samochody benzynowe, w 1973 roku, brytyjski chemik wynalazł pierwsze na świecie akumulatory litowo-jonowe. Te same, które używane są w telefonach i...samochodach elektrycznych. Jednak to dopiero rok 1997 okazał się najbardziej przełomowy od 1884 roku. To właśnie wtedy Toyota zaprezentowała pierwsze na świecie rozwiązanie hybrydowe - Toyotę Prius. To ten samochód utorował drogę Tesli, to dzięki niemu powstał Nissan Leaf, jeden z najbardziej popularnych elektryków na świecie. To dzięki Toyocie jesteśmy tu, gdzie jesteśmy.

Przypisy:
1. sytner.co.uk/ The Surprisingly Interesting History of Electric Cars
2. historycollection.com/ Thomas Parker Invented the First Electric Car in 1884