Przyczyny ostatnich zdarzeń w elektrowniach jądrowych we Francji, czyli cerowanie w nieskończoność starych skarpetek, zamiast kupna nowych

Kiedy czytacie lub słyszycie Państwo o takich czy innych incydentach lub awariach w elektrowniach jądrowych głównie w Europie Zachodniej, USA, bądź Japonii lub Rosji, proszę pamiętać o jednym! Elektrownie jądrowe w tych krajach w większości są to elektrownie II generacji, budowane w latach 70 tych lub pierwszej połowie 80 tych XX wieku. Projektowane zaś były wówczas na 40 lat pracy, nie więcej.

Tymczasem dziś przedłuża się pracę wielu z nich powyżej 40 lat, a np w Belgii nawet powyżej 50 lat (Jeśli miałyby zgodnie z planami pracować do 2025 roku). Oczywiście, towarzyszą temu pewne zabiegi modernizacyjne, mają też pasywne systemy bezpieczeństwa, jakość urządzeń jest systematycznie sprawdzana i monitorowana, lecz ich eksploatacja zbliża się nieubłaganie do końca. Były one budowane solidnie, lecz wszytko ma kiedyś swój kres.

Naturalną koleją rzeczy jest, że w elektrowniach jądrowych stare urządzenia, w tym i reaktory wymienia się na nowe. Sukcesywnie i systematycznie. I to nawet jeśli dotąd pracują bez-awaryjnie. Tymczasem Europa Zachodnia i USA tego nie robią, a na pewno nie robią w wystarczającym stopniu, by stara flota reaktorów została zastąpiona nową. Brak jest w energetyce tych państw zdroworozsądkowego długofalowego planowania. Zemściło się to np na W. Brytanii, która kontrakt na Hincley Point z EdF negocjowała mając nóż na gardle w postaci braku wystarczającej ilości energii na rynku i rosnący jej import. Dlatego wynegocjowała kontrakt na budowę tak drogo. A pamiętajmy, że w Europie Zachodniej również mieszkania ogrzewa się na masową skalę energią elektryczną, i jej zużycie na jednego mieszkańca jest znacznie wyższe niż u nas.

Cześć reaktorowa elektrowni jądrowych wykonana najsolidniej, na ogół wytrzymuje bardzo dobrze ten przedłużony czas eksploatacji. Jeśli nie, Nadzór Jądrowy, który we wszystkich krajach jest bardzo ostry i jest prawdziwą zmorą dla operatorów elektrowni jądrowych (mogą przyjść i kontrolować bez uprzedzenia i bez powodu, a nawet wstrzymać pracę elektrowni - takie uprawnienia), po prostu nakazuje zamknięcie obiektu.

O ile cześć reaktorowa w miarę dobrze znosi przedłużony czas pracy, o tyle inne urządzenia z częścią reaktorową nie związane, już gorzej. Dlatego słyszy się tu i ówdzie, że praca elektrowni jądrowej została wstrzymana bo... no właśnie tu instalacja elektryczna, tam znów wymienniki ciepła, gdzie indziej jeszcze turbina itp. Słyszymy o takich incydentach i zapewne będziemy słyszeć coraz częściej, w końcu ile można cerować dziury w starych wysłużonych skarpetkach.

Nie jest to jednak wina energetyki jądrowej jako takiej, lecz patologii decyzyjnej w tych wszystkich krajach o których piszę. Przede wszystkim paraliżującej decyzje ideologii politycznej i energetycznej "poprawności" sugerującej, jakoby rozwiązanie problemów energetycznych leżało wyłącznie w rozwoju OZE. Pokolenie polityków lat 70 tych było o wiele odważniejsze i bardziej zdroworozsądkowe niż obecne.

Niemcy właśnie którzy w ciągu ostatnich 10 lat włożyli w podobny eksperyment z OZE 250 mld euro udowadniają, że z technicznego punktu widzenia nie jest możliwe uzyskiwanie 80% czy tym bardziej 100 proc. energii z OZE przez cały rok.

Za 2018 rok w Niemczech energia wiatru i słońca to niecałe 1/3 całej produkcji energii i więcej być nie chce, mimo, że moc zainstalowana w tych urządzeniach wynosi łącznie 73 GW a cały kraj zabudowany wiatrakami i panelami fotowoltaicznymi. Aż 40% energii produkują jeszcze ciągle Niemcy z węgla, będąc największym jego konsumentem w Europie (głównie węgiel brunatny i pewne ilości importowanego kamiennego). 11 proc. to atom, no i rosnący systematycznie udział gazu ziemnego, głównie z Rosji. Nic więc dziwnego, że emisja stoi praktycznie w miejscu, a paro-procentowe wahania mają miejsce w przypadku łagodniejszej lub ostrzejszej zimy. Ceny energii dla indywidualnych odbiorców, na których przerzucono koszty eksperymentu, poszybowały w górę do stawek obok Danii najwyższych w Europie ponad 30 eurocentów za kWh. Nie dotyczy to tylko stawek dla odbiorców przemysłowych, dotowanych silnie z budżetu federalnego. Ale na tą dotację składa się konsument.

Niemcy są za dumni, by przyznać się do porażki, ale mimo całkowitego fiaska ich eksperymentu, próbują go naśladować ze względów ideologicznych niektóre inne kraje, w tym prezydent Francji jest jego zwolennikiem! Dlatego właśnie kraje te, także opierająca się na atomie Francja, nie zastępują starej floty reaktorów nową, choć zgodnie ze zdrowym rozsądkiem powinny to zrobić. Co gorsza trwają starania o przerzucenie tego nieudanego eksperymentu na kraje Europy Środkowo-Wschodniej w tym Polskę. W interesie niemieckich producentów paneli fotowoltaicznych i przemysłu wiatrakowego.

Na polski program rozwoju energetyki jądrowej ta patologia decyzyjna na zachodzie nie powinna mieć wpływu. My mamy budować od początku, elektrownie jądrowe generacji III lub III+ projektowane na 60 w teorii a w praktyce nawet ponad 80 lat (trzy pokolenia). W nowych elektrowniach podobne rzeczy się nie zdarzają a systemy pracują bezawaryjnie i to przez długie lata. Tak samo, jak przez długie lata pracowały bezawaryjnie te na zachodzie, dostarczając do domów i przemysłu względnie tanią energię elektryczną, którą opłacało się grzać mieszkania.