• Udział węgla w produkcji energii elektrycznej w 2021 r. wzrósł i wynosi ponad 72%.
• Udział odnawialnych źródeł energii spadł do poziomu ok. 17%, pomimo rekordowej produkcji z tych źródeł wynoszącej 30 TWh.
• W 2021 r. odnotowano rekord produkcji energii elektrycznej (179,4 TWh, +14% r/r) i jej zużycia (180,3 TWh, +5,4% r/r).
• Import netto energii elektrycznej był najniższy od 5 lat i wyniósł 0,89 TWh.
• Moc osiągalna wzrosła o 3,7 GW (do 53,5 GW).
• Moc jednostek konwencjonalnych od lat utrzymuje się na stałym poziomie. Rozwijają się głównie moce OZE (+4,4 GW r/r), a przede wszystkim fotowoltaika (+3,7 GW r/r).
• Tempo rozbudowy i modernizacji jednostek wytwórczych jest wciąż niewystarczające, by zapewnić bezpieczeństwo energetyczne w obliczu planowanych wyłączeń w energetyce konwencjonalnej.
• Pomimo wysokich cen uprawnień do emisji CO2, produkcja z węgla była tańsza niż z gazu ziemnego, co spowodowało rekordowy wzrost wykorzystania mocy węglowych oraz spadek wykorzystania mocy gazowych.
• Po raz pierwszy od lat ceny hurtowe energii elektrycznej były w Polsce jednymi z niższych w Europie. Wpłynęło to na wysoki eksport oraz produkcję.
• Średnioważona cena CO2 wyniosła w 2021 r. 53,13 euro/t CO2. Przychód Polski ze sprzedaży uprawnień CO2 wyniósł w 2021 r. ponad 25 mld zł.
• Ceny gazu ziemnego, a w efekcie energii elektrycznej, wzrosły w całym regionie do rekordowych wartości.

• 53,5 GW – tyle wyniosła moc osiągalna na koniec 2021 r. To o 3,7 GW więcej niż rok wcześniej.
• Do 31% (z 25%) wzrósł udział mocy w OZE.

• Spadek mocy elektrowni na węgiel kamienny wynika z wyłączenia dwunastu bloków (po dwa bloki w elektrowniach: Dolna Odra, Rybnik, Łaziska, Łagisza, Siersza i Stalowa Wola).
• Wzrost mocy elektrowni na węgiel brunatny wynika z oddania do użytku nowego bloku o mocy 496 MW w elektrowni Turów.
• Największy przyrost mocy odnotowano w OZE, zwłaszcza w prosumenckiej energetyce słonecznej.

• 72,4% – tyle wyniósł udział węgla w produkcji energii elektrycznej w 2021 r. To o 2,7 p.p. więcej niż rok wcześniej.
• Produkcja z węgla kamiennego osiągnęła najwyższy poziom od 10 lat – 84 TWh (+1,4 p.p.).
• O 0,7 TWh spadła produkcja z gazu ziemnego, co przełożyło się na spadek udziału gazu o 1,6 p.p.
• Produkcja z fotowoltaiki podwoiła się względem 2020 r. i wyniosła 3,8 TWh.
• Produkcja energii ze wszystkich źródeł OZE w ubiegłym roku wyniosła 30 TWh, co jest wynikiem rekordowym. Pomimo tego udział OZE w miksie produkcyjnym spadł do 16,7% (z 17,7% w 2020 r.).

W tegorocznej, piątej edycji raportu „Transformacja energetyczna w Polsce” pojawiły się dwie sekcje danych. Więcej uwagi poświęcono emisjom gazów cieplarnianych, pokazując jak duży wysiłek czeka Polskę na drodze do realizacji celów klimatycznych. Mocniej niż w poprzednich edycjach raportu skupiono się także na surowcach energetycznych.




Emisje CO2 objęte systemem EU ETS

• Całkowite emisje CO2 Polski wyniosły w 2020 r. 374 mln ton, przy czym 46% z nich objęto europejskim systemem handlu emisjami (EU ETS).
• Wśród elektrowni zawodowych i elektrociepłowni systemem ETS objęto 116 mln ton CO2 (88% wszystkich emisji z tego sektora). Dla ciepłowni wskaźnik ten wynosi 57% – 6 mln ton CO2 podlegało w 2020 r. systemowi ETS.
• Przemysł objęty był systemem ETS w 81% – 50 mln ton CO2.

Dochód budżetu Polski ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2

• 25,56 mld zł zyskał budżet Polski na aukcjach uprawnień do emisji CO2 (EUA i EUAA). To o 11,5 mld zł więcej niż w 2020 r.
• 60,37 mld zł łącznie wyniosły przychody budżetu w ciągu 10 lat sprzedaży uprawnień CO2.

Przyglądamy się kierunkom, z których importujemy węgiel kamienny i gaz ziemny oraz sprawdzamy, które gałęzie gospodarki są od nich najbardziej uzależnione - podkreślają autorzy raportu.

W porównaniu z poprzednimi latami dostrzec należy  szybszy rozwój energetyki słonecznej w Polsce. Pod koniec 2021 r. w OZE zainstalowanych było 16,7 GW mocy, choć w produkcji energii udział OZE jest nadal niewielki. Tempo rozwoju energetyki odnawialnej jest powolne, brakuje przekonania, że OZE może być drogą do uniezależniania od rosyjskich paliw i elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski. Nowych inwestycji jest zbyt mało, aby zapewnić bezpieczeństwo energetyczne w obliczu zbliżających się wyłączeń bloków w energetyce konwencjonalnej. 

Za sukces ostatnich lat można uznać stopniową dywersyfikację dostaw surowców i zmniejszanie roli Rosji w tym zakresie, co jest szczególnie istotne dziś, w obliczu napaści Federacji Rosyjskiej na Ukrainę i konieczności jak najszybszego zerwania relacji surowcowych z Kremlem.

Wnioski z raportu wskazują na jedno: transformacja energetyczna w Polsce przebiega wolno, inwestycji jest zdecydowanie za mało, a Polska nadal nie może dookreślić modelu modernizacji  

Wobec szoku jaki wywołał atak Rosji na Ukrainę - teraz jest na to dobry moment.