Informacja na stronę
Drogi Użytkowniku,

Administratorem Twoich danych osobowych jest Agencja Rynku Energii S.A z siedzibą przy ul. Bobrowieckiej 3, 00-728 Warszawa, KRS: 0000021306, NIP: 5261757578, REGON: 012435148. W ramach odwiedzania naszych serwisów internetowych możemy przetwarzać Twój adres IP, pliki cookies i podobne dane nt. aktywności lub urządzeń użytkownika. Jeżeli dane te pozwalają zidentyfikować Twoją tożsamość, wówczas będą traktowane dodatkowo jako dane osobowe zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/679 (RODO). Administratora tych danych, cele i podstawy przetwarzania oraz inne informacje wymagane przez RODO znajdziesz w Polityce Prywatności pod tym linkiem.

Jeżeli korzystasz także z innych usług dostępnych za pośrednictwem naszego serwisu, przetwarzamy też Twoje dane osobowe podane przy zakładaniu konta lub rejestracji do newslettera. Przetwarzamy dane, które podajesz, pozostawiasz lub do których możemy uzyskać dostęp w ramach korzystania z Usług.

Informacje dotyczące Administratora Twoich danych osobowych a także cele i podstawy przetwarzania oraz inne niezbędne informacje wymagane przez RODO znajdziesz w Polityce Prywatności pod wskazanym linkiem (tym linkiem). Dane zbierane na potrzeby różnych usług mogą być przetwarzane w różnych celach, na różnych podstawach.

Pamiętaj, że w związku z przetwarzaniem danych osobowych przysługuje Ci szereg gwarancji i praw, a przede wszystkim prawo do odwołania zgody oraz prawo sprzeciwu wobec przetwarzania Twoich danych. Prawa te będą przez nas bezwzględnie przestrzegane. Prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych z przyczyn związanych z Twoją szczególną sytuacją, po skutecznym wniesieniu prawa do sprzeciwu Twoje dane nie będą przetwarzane o ile nie będzie istnieć ważna prawnie uzasadniona podstawa do przetwarzania, nadrzędna wobec Twoich interesów, praw i wolności lub podstawa do ustalenia, dochodzenia lub obrony roszczeń. Twoje dane nie będą przetwarzane w celu marketingu własnego po zgłoszeniu sprzeciwu. Jeżeli więc nie zgadzasz się z naszą oceną niezbędności przetwarzania Twoich danych lub masz inne zastrzeżenia w tym zakresie, koniecznie zgłoś sprzeciw lub prześlij nam swoje zastrzeżenia na adres Inspektora Ochrony Danych Osobowych pod adres iod@are.waw.pl. Wycofanie zgody nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania dokonanego przed jej wycofaniem.

W dowolnym czasie możesz określić warunki przechowywania i dostępu do plików cookies w ustawieniach przeglądarki internetowej.

Jeśli zgadzasz się na wykorzystanie technologii plików cookies wystarczy kliknąć poniższy przycisk „Przejdź do serwisu”.

Zarząd Agencji Rynku Energii S.A Wydawca portalu CIRE.pl
Przejdź do serwisu
2017-10-03 00:00
drukuj
skomentuj
udostępnij:
Gazociąg "ponad prawem"

Gazociąg "ponad prawem"

27 września służba prawna Rady Unii Europejskiej wydała opinię prawną na temat wniosku Komisji Europejskiej (KE) złożonego do Rady UE o zgodę na rozpoczęcie negocjacji z Federacją Rosyjską w kwestii przyjęcia specjalnych ram prawnych dla gazociągu Nord Stream 2. Dokument służby prawnej Rady UE przedstawia tendencyjną interpretację reguł unijnego prawa w sposób jednoznacznie korzystny dla zwolenników budowy gazociągu Nord Stream 2.

27 września służba prawna Rady Unii Europejskiej wydała opinię prawną na temat wniosku Komisji Europejskiej (KE) złożonego do Rady UE o zgodę na rozpoczęcie negocjacji z Federacją Rosyjską w kwestii przyjęcia specjalnych ram prawnych dla gazociągu Nord Stream 2. Treść liczącej 25 stron opinii została kilka dni później ujawniona w mediach (Politico Europe). Dokument jest elementem wewnętrznej procedury prawnej stosowanej w ramach Rady UE, a przedmiotem oceny jest zgodność propozycji zgłoszonej przez KE z unijnym prawem. Odnosi się on do kwestii zasadności stosowania prawa unijnego do projektu Nord Stream 2, potencjalnego konfliktu między prawem UE a innymi reżimami prawnymi, do kwestii podziału kompetencji między organami UE i państwami członkowskimi w zakresie zawierania umów międzynarodowych, a także daje wykładnię założeń bezpieczeństwa energetycznego UE.

Wcześniej, jeszcze w styczniu 2016 roku, swoją opinię prawną na temat projektu Nord Stream 2 przedstawiła służba prawna KE, wskazując m.in. liczne wątpliwości dotyczące ewentualnej zgodności eksploatacji nowej infrastruktury z regułami prawa europejskiego (w tym w szczególności tzw. trzeciego pakietu energetycznego) oraz sygnalizując trzy możliwe ścieżki rozwiązywania kolizji prawnych:
  1. zastosowanie prawa UE do całej, morskiej części gazociągu;
  2. stosowanie równolegle - według właściwości geograficznej - reguł prawa UE, państw członkowskich UE oraz Rosji;
  3. wynegocjowanie specjalnego reżimu prawnego dla Nord Stream 2.

Wydana opinia jest konsekwencją niejasności związanych ze stosowaniem unijnego prawa wobec takiej infrastruktury jak Nord Stream 2, podniesionych przez KE. Komisja wskazywała m.in. na występowanie konfliktu norm: unijnych, poszczególnych państw członkowskich oraz rosyjskich (wobec tej części infrastruktury, która przebiega przez terytorium podlegające jurysdykcji rosyjskiej); komunikat prasowy KE w sprawie mandatu został opublikowany 9 czerwca br., a formalny wniosek został zgłoszony do Rady UE 12 czerwca br.

Dokument służby prawnej Rady UE przedstawia tendencyjną interpretację reguł unijnego prawa w sposób jednoznacznie korzystny dla zwolenników budowy gazociągu Nord Stream 2.

Po pierwsze, wbrew wstępnym ocenom KE, służba prawna Rady UE stwierdza, że nie występuje w odniesieniu do projektu Nord Stream 2 kolizja norm czy próżnia prawna. W jej ocenie najbardziej adekwatnym systemem prawnym, w świetle którego powinno się oceniać status i zasady eksploatacji infrastruktury morskiej są regulacje międzynarodowego prawa morza, które regulują zakres jurysdykcji państw nadbrzeżnych wobec różnego typu obszarów morskich (gazociąg Nord Stream 2 ma przebiegać przez rosyjskie morze terytorialne, wyłączne strefy ekonomiczne Szwecji i Finlandii oraz morza terytorialne Danii i Niemiec). Co więcej, autorzy opinii stwierdzają, że reguły tzw. trzeciego pakietu energetycznego, a w szczególności unijnej Dyrektywy gazowej nie mają zastosowania do projektowanego gazociągu. Stanowisko swoje uzasadniają tym, że w ich ocenie Nord Stream 2 nie spełnia kryteriów przewidzianych w definicjach określających do jakiej infrastruktury mają zastosowanie reguły unijnego prawa:
  • nie należy ani do tzw. sieci gazociągów kopalnianych (zgodnie z art. 2 p. 2 Dyrektywy gazowej oznacza każdy gazociąg lub sieć gazociągów eksploatowanych lub zbudowanych w ramach projektu wydobycia ropy naftowej lub gazu bądź wykorzystywanych do przesyłania gazu ziemnego z jednego lub z większej liczby miejsc wydobycia do zakładu oczyszczania i obróbki, do terminalu albo do końcowego przeładunkowego terminalu przybrzeżnego)
  • nie jest też połączeniem wzajemnym (interkonektorem) definiowanym przez art. 2 p. 2 Dyrektywy gazowej jako linia przesyłowa przekraczająca granicę między państwami członkowskimi wyłącznie w celu połączenia krajowych systemów przesyłowych tych państw członkowskich.

Poza tym autorzy opinii stwierdzają, że rzeczywisty konflikt norm zaistniałby wtedy, gdyby podjęta została próba rozciągnięcia obowiązywania unijnego prawa także na tę część morskiej infrastruktury, która przebiegałaby przez terytorium Rosji (konflikt między prawem UE a prawem rosyjskim).

Taka interpretacja wpisuje się w oczekiwania stron zainteresowanych realizacją projektu, w szczególności jest zgodna ze stanowiskiem Niemiec i Rosji. Jej usankcjonowanie oznaczałoby, że szereg restrykcji wynikających z tzw. trzeciego pakietu energetycznego m.in. zasada dostępu strony trzeciej, zasada unbundlingu (oddzielenie własności infrastruktury od przesyłu i dystrybucji przesyłanego gazu), wymogi dotyczące certyfikacji czy ustanawiania taryf przesyłowych nie miałoby automatycznego zastosowania wobec gazociągu Nord Stream 2. To pozwalałoby Gazpromowi i firmom zachodnioeuropejskim samodzielnie i swobodnie ustalać zasady eksploatacji planowanego rurociągu.

Po drugie, w opinii wyraźnie podkreśla się, że zakres ewentualnych negocjacji w sprawie specjalnego reżimu prawnego dla Nord Stream 2 obejmuje jedynie zasady jego eksploatacji, a nie kwestii budowy czy oddania do użytku. W konsekwencji - zdaniem autorów opinii - zarówno budowa, jak i oddanie gazociągu do użytku to działania zgodne z obowiązującym prawem UE. KE nie ma co prawda obecnie kompetencji umożliwiających jej bezpośrednie blokowanie budowy projektów infrastrukturalnych typu Nord Stream 2. Przyjęcie za wiążącą interpretacji, że prace budowlane i oddanie do użytku nowego gazociągu są bezspornie zgodne z prawem UE, utrudniłoby jednak przeciwnikom projektu poszukiwanie jakichkolwiek innych ścieżek blokowania jego realizacji.

Po trzecie, służba prawna Rady UE w swojej opinii zdefiniowała bezpieczeństwo dostaw gazu w sposób sprzeczny z powszechnie przyjętą wykładnią. Według prawników Rady budowa gazociągu Nord Stream 2 zwiększy bezpieczeństwo dostaw gazu do UE, gdyż stworzy alternatywną trasę dostaw gazu, która w dodatku nie będzie narażona na ewentualne przerwy w dostawach między krajem eksportującym (w tym wypadku Rosją) a krajem tranzytowym (w tym wypadku Ukrainą). Dodatkowo, zdaniem autorów opinii, budowa gazociągu nie zwiększy zależności importowej Unii Europejskiej od Gazpromu, a jedynie zwiększy bezpieczeństwo energetyczne Unii dzięki budowie bezpośredniego połączenia gazowego z dostawcą gazu. Takie podejście do problematyki bezpieczeństwa energetycznego i bezpieczeństwa dostaw gazu jest sprzeczne z dokumentami strategicznymi Unii Europejskiej (dotyczącymi unii energetycznej) oraz z rozporządzeniem w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego.

Po czwarte, autorzy opinii krytykują zakres przedmiotowy propozycji mandatu negocjacyjnego dla KE, wskazując, że jego treść wykracza ponad to, co jest konieczne do realizacji celów polityki energetycznej wynikających z unijnych traktatów czy z koncepcji unii energetycznej. Jako przykład podają m.in. próbę rozciągania obowiązywania regulacji unijnych na państwa trzecie (odcinek gazociągu Nord Stream 2 podlegający rosyjskiej jurysdykcji) czy nakładanie zasad ograniczających eksploatację Nord Stream 2 jako rodzaj ograniczenia swobodnego wyboru państw członkowskich w odniesieniu do źródeł i tras dostaw surowców.

Po piąte, znaczna część opinii poświęcona jest rozważaniom dotyczącym podziału kompetencji między UE a państwami członkowskimi w kontekście zawierania umów międzyrządowych UE - państwa trzecie. Autorzy opinii stwierdzają, że zawarcie umowy, o którą wnioskuje KE, nie mieści się w zakresie kompetencji wyłącznych UE, a w ramach tzw. kompetencji dzielonych między UE a państwa członkowskie. Przyjęcie takiej interpretacji oznaczałoby, że wpływ państw członkowskich, w szczególności tych o znaczącej sile politycznego oddziaływania na procesy decyzyjne w UE, mógłby okazać się kluczowy dla ostatecznego kształtu przyjętych rozwiązań; mógłby też - w przypadku braku zainteresowania przyjęciem jakichkolwiek regulacji - doprowadzić do paraliżu procesu negocjacyjnego.

Po szóste, przywołując powyższe argumenty, autorzy opinii krytycznie oceniają potrzebę prowadzenia przez KE negocjacji z Rosją w sprawie Nord Stream 2, wskazując, że ich rzeczywistym celem byłoby nie tyle znalezienie rozwiązań problemów prawnych, ile osiągnięcie politycznego kompromisu w sprawie zasad eksploatacji gazociągu (w dokumencie użyto wprost sformułowania, że negocjacje wynikają z potrzeby politycznej, a nie prawnej). To z kolei, w świetle opinii, stanowiłoby złą praktykę tworzenia zasad nie mających ogólnego zastosowania, a tworzonych na potrzeby konkretnych spraw (praktyka niepożądana z punktu widzenia spójności prawa UE).

O ile zrozumiały jest postulat dotyczący nietworzenia "kazuistycznych norm" ze względu na spójność systemu prawa UE, o tyle problematyczna jest propozycja zaniechania negocjacji KE- Rosja przy jednoczesnej rezygnacji ze stosowania unijnego prawa wobec infrastruktury powstającej na terytorium UE. Zastosowanie takiej interpretacji ograniczałoby stosowanie prawa UE tam, gdzie jego obowiązywanie nie budzi żadnych wątpliwości (zgodnie z przyjętą wykładnią normy prawa europejskiego obowiązują na morskich wodach wewnętrznych i morzach terytorialnych państw nadbrzeżnych). Tym samym odmowa zastosowania reguł tzw. trzeciego pakietu energetycznego wobec tych odcinków Nord Stream 2, które przechodziłyby przez morza terytorialne Danii i Niemiec, stanowiłoby uprzywilejowanie zwolenników projektu, w szczególności strony rosyjskiej.

Opinia służby prawnej Rady UE jest zgodna ze stanowiskiem rządu Niemiec w sprawie Nord Stream 2. Berlin od początku zabiegał o to, aby Komisja Europejska nie ingerowała w projekt. Podczas wizyty w Rosji w październiku 2015 roku wicekanclerz i ówczesny minister gospodarki Sigmar Gabriel zapewniał prezydenta Rosji Władimira Putina o jego poparciu dla budowy gazociągu Nord Stream 2 i deklarował, że będzie starał się ograniczać wpływ Unii Europejskiej na realizację projektu, a Ministerstwo Gospodarki, któremu podlega regulator rynku energii Federalna Agencja ds. Sieci, dołoży starań do obrony takiej wykładni. W marcu br. niemiecka Agencja opublikowała stanowisko w sprawie budowy Nord Stream 2, które jest zgodne ze stanowiskiem rządu. W opinii Agencji morski odcinek gazociągu Nord Stream 2, wraz z jego lądowym fragmentem aż do punktu wejścia do niemieckiej sieci gazowej, nie podlega przepisom trzeciego pakietu energetycznego. Według strony niemieckiej Komisja Europejska od lat stosuje odrębne regulacje prawne dla gazociągów podmorskich, np. w przypadku Nord Stream 1, Green Stream (Libia - Włochy) czy MEDGAZ (Algieria - Hiszpania). Stosowanie przepisów trzeciego pakietu energetycznego wobec Nord Stream 2 miałoby zdaniem niemieckiego regulatora charakter dyskryminacyjny. Sigmar Gabriel konsekwentnie wspiera budowę gazociągu, również jako minister spraw zagranicznych, od stycznia 2017 roku. W sierpniu br. Gabriel odbył spotkanie z Putinem oraz byłym kanclerzem Niemiec, Gerhardem Schröderem; jak spekulują media, również rozmawiano wtedy na temat budowy gazociągu. Gabriel nie komentuje spotkania, gdyż wziął w nim udział jako osoba prywatna, a nie przedstawiciel rządu.

Opinia wyrażona przez służbę prawną nie jest dla Rady UE wiążąca; jest jednak bardzo prawdopodobne, że niektóre jej elementy mogą zostać wzięte pod uwagę przy podejmowaniu ostatecznej decyzji przez jej członków. Uwzględniając fakt, że decyzja w sprawie mandatu podejmowana będzie w Radzie UE kwalifikowaną większością głosów, trudniej będzie zwolennikom negocjacji uzyskać poparcie dla samych rozmów, a tym bardziej na rzecz takiego mandatu, który zmierzałby do objęcia nowej infrastruktury szerokim zakresem ograniczeń wynikających z unijnego prawa.
Artykuł powstał bez wsparcia narzędzi sztucznej inteligencji. Wydawca portalu CIRE zgadza się na włączenie publikacji do szkoleń treningowych LLM.
KOMENTARZE
Bądź na bieżąco
Podając adres e-mail wyrażają Państwo zgodę na otrzymywanie treści marketingowych w postaci newslettera pocztą elektroniczną od Agencji Rynku Energii S.A z siedzibą w Warszawie.
ZAPISZ SIĘ DO NEWSLETTERA
altaltalt
Więcej informacji dotyczących przetwarzania przez nas Państwa danych osobowych, w tym informacje o przysługujących Państwu prawach, znajduje się w polityce prywatności.
©2002-2021 - 2025 - CIRE.PL - CENTRUM INFORMACJI O RYNKU ENERGII

Niniejsza strona korzysta z plików cookie

Wykorzystujemy pliki cookie do spersonalizowania treści i reklam, aby oferować funkcje społecznościowe i analizować ruch w naszej witrynie.

Informacje o tym, jak korzystasz z naszej witryny, udostępniamy partnerom społecznościowym, reklamowym i analitycznym. Partnerzy mogą połączyć te informacje z innymi danymi otrzymanymi od Ciebie lub uzyskanymi podczas korzystania z ich usług.

Korzystanie z plików cookie innych niż systemowe wymaga zgody. Zgoda jest dobrowolna i w każdym momencie możesz ją wycofać poprzez zmianę preferencji plików cookie. Zgodę możesz wyrazić, klikając „Zaakceptuj wszystkie". Jeżeli nie chcesz wyrazić zgód na korzystanie przez administratora i jego zaufanych partnerów z opcjonalnych plików cookie, możesz zdecydować o swoich preferencjach wybierając je poniżej i klikając przycisk „Zapisz ustawienia".

Twoja zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać, zmieniając ustawienia przeglądarki. Wycofanie zgody pozostanie bez wpływu na zgodność z prawem używania plików cookie i podobnych technologii, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem. Korzystanie z plików cookie ww. celach związane jest z przetwarzaniem Twoich danych osobowych.

Równocześnie informujemy, że Administratorem Państwa danych jest Agencja Rynku Energii S.A., ul. Bobrowiecka 3, 00-728 Warszawa.

Więcej informacji o przetwarzaniu danych osobowych oraz mechanizmie plików cookie znajdą Państwo w Polityce prywatności.