Wyrok ws. b. szefów Bogdanki - 10 maja

10 maja Sąd Okręgowy w Katowicach ogłosi wyrok w procesie b. szefów kopalni Bogdanka, którym prokuratura zarzuciła przyjmowanie wysokich łapówek przy zawieraniu kontraktów na sprzęt i usługi w górnictwie. Jednym z oskarżonych jest wieloletni prezes Bogdanki Stanisław S.

W piątek przed sądem odbywał się rozprawa odwoławcza. Z uwagi na zawiłość sprawy publikacja wyroku została odroczona. Sąd I instancji uniewinnił wszystkich oskarżonych - także Wacława B., który według oskarżenia szefom Bogdanki miał wręczać "prowizje". Wyrok zaskarżyła prokuratura.

Proces b. szefów Bogdanki to część dużego postępowania dotyczącego korupcji w branży górniczej. W całym śledztwie katowicka prokuratura przedstawiła zarzuty przyjmowania łapówek od przedstawicieli firmy Voest-Alpine Technika Górnicza i Tunelowa na łączną kwotę ok. 9 mln zł blisko 30 osobom. Śledztwo objęło nie tylko pracowników śląskich kopalń węgla kamiennego, ale także spółek: KGHM Polska Miedź i Lubelski Węgiel Bogdanka. Sprawę podzielono na kilka aktów oskarżenia, które trafiły do różnych sądów.

Według prokuratury i ABW, przestępczy proceder trwał od lat 90. i dotyczył dokonywania przez spółki i należące do nich zakłady górnicze zakupów urządzeń i maszyn górniczych oraz usług w zakresie remontów, serwisu, a także dostaw części zamiennych. Głównym świadkiem oskarżenia w tej sprawie był biznesmen z branży górniczej Andrzej J., który zeznał, że szefom spółek węglowych i kopalń przekazywał łapówki. Mężczyzna popełnił samobójstwo w 2014 r., jeszcze w trakcie śledztwa.

Sprawa b. prezesów Bogdanki toczyła się przed Sądem Rejonowym Katowice-Wschód. Proces rozpoczął się w kwietniu 2015 r. Uniewinniający wyrok zapadł w listopadzie 2016 r., sąd uznał, że brak jest wystarczających dowodów, zeznania J. ocenił jako niewiarygodne. Orzeczenie zaskarżyła prokuratura, która przed sądem okręgowym domaga się uchylenia wyroku z I instancji i ponownego procesu.

Prokuratura zarzuca sądowi I instancji, że popełnił błędy w ustaleniach faktycznych, nie dając wiary zeznaniom J. Zdaniem oskarżenia, nie było ku temu podstaw, a J. mówił szczegółowo i logicznie. Sąd dowolnie ocenił te dowody, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego - mówiła przed sądem prok. Katarzyna Janoska.

Obrona chce utrzymania wyroku uniewinniającego w mocy. Adwokaci przekonywali, że zeznania J. są całkowicie niewiarygodne, a innego materiału dowodowego potwierdzającego winę oskarżonych - nie ma. Określili tego świadka jako "doskonałego manipulatora", który potrafił wprowadzać w błąd nie tylko współpracowników, ale też prokuraturę. Są dowody jedynie na to, że pieniądze na rzekome łapówki trafiały do J. z austriackiej centrali firmy, ale nie wiadomo, co się później z nimi działo - mówili obrońcy.

"Istnieje ryzyko, podejrzenie, prawdopodobieństwo, że ktoś wykorzystywał, a może nawet stworzył pewną aurę, że w Polsce - żeby coś załatwić - trzeba zapłacić. Pomimo że być może w części jest to prawdziwe, to w tym konkretnym wypadku na tej bazie ktoś zbudował sobie cały wehikuł wyciągania pieniędzy, które - wszystko na to wskazuje - zachowywał dla siebie" - powiedział dziennikarzom mec. Grzegorz Długi. Zaznaczył, że być może pieniądze trafiały gdzieś indziej.

Obrońcy wskazywali też, że firma Voest-Alpine była wówczas dla Bogdanki monopolistą jeśli chodzi o dostarczenie kombajnów, a kopalnia regulowała należności w terminie, wręczanie więc jej przedstawicielom łapówek byłoby nielogiczne. "Nie wręcza się łapówek za coś, co i tak musi nastąpić" - wskazywał jeden z adwokatów.

Oskarżeni stanowczo zaprzeczają, by uczestniczyli w korupcyjnym procederze. "Kierowałem Bogdanką 17 lat. Zawsze była była zarządzana transparentnie" - oświadczył Stanisław S.

Prokuratura zarzuciła b. prezesowi, że w latach 2003-2004 zażądał i przyjął łapówki w wysokości ponad miliona złotych. Pierwszy zarzut dotyczył przyjęcia 315 tys. zł za terminową zapłatę dostawcy za kombajn chodnikowy, a drugi równowartości 750 tys. zł za wydzierżawienie kombajnu i terminową zapłatę za dzierżawę.

B. wiceprezes Bogdanki Zbigniew K. został oskarżony o cztery przestępstwa. Pierwsze dotyczyło przyjęcia ponad 340 tys. zł w zamian za zawarcie umowy najmu kombajnu chodnikowego, zakupu części zamiennych i usług serwisowych; drugi zarzut wobec niego dotyczył przyjęcia łapówki w wysokości ponad 200 tys. zł w zamian za zawarcie umowy kapitalnego remontu kombajnu; trzeci i czwarty - korzyści majątkowych w wysokości 120 tys. zł i 165 tys. zł za zawarcie podobnych umów.

W procesie uniewinniony został także inny b. wiceprezes Bogdanki Waldemar J., któremu prokuratura także zarzuciła przyjmowanie łapówek na łączną kwotę ponad 270 tys. zł za kontrakty w górnictwie.

Wyrok uniewinniający zapadł także wobec Wacława B. - dawnego współpracownika Andrzeja J., który według oskarżenia miał przekazywać łapówki.

W trwającym od połowy 2011 r. śledztwie dotyczącym korupcji w górnictwie Andrzej J. był kluczowym świadkiem. W czasie, który obejmuje postępowanie, był on szefem dostarczającej górnicze kombajny międzynarodowej firmy Voest-Alpine Technika Górnicza i Tunelowa (później zmieniła nazwę na Sandvik Mining and Construction). Według oskarżenia miał w przeszłości dawać łapówki lub polecać innym to robić. J. skorzystał z klauzuli bezkarności, przysługującej osobom, które ujawniły korupcję. Jego sprawa została umorzona. Mężczyzna popełnił samobójstwo w 2014 r., jeszcze w trakcie śledztwa.

Przed różnymi sądami toczy się siedem procesów, w których przedstawiciele branży górniczej odpowiadają za przyjmowanie łapówek od Voest-Alpine. Także uniewinnieniem w I instancji zakończyła się sprawa b. szefów Katowickiego Holdingu Węglowego (KHW) i b. dyrektorów należących do tej spółki kopalń. Prokuratura zaskarżyła także ten wyrok.

W procesie toczącym się przed Sądem Okręgowym w Katowicach Wacław B., który odpowiadał w nim poza korupcją także korupcję także za wyłudzenia, został skazany na rok i dwa miesiące więzienia w zawieszeniu i grzywnę. Od wyroku, odwołała się zarówno obrona, jak i oskarżenie.

Inne procesy toczą się w sądach w Tychach, Jaworznie, Jastrzębiu-Zdroju i w piekarskim ośrodku zamiejscowym Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach.