Produkcja ciepła systemowego jest jednym z najbardziej ekologicznych sposobów ogrzewania. W przypadku grudziądzkiego OPEC-u produkcja ciepła oraz prądu odbywa się w źródłach, które nie powodują znacznych zanieczyszczeń środowiska. Uruchomiona w 2022 roku Instalacja Oczyszczania Spalin ograniczyła emisję dwutlenku siarki o 48%, tlenku azotu o 25%, a zainstalowane filtry o sprawności odpylania ponad 99,5%, redukują pył ze spalin do poziomu pojedynczych miligramów na metr sześcienny. Wartość inwestycji wyniosła ponad 64 mln zł.

Spółka OPEC GRUDZIĄDZ od kilkunastu lat korzysta z paliwa, w postaci peletu ze słomy i siana, będącego Odnawialnym Źródłem Energii. Aktualnie (dane za 2022 rok) prawie 23% produkowanego ciepła i energii elektrycznej w OPEC-u powstaje z tego ekologicznego paliwa. Kolejnym krokiem Spółki, zmierzającym do zwiększenia udziału biomasy w miksie paliwowym, jest budowa kotła o mocy 15 MW wykorzystującego rocznie 31 tys. ton biomasy agro w postaci luźnej słomy. Dzięki tej inwestycji zmniejszy się zapotrzebowanie elektrociepłowni o 18 tys. ton węgla, a emisja CO2 zmaleje o 43 tys. ton. Jest to pierwsza tego typu instalacja w Polsce, a grudziądzki OPEC wzoruje się na skandynawskich rozwiązaniach. Projekt uzyskał wsparcie finansowe w kwocie ponad 101 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (50% dotacja + 50% pożyczka na preferencyjnych warunkach).

W planach rozwojowych Spółki jest budowa Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów (ITPO), która przyczyni się do kolejnego obniżenia ilości spalanych paliw kopalnych. Plan budowy takiej instalacji powstał już kilka lat temu. Pandemia i związane z nią kwestie ekonomiczne, a także aspekty proceduralno-administracyjne przystopowały ten projekt. Teraz przystępujemy do realizacji tego projektu, który w ekologiczny i ekonomiczny sposób, przekształci paliwo RDF wytwarzane z lokalnych odpadów w ciepło na potrzeby miejskiej sieci ciepłowniczej.

Projekt Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów jest szansą dla mieszkańców na ustabilizowanie cen za ciepło i wywóz odpadów. W ostatnich latach wszyscy mocno odczuliśmy wzrost tych kosztów, dlatego kontynuujemy rozwój tego projektu. Największymi jego beneficjentami będą mieszkańcy Grudziądza i środowisko. Mamy szansę zwiększyć swoją niezależność, mieć wpływ na stabilizację cen oraz zapewnić efektywną realizację celów transformacji energetycznej i Gospodarki Obiegu Zamkniętego. Dotychczas zainwestowaliśmy w rozwój instalacji wykorzystujących biomasę, dzięki czemu już udało się ochronić odbiorców ciepła przed drastyczną falą podwyżek, jaka przetoczyła się przez Polskę w sezonie grzewczym 2022/2023 - podkreślił Marek Dec, prezes OPEC GRUDZIĄDZ.

Instalacje Termicznego Przekształcania Odpadów to technologia wykorzystywana powszechnie od wielu lat. W samej Europie działa ich ok. 500, a w Japonii ponad 1200. Dzięki wysokiej temperaturze procesu spalania (ponad 850oC) i zaawansowanym systemom oczyszczania spalin mogą wykorzystywać paliwo alternatywne znane jako RDF (ang. Refuse Derived Fuel). RDF jest frakcją kaloryczną pozostającą po procesie zagospodarowania i recyklingu odpadów komunalnych. Zgodnie z prawem nie można jej składować i jedyną możliwą drogą zagospodarowania jest jej wykorzystanie jako paliwo do produkcji ciepła i energii elektrycznej.

Instalacja planowana przez OPEC ma przekształcać do 40 tys. ton RDF rocznie, co będzie odpowiadało zarówno możliwościom systemu ciepłowniczego, jak i potrzebom lokalnego systemu gospodarki odpadowej, gdyż RDF ma pochodzić z Zakładu Gospodarki Odpadami w Zakurzewie. W Polsce z powodu braku podobnych instalacji zagospodarowanie RDF jest nie tylko problematyczne, ale także kosztowne. Minimalne ceny, jakie trzeba zapłacić cementowniom wykorzystującym to paliwo w procesach produkcji cementu i klinkieru, zaczynają się od 400 zł za tonę.

Wykorzystanie lokalnie powstających odpadów do produkcji ciepła na potrzeby lokalnych systemów ciepłowniczych jest jednym z ważniejszych założeń Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku. Budowa podobnych instalacji, jak ta planowana przez OPEC, ma pomóc zarówno w transformacji energetycznej, jak i wypełnieniu celów gospodarki odpadowej przyjętych przez Unię Europejską. Paliwo, jakim jest RDF coraz częściej traktowane jest jako OZE dla ciepłownictwa, które w przeciwieństwie do energetyki nie może oprzeć bezpieczeństwa produkcji ciepła na energii pochodzącej z wiatru lub słońca. Stałe podnoszenie norm oraz rozwój technologii sprawiają, że rzeczywiste poziomy emisji z ITPO są niższe niż emisje powstające w wyniku spalania gazu.

Dzięki wybudowaniu ITPO zużycie węgla przez OPEC GRUDZIĄDZ zmniejszy się o 18 tys. ton rocznie, co przyczyni się do dalszego podniesienia bezpieczeństwa dostaw ciepła dzięki zwiększeniu niezależności od dostaw węgla i przyniesie oszczędności szacowane na minimum 4 mln zł rocznie. Do tego należy doliczyć możliwość zatrzymania środków wydawanych na zagospodarowanie RDF oraz korzyści dla środowiska.

Przedstawiciele OPEC-u są już po serii spotkań z mieszkańcami i właścicielami posesji leżących w bezpośrednim sąsiedztwie elektrociepłowni, gdzie ma powstać ITPO.

Pomimo doświadczeń innych europejskich krajów, wiedzy naukowców oraz polityki Unii Europejskiej i polskiego rządu, w naszym kraju istnieje duże lobby sprzeciwiające się budowie takich instalacji. Poświęcimy dużo energii na aktywną komunikację tego projektu, zależy nam na włączeniu jak najszerszej reprezentacji społeczeństwa w jego realizację. Uruchomimy Radę Społeczną tej inwestycji oraz będziemy prowadzić aktywne działania komunikacyjne i edukacyjne zarówno w mediach tradycyjnych, jak i społecznych – dodał Marek Dec, prezes OPEC GRUDZIĄDZ.

Od dzisiaj aktywna jest strona internetowa projektu www.itpodlagrudziadza.pl oraz profil na Facebooku, gdzie można znaleźć informacje na temat projektu oraz technologii termicznego przekształcania odpadów, a także wyzwań w obszarach dekarbonizacji i gospodarki odpadowej.