Vertis: EU ETS – miesięczna analiza - grudzień 2024'

Podsumowanie grudnia

Cena EUA wzrosła 3,6% dzięki rolowaniu kontraktów i wzrostowemu miksowi energetycznemu.

Grudzień jest szczególnym miesiącem ze względu na wygasanie kontraktu benchmarkowego oraz wstrzymanie handlu aukcyjnego. W momencie rozliczenia kontraktu Dec24 jego cena wyniosła 63,32 euro, co oznaczało spadek o 7,4% w ujęciu miesięcznym, a liczba otwartych pozycji ogółem spadła o 28,9%. Możliwe, że wielu uczestników rynku dokonało tzw. „rolowania” otwartych pozycji w celu na kontrakt Dec25.

Handel aukcyjny na rynku pierwotnym został wstrzymany 16 grudnia. Czynniki te dobrze odzwierciedliły zmiany na kontrakcie Dec-25. W grudniu cena kontraktu Dec25 wzrosła o 3,6%, osiągając na koniec roku poziom 73,0 euro. Liczba otwartych pozycji wzrosła o 18% w ujęciu miesięcznym, osiągając 290 mln EUA.

Płynność na kontrakcie Dec25 również uległa znacznej poprawie, gdyż wolumen obrotu wyniósł 386,8 mln EUA, co stanowi wzrost o 140,2%. Odchylenie standardowe stopy zwrotu, czyli kluczowy wskaźnik zmienności, wzrosło z 1,75% w listopadzie do 1,96% w grudniu, przy czym największe wahania miały miejsce w tygodniu poprzedzającym termin wygaśnięcia kontraktu Dec24.

Zmiany na rynku energii wsparły trend wzrostowy cen EUA ze względu na większy popyt na ciepło, szybsze wyczerpywanie się zmagazynowanych wolumenów gazu ziemnego i zatrzymanie przepływu tego surowca z Rosji przez Ukrainę. Czynniki te przełożyły się na ceny kontraktów terminowych na gaz TTF, które wzrosły odpowiednio o 5,7% i 3,1% w przypadku kontraktów z miesięcznym i rocznym terminem realizacji. Niemiecka energia wykazała asymetrię: kontrakty miesięczne wzrosły o 18%, podczas gdy roczne spadły o 1,3%.

W rezultacie 15-dniowa korelacja pomiędzy kontraktami terminowymi wyniosła: 58% EUA/TTF M+1, 52% EUA/TTF Y+1, 56% EUA/GER POWER M+1 oraz 62% dla EUA/GER POWER Y+1.

Dodatkowo, w grudniu raport Commitment of Traders (CoT) wykazał istotne zmiany otwartych pozycji funduszy inwestycyjnych. Liczba krótkich pozycji wzrosła o 24% do 48,6 mln EUA, a długich o 4% do 53,1 mln EUA.

Temat miesiąca

Na początku 2024 roku dane fundamentalne rynku wskazywały na trend spadkowy.

REPowerEU i rozszerzenie systemu ETS na transport morski miały zwiększyć podaż. Popyt był słaby z powodu braku ożywienia w sektorze przemysłowym oraz niższego poziomu emisji w sektorze energetycznym dzięki odnawialnym źródłom energii. Emisje w tym sektorze spadły o około 12-13%, pomimo lekkiego wzrostu pod koniec IV kwartału, a emisje w przemyśle pozostały na podobnym poziomie.

Jednocześnie swoje piętno odcisnęła geopolityka, głównie poprzez sektor energetyczny i aktywność spekulacyjną. W 2024 roku fundusze inwestycyjne otworzyły rekordową wielkość krótkich pozycji, które zamknęły pod koniec roku.

W 2024 r. cena referencyjna EUA spadła o 8,4%, osiągając 31 grudnia poziom 73,62 euro. Uprawnienia do emisji CO2 rozpoczęły rok od znaczących miesięcznych wahań, stopniowo sprowadzając się do węższego przedziału cenowego w drugiej połowie 2024 roku. Na kontrakcie Dec24 zostało przehandlowanych 7,3 mld uprawnień, co oznacza wzrost o 38% w porównaniu z benchmarkiem z 2023 r.

Odchylenie standardowe stopy zwrotu wyniosło średnio 2,21% w 2024 r., przy podwyższonej dziennej zmienności w pierwszej połowie roku. Z kolei w drugiej połowie roku odnotowano znaczny spadek zmienności, odzwierciedlający ograniczone ruchy cen.

W 2024 r. rynek stanął w obliczu nadpodaży szacowanej na 70 mln EUA. Dodatkowe uprawnienia z inicjatywy REPowerEU oraz wolumeny z sektora morskiego tylko napędzały tę nierównowagę.

Szacuje się, że w celu sfinansowania planu REPowerEU wprowadzono do obrotu około 87 milionów uprawnień. Jednak przy cenach rynkowych w 2024 r. stale poniżej poziomu referencyjnego wynoszącego 75 euro, UE stoi przed nierozwiązanym wyzwaniem, jakim jest zaradzenie powstałemu niedoborowi dochodów w celu sfinansowania tej inicjatywy.

Z drugiej strony, TNAC (całkowita liczba uprawnień w obiegu) w 2023 r. przekroczył swój górny próg, a Komisja potwierdziła, że MSR (Rezerwa Stabilności Rynkowej) zaabsorbuje 267 mln uprawnień w okresie od września 2024 r. do sierpnia 2025 r. Zgodnie z kalendarzem aukcyjnym, około 84,5 mln EUA zostało wycofanych z wolumenów na aukcjach między wrześniem a grudniem 2024 r., co nieznacznie zmniejszyło nadpodaż.

Jeżeli chodzi o stronę popytową, istotny wpływ na emisje miało przyspieszenie dekarbonizacji w sektorze energetycznym, stagnacja w przemyśle oraz działania funduszy inwestycyjnych. Dodatkowo geopolityka odgrywała istotną rolę, pływając na rynek poprzez zmiany w sektorze energetycznym i okazjonalne zakłócenia korelacji z cenami uprawnień do emisji CO2.

Po spadku o około 24% w 2023 r., emisje dwutlenku węgla prawdopodobnie odnotują kolejny dwucyfrowy spadek w 2024 r. Zmiany wskaźników rentowności produkcji energii wskazały na stopniowe wyparcie gazu na korzyść węgla kamiennego oraz brunatnego, zwłaszcza w czwartym kwartale 2024 r. W rezultacie tymczasowy wzrost emisji spowodował, że emisje energii elektrycznej w 2024 r. przekroczyły poziomy z 2023 r. w tym okresie.

Spekulanci przez cały rok dynamicznie dostosowywali swoje pozycje, przy czym krótkie pozycje netto zmniejszyły się ze szczytowego poziomu 39 mln EUA w lutym do 14,2 mln we wrześniu, po czym w grudniu po raz pierwszy od ponad roku zajęli długie pozycje netto. Ta zmiana była spowodowana wysokimi cenami gazu TTF w 2024 r., poprawą wskaźników rentowności produkcji energii z paliw kopalnych i potencjalnie odpowiednio wczesnym zajęciem pozycji w związku z przewidywanymi ograniczeniami podaży w 2026 roku. Pomimo zmiany stanu netto na korzyść pozycji kupna, zachowania spekulacyjne pozostają ściśle powiązane z trendem cen europejskiego gazu, pozostawiając miejsce na ponowne shortowanie w warunkach bessy.

Kontrakty terminowe na EUA i energię wykazywały silną korelację w 2024 r., choć czasami zakłócały ją wydarzenia geopolityczne, takie jak irański atak rakietowy na

Izrael z 1 października. Korelacja ta była prawdopodobnie napędzana przez fundusze inwestycyjne, które przenosiły ryzyko geopolityczne na EUA.

Analiza techniczna

Na początku grudnia kontrakt Dec25 wykazywał dynamikę spadkową, po której nastąpiło silne odbicie w górę. Efektem tego odbicia było przełamanie kluczowych wskaźników, w tym 20-, 50-, 100- i 200-dniowych średnich kroczących, które obecnie działają jako wsparcie, potwierdzając tym samym aktualną zwyżkę. Cena przebiła również kluczowy poziom oporu Fibonacciego wynoszący wówczas 69,89, wznosząc się do miesięcznego maksimum na poziomie 73,62, odzwierciedlając silny wzrostowy sentyment w drugiej części miesiąca.

Wskaźnik RSI jest blisko terytorium wykupienia, co sugeruje potencjał krótkoterminowej konsolidacji lub spadku, gdy inwestorzy będą realizowali zyski. Jednak MACD pozostaje optymistyczny, z linią wskaźnika na poziomie 1,28 i powiększającą się luką powyżej linii sygnału na poziomie 0,39.

Aktualnie obserwujemy konsolidację ceny w przedziale 75-80 euro.

Poziomy wsparcia €73.85 (Fibonacci), €75.00 (wsparcie psychologiczne), €78.45

Poziomy oporu €80.00 (opór psychologiczny), €81.19 (maximum z 2024 roku)

Historycznie styczeń wykazuje niejednorodną kierunkowość, z lekko ujemną średnią stopą zwrotu spowodowaną silnym spadkiem w styczniu 2024 roku. Oczekuje się, że tegoroczna stopa zwrotu również będzie ujemna.

Kontrakt Dec-25 odnotował w grudniu trzy z rzędu tygodniowe wzrosty, spychając rynek w pobliże obszaru wykupienia na początku 2025 roku. Potencjalne odwrócenie trendu na spadkowy zależy od zapotrzebowania na ciepło i wolumenu produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Prognozy pogody w UE wskazują na temperatury poniżej średniej w styczniu, co może wspierać ceny EUA. Jednakże, po ostatnich silnych wzrostach, CO2 najprawdopodobniej potrzebuje dodatkowej presji, aby utrzymać wsparcie. W związku z tym, wzrosty wydają się ograniczone, a z drugiej strony potencjał spadkowy jest stosunkowo wysoki.

Grudzień 2024 - wnioski

Cena kontraktu Dec-25 wzrosła o 3,6% do 73,0 EUR; liczba otwartych pozycji wzrosła o 18% do 290 mln EUA. Wolumen obrotu na benchmarku wzrósł o 140,2% do 386,8 mln EUA.
Panujące niskie temperatury, uszczuplenie magazynów gazu i wstrzymanie rosyjskich przepływów wspierały ceny gazu i uprawnień do emisji CO2.
Dodatni wskaźnik produkcji energii z węgla (Clean Dark Spread) sugerował powrót do wzrost produkcji energii z tego surowca i większego hedgingu przedsiębiorstw energetycznych.
Korelacja EUA Dec25 z kontraktami na gaz i niemiecką energię wyniosła 58%-62%.
Długie pozycje netto funduszy inwestycyjnych spadły o 62% do 4,5 mln EUA, co było spowodowane 24% wzrostem krótkich pozycji.