Dofinasowanie tej inwestycji może wynieść 100 mln zł. Budowa jest planowana w dzielnicy Niewiadom.

Główne założenia inwestycji

Gospodarka odpadowa jest obecnie jednym z najpoważniejszych wyzwań stojących przed samorządami w Polsce, w tym także dla Rybnika.

W 2022 r. powołana została spółka Centrum Zielonej Energii w celu utworzenia nowoczesnego centrum gospodarowania odpadami, w sposób zgodny z zasadami gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ).

Planowane rozwiązanie przewiduje budowę zintegrowanego zespołu nowoczesnych instalacji pozwalających na maksymalne zagospodarowanie odpadów tzn. odzysk surowcowy i energetyczny czyli wykorzystanie frakcji energetycznej odpadów do produkcji  ciepła, energii elektrycznej i wodoru na potrzeby miasta i jego mieszkańców. Dzięki odzyskowi energii możliwe będzie wzrost bezpieczeństwa energetycznego i poprawa jakości życia w mieście.

Jedną z planowanych instalacji w ramach inwestycji jest budowa biogazowni komunalnej, czyli instalacji fermentacji, która będzie służyła wytwarzaniu biogazu z bioodpadów kuchennych i ogrodowych. Zielone paliwo będzie wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej i ciepła w ramach wysokosprawnej kogeneracji.

Nie chciałbym, żeby w przyszłości wywóz odpadów do innych instalacji w regionie przełożył się na wzrost cen odbioru odpadów dla mieszkańców. Nasza gmina potrzebuje instalacji, która domknie system gospodarki odpadowej, dzięki „szytemu na miarę” Centrum Zielonej Energii, które będzie dostosowane do potrzeb mieszkańców Rybnika – mówi Wojciech Muś prezes Centrum Zielonej Energii.

Budowa Centrum Zielonej Energii pozwoli na:

• bezpieczne gospodarowanie odpadami
• zapewnienie produkcji energii cieplnej, elektrycznej i wodoru
• trwałą stabilizację cen gospodarki odpadowej
• poprawę jakości powietrza i warunków życia w mieście

Lokalizacja

Planowana biogazownia komunalna ma powstać na terenie związanym z gospodarką odpadami – w sąsiedztwie PSZOK-u przy ul. Sportowej. Lokalizacja gwarantuje, że funkcjonowanie biogazowni na tym terenie nie będzie miało wpływu nie tylko na środowisko, ale też na otoczenie. Bioodpady będą dostarczane do biogazowni z pominięciem dróg lokalnych.

Rozważanych było kilka lokalizacji, jednak w grudniu okazało się, że spółka musi przyspieszyć działania ze względu na informację z NFOŚiGW o możliwości dofinansowania tej inwestycji i konieczności szybkiego złożenia wniosku. Wtedy została podjęta decyzja o lokalizacji.

Technologia

Planowana biogazownia komunalna będzie wykorzystywać nowoczesną technologię fermentacji suchej poziomej ciągłej. Przygotowanie wsadu i cały proces przygotowania wsadu odbywa się w zamkniętej hali, z podciśnieniem z oczyszczaniem odessanego powietrza w płuczce i biofiltrze.  Ten dwustopniowy system oczyszczania powietrza procesowego zapewenia 95 procent skuteczności. Cały proces wytwarzania energii z biogazu jest zeroemisyjny, a nawet posiada ujemny wskaźnik emisyjności gazów cieplarnianych. Tego typu instalacja wpisuje się w europejską gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ) zmniejszając uzależnienie od gazu ziemnego i nawozów sztucznych.

Zastosowana technologia ma być czysta, nie po to remontowaliśmy Zabytkową Kopalnię Ignacy, żeby teraz tworzyć niedogodności dla okolicy z powodu biogazowni. W tym rejonie przebiega też część bulwarów nad rzeką Nacyną. Mam nadzieję, że te argumenty będą dla Państwa dowodem na to, że spółka wybierze czystą technologię – podkreśla Piotr Kuczera prezydent Rybnika.

Termin realizacji przedsięwzięcia

Projekt jest w początkowej fazie i aktualnie czeka na rozpoczęcie postępowania środowiskowego. Ze względu na złożoną i czasochłonną procedurę administracyjną jego zakończenie i uruchomienie możliwe będzie nie wcześniej niż w 2028 roku.

Finansowanie

Wychodząc naprzeciw problemowi z zagospodarowaniem bioodpadów, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomił program dofinansowania rozwoju biogazowni pt. „Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny”. Dysponuje on funduszem w wysokości 1,5 mld zł wsparcia finansowego.

Coraz więcej samorządów widzi potrzebę budowy takich instalacji na swoim terenie. Są one niezbędnym elementem domykającym systemy gospodarki odpadowej, dlatego warto śpieszyć się z realizacją tego projektu.

Spotkania dla mieszkańców

Całościowa koncepcja Centrum Zielonej Energii zostanie publicznie przedstawiona do społecznej oceny. Będzie to transparentny proces, który przewiduje udział mieszkańców na wszystkich etapach budowy CZE. Oznacza to, że wszystkie wypracowane rozwiązania będą powiązane z działaniami informacyjnymi i edukacyjnymi z jednoczesnym zapewnieniem możliwie najszerszego udziału przedstawicieli Mieszkańców Rybnika w nadzorze społecznym budowy nowoczesnego systemu gospodarki odpadowej. Konsultacje społeczne, zgodne z wymogami administracyjnymi, dopiero przed nami. 

Wyzwania gospodarki odpadowej

Rosnące koszty gospodarki odpadowej są jednym z największych problemów większości gmin w Polsce, w tym także naszego regionu. Najbardziej odczuwają je mieszkańcy, którzy muszą płacić coraz wyższe rachunki za odbiór odpadów. Jest to spowodowane wyższymi kosztami zbiórki selektywnej,  wzrostem cen energii i pracy, opłaty środowiskowej, a także problemem z zagospodarowaniem odpadów, które nie mogą być składowane, takich jak bioodpady, czy frakcja palna wytworzona z odpadów komunalnych nienadająca się do recyklingu.

Bioodpady obecnie stanowią 30-35 proc. odpadów z naszych domów. Zgodnie z wymogami, muszą zostać zagospodarowane, a nie składowane. Budowa instalacji fermentacji  beztlenowej w Rybniku pozwoli zagospodarować codziennie wytwarzane przez nas bioodpady komunalne i pozyskać z nich odnawialną czystą energię oraz wysokiej jakości środki nawozowe dostępne dla mieszkańców.

Biogazownie w Polsce

Planowana biogazownia komunalna to nowoczesne i proekologiczne rozwiązanie, które stanowi doskonałą alternatywę dla kompostowni odpadów. Opiera się ono na racjonalnym wykorzystaniu naturalnych, organicznych odpadów w celu wytworzenia energii elektrycznej i cieplnej. Jest ona bezpieczna dla człowieka i środowiska, a w procesie produkcji biogazu nie przedostają się do otoczenia żadne nieprzyjemne, drażniące czy toksyczne zapachy czy niebezpieczne substancje.

W całej Europie jest prawie 19 tys. biogazowni – najwięcej w Niemczech, bo ponad 11 tys. instalacji.

W Polsce biogazowni jest ok. 400, w tym samych biogazowni komunalnych jest aktualnie 10.

Spośród nich tylko dwie biogazownie w Polsce dedykowane są wyłącznie strumieniowi selektywnie zebranych odpadów ulegających biodegradacji: ZZO Poznań- Suchy Las oraz ZUOK „Orli Staw”.