Co było wcześniej...

O konsolidacji pionowej mówiło się od dawna i od dawna sam sektor energetyczny o nią zabiegał. Inicjatywę połączeniową przejawiali szczególnie duzi wytwórcy energii. Południowy Koncern Energetyczny złożony obecnie z ośmiu elektrowni i elektrociepłowni chciał włączyć do swoich struktur dystrybutorów energii. Również Elektrownia i Kopalnia Turów lansowały pomysł utworzenia regionalnej grupy tzw. Południowo – Zachodniej Grupy Energetycznej w skład której, oprócz obu turoszowskich firm weszłyby okoliczne spółki dystrybucyjne m.in. z Opola, Wrocławia czy Jeleniej Góry. Do połączenia jednak nie doszło, choć Wiceminister skarbu w rządzie Jerzego Buzka prof. Marian Miłek w ostatnich miesiącach swojego urzędowania wstępnie zgodził się na połączenie Turowa z dystrybutorami. W 2001r Wicepremier Janusz Steinhoff chciał sprzedawać inwestorom połaczone pakiety akcji zakładów dystrybucyjnych i elektrowni m.in. kilku zakładów z grupy G-8 oraz elektrowni Kozienice, Ostrołęki czy Dolnej Odry. Do sprzedaży tych aktywów ostatecznie nie doszło.

... co jest...

Obecny rząd przyjął założenia, że nie będzie administracjnie łączył wytwórców z ZE. W programie rządowym przyjętym w styczniu br. nie dopuszcza się tworzenia struktur pionowych (poza wytwórcami energii i kopalniami), zaznacza się jedynie, że mogłyby one powstawać po zakończeniu konsolidacji poziomej i w efekcie sygnałów rynkowych a nie administracyjnie. Zgodnie z programem zakłady dystrybucyjne połączyć się mają w cztery gupy energetyczne (powstała już ENEA), a w podsektorze wytwórczym funkcjonowałyby dwie duże grupy o potencjale 7 tys MW mocy zainstalowanej – BOT i PKE do którego dołączono Elektrownię Stalowa Wola i trzy elektrociepłownie z Bytomia, Tych i Zabrza. Reszta elektrowni i grupa dystrybutorów G-8 miała zostać sprywatyzowana.

Problemów nigdy dość...

Okazało się jednak, że oferty inwestorów na El. Kozienice, Ostrołękę czy Dolną Odrę nie są tak korzystne, jak oczekiwał Minister Skarbu i resort skarbu wycofał się ze sprzedaży tych aktywów. MSP nie wyklucza również przerwania procesu prywatyzacyjnego ośmiu dystrybutorów z północnej Polski - na placu boju pozostał tylko jeden oferent – El Dystrybucja i nie do końca jasne jest czy proces należy ze względów prawnych kontynuować. Programu rządowego w szczególności dotyczącego planów prywatyzacyjnych nie da się już więc, przynajmniej w najbliższym czasie, zrealizować. Dodatkowo przy konsolidacji trzech elektrowni i dwóch kopalni z Bełchatowa, Opola i Turowa MSP napotkało na silny opór szczególnie ze strony Bełchatowa, gdzie zarówno załogi obu firm jak i lokalne władze i politycy protestują od dłuższego czasu przeciwko powstaniu BOTu. Kontrakt długoterminowy Elektrowni Bełchatów kończy się w 2004r. a jest to jedyny kontrakt, w którym cenę energii ustalono na poziomie niższym od rynkowego.
Również powstanie grup energetycznych w zaplanowanym kształcie stoi pod znakiem zapytania. O ile W-5 realizuje proces połączeniowy i termin rozpoczęcia działalności wyznaczony na maj 2004r jest realny, o tyle np. w K-7 pojawiły się problemy. Dwóch łódzkich dystrybutorów ze względu na opór społeczny zostało wyłączonych w sierpniu przez MSP z procesu. Obecnie w grupie prowadzone są prace alternatywnie dla dwóch wariantów: dla siedmiu i dla pięciu spółek.
W tej sytuacji MSP szuka innego pomysłu na branżę i być może będzie nim właśnie konsolidacja pionowa, o którą od dawna zabiega część sektora.

...co się może wydarzyć?

Wiceminister skarbu Tadeusz Soroka zapowiedział, że resort przygotowuje korektę programu, w której dopuszczona zostanie konsolidacja pionowa wytwórców energii z dystrybutorami. Scenariusz nie jest do końca ustalony, jednak nieoficjalnie mówi się, że część zakładów energetycznych z L-6 ma dołączyć do PKE a śląski koncern wzmocniony zostałby również o Elektrownię Kozienice i kopalnie Bogdanka oraz Bolesław Śmiały.
Łódzkie spółki dystrybucyjne, które odłączyły się od K-7 i chcą połączenia z Bełchatowem, liczą również na to, że w wypadku wstrzymania sprzedaży G-8, kilka spółek z tej grupy mogłoby do nich dołączyć. MSP mówi na razie o powstaniu Centralnego Koncernu Energetycznego opartego na trzech elektrowniach BOTu. Najprawdopodobniej jednak resort zdecyduje się na dołączenie ZE Łodzi, ZE Łodzi – Teren i, w wypadku wstrzymania prywatyzacji G-8, również okolicznych spółek z tej grupy do CKE. W grę mogłyby wchodzić np. ZE Kalisz czy ZE Płock.
Szefowie spółek z G-8 również mają swój plan połączeniowy. Nieoficjalnie mówi się o utworzeniu pasa północnego złożonego ze spółek dystrybucyjnych leżących w północnej Polsce oraz okolicznej Elektrowni Dolna Odra. Grupa chciałaby pozyskać zakład energetyczny ze Szczecina, który obecnie jest oddziałem ENEi, oddając poznańskiej grupie jeden z zakładów z obecnej G-8. Nie do końca jednak jasne jest, w jaki sposób miałaby nastąpić taka wymiana i nie wiadomo czy Ministerstwo Skabu jest ostatecznie przekonane do takiego rozwiązania.
Również Polskie Sieci Elektroenergetyczne chcą mieć w swojej strukturze spółki dystrybucyjne. Z tym, że chodzi tu o litewskiego dystrybutora RTS i być może, jak nieoficjalnie się mówi, również o zagranicznych dystrybutorów z zachodu i południa. MSP prawdopodobnie zdecyduje o wsparciu PSE Elektrownią Ostrołęką i elektrownią wodną w Czorsztynie. Obowiązujący program rządowy przewiduje też włączenie do PSE Elektrociepłowni Gorzów.

Będzie czy nie będzie?

Na razie o konsolidacji pionowej mówią głównie szefowie z sektora oraz, na razie ostrożnie, samo MSP. Stanowisko Urzędu Regulacji Energetyki na temat pionowych struktur jest niezmienne a administracyjne łączenie wytwórców i dystrybutorów nie jest korzystne w obecnej sytuacji. Wg Urzędu najpierw należy zakończyć konsolidację poziomą a o połączeniach pionowych można mówić wtedy, gdy rynek energii będzie już konkurencyjny. Wiceminister Piechota zapytany w zeszłym tygodniu o konsolidację pionową, stwierdził tylko, że resort gospodarki nie zmienił w tej kwestii stanowiska. Będzie pionowo czy nie będzie – oto jest pytanie....