Transformacja energetyczna po polsku

Ceny energii w Polsce znajdują się pod silną presją rosnących cen uprawnień do emisji CO2. Polska potrzebuje zmiany miksu energetycznego. Jednak węgiel nadal będzie stanowił istotną część mocy wytwórczych nad Wisłą - podkreślali uczestnicy debaty pt.: ,,Energetyka wobec nowych wyzwań" odbywającej się w ramach Congress Energy Future.

Strategia energetyczna

Dr Piotr Naimski, pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, zdradził, że prace nad strategią energetyczną dobiegają końca. - Generalne założenia dokumentu były wielokrotnie przedyskutowane. W perspektywie następnych 30 lat węgiel będzie bardzo istotnym elementem produkcji energii w Polsce. Wydobycie polskiego węgla będzie utrzymywało się mniej więcej na obecnym poziomie - mówił. Jego zdaniem do 2050 roku ok. 50 proc. energii w Polsce będzie pochodziło z węgla. - Pozostałe 50 proc. będzie pochodziło z OZE, głównie offshore a także dzięki energetyce nuklearnej - dodał.

Wspomniał również o realizowanych inwestycjach w sieć elektroenergetyczną. - Wyciągnięte zostały wnioski z doświadczeń ostatnich dwóch lat. Zwłaszcza w kontekście szczytowego zapotrzebowania na energię i poradzenia sobie z nim w okresie letnim. To sprawia, że plany inwestycyjne PSE (operator sieci - przyp. red.) zostały zmodyfikowane pod kątem tego, aby wąskie gardła w systemie przesyłowym zostały jak najszybciej usunięte - powiedział minister Naimski.

W trakcie wystąpienia odniósł się do rosnących cen hurtowych energii elektrycznej w Polsce. Zwrócił uwagę, że duży wpływ na nią mają rosnące ceny uprawnień do emisji CO2. - W ciągu krótkiego czasu ta cena wzrosła pięciokrotnie z poziomu 5-6 euro za tonę do ok. 25 euro. W momencie, gdy minister Tchórzewski publicznie zapowiedział, że zwróci się do Komisji Europejskiej z prośbą o przyjrzenie się temu rynkowi, następnego dnia okazało się, że ceny są o 5 euro niższe. To symptom, który mógłby być przesłanką do tego, że mamy do czynienia ze spekulacją - stwierdził pełnomocnik rządu.

Nie wszystek na gaz

Wiceprezes PGNiG Maciej Woźniak zwrócił uwagę, że w ciągu ostatnich 2-3 lat wzrosło zużycie gazu w Polsce. - To popyt pochodzący nie tylko od energetyki, ale również ze wzrostu gospodarki - mówił. Przypomniał, że do aukcji w ramach rynku mocy zgłoszono instalacje gazowe mocy ponad 4,5 GW. - To oznacza dodatkowe zużycie na poziomie 4,5 mld m sześc. po 2023 roku. Zależy nam na bezpiecznych i wiarygodnych dostawach gazu po optymalnej cenie - powiedział wiceprezes Woźniak.

Zaznaczył, że PGNiG chce, aby po wygaśnięciu kontraktu jamalskiego gaz był dostępny w Polsce w ilościach potrzebnych gospodarce i pochodził z bezpiecznych źródeł. - W tym celu chcemy kupować więcej LNG, zmienimy głównego dostawcę na kierunek na zachodnio-europejski, w tym norweski. Spokojnie patrzymy w przyszłość. Nic po 2022 roku nic nie powinno nas zdziwić - dodał.

Minister Naimski zastrzegł, że polska energetyka nie przestawi się na gaz. - Powstanie kilka bloków gazowych, ale będą miały one charakter regulacyjny. Dobrze się stało, że przez ostatnie 25 lat nie zbudowaliśmy bloków gazowych mając w dyspozycji wyłącznie gaz od Gazpromu. W momencie, gdy stanie się bezpieczny i zmieni się dostawca, będziemy mogli bezpiecznie budować takie bloki. Przede wszystkim to Dolna Odra. Być może będą to jeszcze inne bloki - dodał.

Szczyty letnie

Mówiąc o przyszłości sektora energetycznego nie można zapominać o sektorze elektroenergetycznym. - Naszym największym problemem są letnie szczyty zapotrzebowania na energię. Widać również, że ceny energii rosną szczególnie latem.To dodatkowy czynnik, który prawdopodobnie spowoduje, że w perspektywie 10-15 lat będziemy mieć problem z pokryciem zapotrzebowania. Warto rozważyć energetykę solarną; 2-3 GW zainstalowanych w fotowoltaice pomogłoby zrealizować cele OZE i wskaźniki emisyjności, ale również wzmocnić pracę systemu elektroenergetycznego. Mamy niski poziom dywersyfikacji, 78 proc. energii produkujemy w oparciu o jeden surowiec. To może być problem - mówiła dr Joanna Maćkowiak-Pandera, prezes Forum Energii Dodała, że udział węgla w miksie energetycznym 2050 roku może wynieść 50 proc. o ile zostanie utrzymana deklaracja, że Elektrownia Ostrołęka C będzie ostatnią elektrownią węglową w Polsce.

Energetyka i gospodarka

- Polityka energetyczna powinna być częścią strategii gospodarcze państwa - mówi Remigiusz Nowakowski, prezes Dolnośląskiego Instytutu Studiów Energetycznych. Jego zdaniem nie należy się dziwić, że ceny uprawnień do emisji CO2 rosną. - Dla kogoś, kto zajmuje się strategią w perspektywie długoterminowej, nie powinno to być zaskoczeniem. System handlu emisjami powstał w 2005 roku i jego celem była między innymi wprowadzenie elementu kosztu. Mieliśmy dużo szczęścia, bo ceny energii były niskie. Powinniśmy określić sposób wykorzystania tej sytuacji do tego, aby powoli zmieniać nasz miks energetyczny - stwierdził. - Aby negocjować z Unią Europejską musimy mieć odpowiednie argumenty. Energiewende jest świadomie zaprojektowana tak, aby uwzględniać interesy państwa. Wytyczmy ambitne cele, ale z poszanowaniem naszych interesów - dodał Nowakowski.

- Nie stać na to, aby dopłacać do przekształcenia energetycznego jak w Niemczech. To obciążenie jest niemożliwe w sytuacji, gdy wielu Polaków jest na granicy ubóstwa energetycznego. Tam 25 mld euro zostanie dopłacone do rozwoju energetyki odnawialnej przez Niemców. Takie obciążenie jest niemożliwe w sytuacji, gdy wielu Polaków znajduje się w sytuacji ubóstwa energetycznego - stwierdził z kolei minister Naimski. - Dlatego musimy do tego inaczej podchodzić. Jeśli mówimy, że przewidujemy w strategii energetycznej budowę morskich farm wiatrowych, to zakładamy, że dzięki obiecującym tendencjom koszt wytwarzania spadnie na tyle, że będą mogły rozwijać się bez wsparcia - dodał.

Według Darii Kulczyckiej, eksperta PKPP Lewiatan polska energia będzie coraz droższa. - Bezpieczeństwo dostaw to jedno, ale pozostaje kwestia bezpieczeństwa ekonomicznego, czyli cen energii. Zakładam, że Ministerstwo Energii reprezentuje zarówno interesy spółek, jak i klientów. Jeżeli ceny CO2 będą rosły i nie będą rekompensowane przez bezpłatne uprawnienia, to cena będzie nieakceptowalna dla odbiorców - podkreśliła Kulczycka.

Z kolei Maciej Bando, prezes Urzędu Regulacji Energetyki mówił o cenach energii w polityce energetycznej. Jego zdaniem nastał dobry moment, aby porozmawiać o finansowaniu transformacji polskiej energetyki. - Trzeba odpowiedzieć na pytanie, kto będzie finansował transformację energetyczną. Nie da się w dłuższej perspektywie utrzymać udziału paliw kopalnych na obecnym poziomie. To był bardzo dobry moment, aby po akceptacji polityki energetycznej stworzyć dokument, określający program działań wykonawczych - mówił.

W tym kontekście zwrócił uwagę na sektor małych i średnich przedsiębiorstw, które odczują wzrosty cen energii. - Duży przemysł ma siłę oddziaływania i lepszą reprezentację. Drobne i małe przedsiębiorstwa mają słabszy głos i dlatego często są pokrzywdzone. Najbliższe miesiące są dobre, aby porozmawiać o tym o jest ważniejsze: budowanie miejsc pracy i potęga gospodarki Polski, czy to, aby naród się bogacił? - pytał prezes URE.

- W przewidywalnej perspektywie potrzebujemy większej ilości źródeł energii. Cena energii dla polskiej gospodarki musi być konkurencyjna w stosunku do cen zagranicą - stwierdził minister Naimski. Zwrócił uwagę, że rynek mocy to nie wsparcie, ale inwestycja. - Rozwój energetyki w Polsce wymaga inwestycji, za które trzeba będzie zapłacić. Kto będzie brał w nim udział i w jakim stopniu? To jest do ustalenia. Koszt musi być akceptowalny i zróżnicowany - dodał.