Opłata kogeneracyjna pojawi się w 2019 r. na rachunkach za energię

Jak poinformował portal Gramwzielone.pl, procedowanie nowego mechanizmu wsparcia dla wysokosprawnej kogeneracji jest związane z wygasaniem z końcem 2018 r. dotychczasowego systemu wsparcia w postaci certyfikatów. Od 2019 roku ten system mają zastąpić aukcje, a koszty zostaną przeniesione na odbiorców w postaci nowej opłaty kogeneracyjnej, doliczanej do ich rachunków.

Pierwszy projekt ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji Ministerstwo Energii przedstawiło na początku kwietnia br. Teraz ME opublikowało nowy projekt.

Zaproponowano wsparcie wysokosprawnej kogeneracji z podziałem na cztery rodzaje instalacji: 1) istniejących i zmodernizowanych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej 1 - 50 MW) oraz małych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej do 1 MW); 2) nowych i znacznie zmodernizowanych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej 1 - 50 MW); 3) nowych i znacznie modernizowanych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej powyżej 50 MW), a także 4) istniejących i zmodernizowanych jednostek kogeneracji (o mocy zainstalowanej elektrycznej powyżej 50 MW).

Zgodnie z Prawem energetycznym, przez efektywny energetycznie system ciepłowniczy lub chłodniczy rozumie się taki system, w którym do wytwarzania ciepła lub chłodu wykorzystuje się co najmniej w 1) 50 proc. energię z odnawialnych źródeł energii lub 2) 50 proc. ciepło odpadowe, lub 3) 75 proc. ciepło pochodzące z kogeneracji, lub 4) 50 proc. połączenie energii i ciepła, o których mowa w pkt 1-3.

Według danych Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, na 255 systemów ciepłowniczych eksploatowanych przez członków Izby (na łączna liczbę 412 koncesjonowanych przedsiębiorstw ciepłowniczych według stanu na koniec 2016 r.), które obejmują około 85 proc. ogólnego wolumenu ilości ciepła dostarczanego z systemów ciepłowniczych w Polsce, tylko ok. 20 proc. spełnia kryterium efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego lub chłodniczego.

- Niezbędne jest podjęcie działań długoterminowych, których celem będzie eliminacja systemów nieefektywnych poprzez inwestycje m.in. w jednostki odnawialnych źródeł energii oraz jednostki kogeneracji (w tym również wykorzystujące OZE). Dodatkowo, koncentracja wsparcia głównie na jednostkach o mocy do 50 MW oraz ułatwienia proceduralne dla instalacji do 1 MW przyczynią się do rozwoju efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych na terenie mniejszych aglomeracji miejskich - zapewnia Ministerstwo Energii.

Pora na aukcje

W zaproponowanym mechanizmie aukcyjnym każdy z inwestorów ma składać ofertę w ramach aukcji prowadzonych przez Urząd Regulacji Energetyki.

Proponuje się, aby wszystkie jednostki rywalizowały ze sobą w ramach jednego koszyka, natomiast dla poszczególnych rodzajów jednostek kogeneracji, tzn. opalanych różnymi paliwami, tj. paliwem gazowym, paliwem stałym, biomasą, pozostałymi, ustalone zostaną wartości referencyjne, tj. maksymalne wysokości premii kogeneracyjnej.

Do aukcji będzie mógł zostać dopuszczony jedynie wytwórca, którego jednostka kogeneracji spełni jednostkowy wskaźnik emisji dwutlenku węgla na poziomie mniejszym lub równym 450 kg na 1 MWh wytwarzanej energii.

Przedmiotem aukcji będzie premia do wytworzonej energii elektrycznej. Wygrają oferty o najniższych cenach, a gwarancje ceny zostaną przyznane w modelu "pay-as-bid", na okres 15 lat od uruchomienia produkcji energii (ewentualnie uwzględniając czas korzystania z systemu świadectw pochodzenia). Wyjątkiem będzie 5, 6 lub 7-lenti okres wsparcia dla zmodernizowanych małych jednostek kogeneracji.

Aukcje będą prowadzone przez URE w formie elektronicznej lub w postaci papierowej. Wskazany zostanie minimalny i maksymalny czas przeprowadzenia sesji aukcji (od 3 do 10 dni roboczych) - przy czym ostatecznym terminem na modyfikację oferty będzie dzień poprzedzający dzień zakończenia sesji aukcji, natomiast wycofanie oferty będzie mogło nastąpić maksymalnie do godziny przed zamknięciem terminu sesji aukcji.

Prezes URE poinformuje ME o wyniku aukcji w terminie 14 dni od dnia zakończenia aukcji.

Wartość zabezpieczenia zostanie ustalona na poziomie 30 zł/kW mocy zainstalowanej elektrycznej dla wszystkich typów jednostek kogeneracji.

Inwestorzy będą mieć maksymalnie 48 miesięcy na wybudowanie jednostki kogeneracji opalanej paliwem gazowym, a 60 miesięcy dla pozostałych jednostek kogeneracji.

Podmioty eksploatujące jednostki kogeneracji będą zobowiązane do sprzedaży wytwarzanej energii elektrycznej na zasadach rynkowych.

Ministerstwo Energii, pisząc nową wersję projektu ustawy kogeneracyjnej, uwzględniło brak możliwości otrzymania wsparcia finansowego w ramach nowego systemu na cały wolumen energii elektrycznej wytworzony w okresie występowania ujemnych cen energii elektrycznej - podobne rozwiązanie zastosowano zresztą w aukcyjnym systemie wsparcia OZE.

Mechanizm ograniczenia wsparcia ma być uruchamiany w sytuacji utrzymywania się ujemnych cen na rynku przez nieprzerwany okres kolejnych sześciu godzin.

Opłata kogeneracyjna

Koszty systemu wsparcia będą alokowane na wszystkich odbiorców końcowych systemu elektroenergetycznego. Przychody z tytułu dodatkowych stawek będą przekazywane przez operatorów systemów dystrybucyjnych i przesyłowego na potrzeby zasilenia budżetu systemu kogeneracyjnego. Stawki mają być ustalane i akceptowane przez URE w oparciu o poziom kosztów funkcjonowania systemu.

Początkowo planowane jest ustalenie do końca 2019 roku opłaty kogeneracyjnej na poziomie 1,58 zł za 1 MWh.

Z ulg w opłacie kogeneracyjnej mają korzystać odbiorcy energochłonni.

Proponowane wsparcie dla kogeneracji będzie stanowić pomoc publiczną, będzie więc podlegać zgłoszeniu i ocenie Komisji Europejskiej. Jak mówił w tym tygodniu wiceminister energii Tomasz Dąbrowski, obecnie trwają rozmowy z KE w ramach procesu prenotyfikacji.

Ustawa o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji ma wejść w życie 1 stycznia 2019 roku, a pierwsze aukcje i nabory powinny zostać przeprowadzone w drugiej połowie przyszłego roku.