Szefczovicz: żaden z regionów górniczych nie może zostać pozostawiony sam sobie

Żaden z europejskich regionów górniczych nie może zostać pozostawiony sam sobie - powiedział w wystąpieniu do uczestników Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach wiceszef Komisji Europejskiej, komisarz ds. unii energetycznej Marosz Szefczovicz.

Szefczovicz jest współtwórcą uruchomionej w 2016 r. unijnej inicjatywy dotyczącej transformacji regionów górniczych Coal Regions in Transition (CRiT). Uruchomiono ją jako platformę wsparcia, zapewniającą m.in. wymianę doświadczeń i wsparcie eksperckie dla projektów finansowanych z dotychczasowych środków. Obecnie trwają zabiegi o przypisanie w nowym budżecie UE do CRiT specjalnych funduszy.

Wystąpienie Szefczovicza, uczestniczącego tego dnia - obok m.in. prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa - w otwarciu nowego terminala gazowego w Luizjanie, odtworzono podczas sesji katowickiego kongresu poświęconej transformacji regionów górniczych.

Komisarz ds. unii energetycznej przypomniał, że w grudniu ub. roku prezentował na konferencji klimatycznej COP24 w Katowicach długoterminową wizję strategiczną Unii Europejskiej dla neutralnej klimatycznie gospodarki i niskowęglowego społeczeństwa, tzw. strategię 2050. Zastrzegł, że daje ona różne możliwości wyborów technologicznych, aby osiągnąć ten cel w sposób efektywny kosztowo i sprawiedliwy społecznie.

"Dyskusja odnośnie strategii 2050 wciąż trwa, ale jest oczywiste, że zmiana dla naszej gospodarki będzie głęboka, łącznie z ciężkim przemysłem, transportem i rolnictwem. Również pewne jest, że zielona zmiana jest możliwa i ona może przynieść liczne szanse dla węgla i regionów z nim związanych, które przez wieki były podstawą naszej gospodarki" - mówił Szefczovicz.

Komisarz zastrzegł, że trzeba zapewnić, by zielona przemiana we wszystkich regionach była sprawiedliwa i akceptowana społecznie, a także, by została przeprowadzona w duchu włączenia i solidarności. "To kluczowe, aby zapobiec pogłębianiu społecznych i regionalnych różnic, ubóstwu i depopulacji regionów" - podkreślił. "Żaden z tych regionów węglowych nie może zostać pozostawiony sam sobie" - dodał.

Zaznaczył, że choć skala zmian będzie olbrzymia, węgiel wciąż pozostaje ważnym źródłem energii i podstawą działalności gospodarczej w Europie - dla 12 państw członkowskich i 41 regionów; tylko Polska ma w branży ok. 100 tys. miejsc pracy. Jednocześnie węgiel tworzy 17 proc. całego miksu energetycznego UE i zapewnia 20 proc. produkcji elektryczności.

W tym kontekście Szefczovicz wskazał na inicjatywę CRiT, której - jak zaznaczył - podstawowym celem jest pomoc regionom górniczym w procesie przekształcania gospodarek, tworzenia nowych, czystych miejsc pracy i podnoszenia jakości życia. Zaznaczył, że mimo krótkiego czasu funkcjonowania, inicjatywa już zaczęła przynosić efekty 13 regionom z sześciu państw członkowskich.

Szefczovicz zastrzegł, że inwestycje związane z przekształceniami energetycznymi muszą mieć charakter długoterminowy. Wskazał, że w tym kontekście w projekcie przyszłego budżetu unijnego założono wydanie 20 proc. jego środków na jego cele klimatyczne, w tym przejście do czystej energii. Ocenił, że Polska ma szanse na znaczną część tych funduszy.

Komisarz podkreślił, że szczegółowe ramy finansowe w tym zakresie, w tym finansowanie inicjatywy CRIT, będą przedmiotem pracy już nowej Komisji Europejskiej i następnego Parlamentu Europejskiego. "I to jest jeszcze jeden powód, aby uczestniczyć w wyborach europejskich. Kraje z naszego regionu wymagają silnej reprezentacji w Parlamencie Europejskim" - zaakcentował.

Szefczovicz podziękował też Jerzemu Buzkowi, który jako przewodniczący komisji przemysłu, badań naukowych i energii (ITRE) w Parlamencie Europejskim przeforsował poparcie przez PE przeznaczenia kwoty 4,8 mld euro na zaproponowany Fundusz Sprawiedliwej Transformacji dla regionów górniczych - pod kątem finansowania przedsięwzięć CRiT.