Projekt: ekolodzy będą mogli starać się o czasowe wstrzymanie realizacji kontrowersyjnych inwestycji

Organizacje pozarządowe w tym ekologiczne będą mogły starać się czasowo wstrzymać wykonanie decyzji środowiskowej dla inwestycji - wynika z projektu ustawy o udziale społeczeństwa w ochronie środowiska.

Projekt noweli ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw, zamieszczony na stronach Rządowego Centrum Legislacji to reakcja na wątpliwości i zastrzeżenia Komisji Europejskiej, co do krajowych przepisów.

Według Komisji, obowiązujące przepisy stanowiące podstawy prawne do wydawania zezwoleń inwestycyjnych dotyczących przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko są niezgodne z postanowieniami dyrektywy ws. oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (dyrektywa EIA).

Dyrektywa pozwala na szeroki udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostęp do wymiaru sprawiedliwości w przypadku inwestycji mogących wpływać na środowisko.

W tzw. uzasadnionej opinii Komisja Europejska zwróciła uwagę Polsce, że dla zapewnienia skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości zainteresowanym stronom, przy wnoszeniu skargi na decyzję administracyjną, sąd bądź niezależny organ powinien móc zarządzić środek tymczasowy, polegający na czasowym przerwaniu realizacji spornej inwestycji.

Komisja zwróciła uwagę, że w przypadku niektórych rodzajów inwestycji i postępowań, organizacje pozarządowe nie są ich stroną. Chodzi np. o pozwolenia wodnoprawne, koncesje geologiczne i górnicze. W przypadku przedsięwzięć regulowanych specustawami nie mają prawa wszczynania postępowania sądowego zgodnie z Prawem o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Projekt ustawy przewiduje wprowadzenie przesłanki dającej wojewódzkim sądom administracyjnym podstawę do wstrzymania na wniosek skarżącego decyzji środowiskowej. Chodzi o zastosowanie środka tymczasowego. "Wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowej będzie skutkowało koniecznością zawieszenia postępowania w sprawie decyzji inwestycyjnej" - czytamy w ocenie skutków regulacji projektu noweli.

Zgodnie z projektem, sąd administracyjny będzie miał miesiąc na rozstrzygniecie wniosku ws. wstrzymania decyzji środowiskowej.

"Wystąpienie przez skarżącego z wnioskiem o wstrzymanie wykonania decyzji, będzie możliwe jedynie wraz ze złożeniem skargi do sądu. Projekt zakłada, że możliwość wnoszenia o wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowej będzie przysługiwać wszystkim podmiotom aktualnie mającym uprawnienie do złożenia skargi do sądu administracyjnego (stronom, uczestnikom na prawach stron, organizacjom społecznym i ekologicznym)" - dodano.

Nowe przepisy pozwolą też zainteresowanym stronom brać udział w postępowaniach dotyczących przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko na wszystkich etapach tego procesu. Organizacje społeczne na określonych warunkach będą miały też prawo wnoszenia odwołań od decyzji inwestycyjnych, a następnie skarg do wojewódzkich sądów administracyjnych na takie decyzje w zakresie ich niezgodności z decyzją środowiskową.

"Zgodnie z dyrektywą EIA zakres zaskarżenia decyzji inwestycyjnej przez organizacje ekologiczne będzie obejmował jedynie tę część decyzji, która odnosi się do postanowień zawartych w decyzji środowiskowej. Uprawnienie organizacji ekologicznych do kontroli decyzji inwestycyjnych w zakresie ich zgodności z postanowieniami decyzji środowiskowej rozciągać, się będzie również na etap kontroli sądowej (...)" - dodano w OSR.