Taksonomia UE pozostawia niskoemisyjną energię jądrową w niepewności

Sean Kidney, dyrektor generalny Climate Bonds Initiative, wziął udział 28 lipca br. w dyskusji internetowej wokół niedawno opublikowanego dokumentu Policy Brief przygotowanym przez Nuclear Energy Agency (NEA) OECD zatytułowanego "Unlocking financing for nuclear energy infrastructure in the COVID-19 economic recovery".

Grupa TEG była "agnostykiem technologicznym", kiedy ustalała próg emisji dla kwalifikujących się źródeł energii elektrycznej, aby osiągnąć cel Porozumienia Paryskiego wynoszący 1,5 stopnia, powiedział Kidney. Wartość progowa to 100 gramów ekwiwalentu CO2 na kilowatogodzinę i będzie się zmniejszać w ciągu najbliższych trzech lat, aż do osiągnięcia zera netto, dodał.

"Pozwólcie, że wyjaśnię, że w taksonomii bardzo wyraźnie powiedzieliśmy, że energia jądrowa jest niskoemisyjna. Jednak otrzymaliśmy również zadanie dodania dodatkowego filtra, który nazywa się "Nie wyrządzaj znaczącej szkody" (DNSH). Zostaliśmy poproszeni o zbadanie, czy inwestycja, projekt, składnik aktywów lub działalność, które spełniałyby kryteria znacznego wkładu w łagodzenie zmian klimatu lub przystosowanie się do klimatu, mogą mieć inne konsekwencje, pewien wpływ na środowisko. Nie można na przykład zbudować farmy słonecznej na mokradłach. Istnieje znak zapytania, którego nie byliśmy w stanie rozwiązać, w kwestii unieszkodliwiania odpadów jądrowych".

Dodał, że przepisy "Nie wyrządzaj znaczących szkód" "mogą wymagać ponownego otwarcia" oraz "w tym zakresie taksonomie będą dynamiczne i będą nadal aktualizowane, a najlepiej przynajmniej co pięć lat". Komisja Europejska ogłosiła w ubiegłym miesiącu, że wyznaczyła Wspólne Centrum Badawcze (JRC), jako grupę ekspertów, którzy będą oceniać energię jądrową w ramach taksonomii zrównoważonego finansowania. JRC przedstawi jednak swoje ustalenia dopiero w przyszłym roku, już po sfinalizowaniu odpowiednich aktów prawnych odnośnie taksonomii.

W odpowiedzi na komentarze Kidneya, dyrektor generalny NEA, William Magwood, powiedział, że jego organizacja z siedzibą w Paryżu niedawno przygotowała raport, który przedstawia fakty dotyczące gospodarki odpadami jądrowymi i ich usuwania.

"Odpady jądrowe są poruszane, jako poważny problem w dyskusji wokół kryterium DNSH, a informacje, które opublikowaliśmy, podkreślają, że naprawdę istnieje międzynarodowy konsensus naukowy dotyczący zdolności państw do bezpiecznego usuwania odpadów jądrowych... Możesz znaleźć kogoś, kto mówi, że usuwanie odpadów jądrowych jest niemożliwe, ale ta osoba jest w bardzo niewielkiej mniejszości, która nie reprezentuje naukowego konsensusu".

Państwa i rynki

Magwood zasugerował, że rządy, czy to poprzez regulacje, taksonomie czy inne mechanizmy, są zbytnio zaangażowane w rynki energii.

"Wiele osób, z którymi się kontaktujemy, uważa, że zmierzamy w kierunku, w którym naprawdę nie będzie prawdziwego rynku energii w przyszłości. Będzie to kontrolowana przez rząd platforma do wykonywania zadań, które poszczególne rządy chcą widzieć, a decyzje te nie będą podejmowane na zasadach rynkowych".

Kidney powiedział, że jest dyskusyjne, czy energia jądrowa "kiedykolwiek działała poza aktywnymi działaniami rządu na rzecz jej wsparcia" i że "możliwości dla energetyki jądrowej na rynku komercyjnym są bardzo małe". Powiedział, że sam Policy Brief NEA "zasadniczo stwierdza, że musi być wokół niej jakiś rodzaj zdecydowanej akcji państwa".

Powiedział, że energetyka rozwijała się najlepiej w czasach silnych działań państwa. "Produkcja energii elektrycznej w Stanach Zjednoczonych w latach pięćdziesiątych XX wieku była rozwijana w oparciu o systemy wynagradzania za moc zainstalowaną, aby zapewnić, że faktycznie możemy pozostawić włączone światło przez cały czas. To było zdecydowane działanie państwa na dobrze zarządzanych rynkach energii. Rynki energii są często określane, jako wolne rynki, ale nimi nie są. Są to rynki kreatywne i dobrze zarządzane".

Kidney stwierdził, że ci, którzy 10 lat temu zastanawiali się nad sposobami przeciwdziałania zmianom klimatu, popełnili błąd, rozważając użycie "sił rynkowych". "Jesteśmy teraz na etapie, w którym świat musi się bardzo szybko zmienić. Będziesz wiedział, czy Twoje dzieci mają jakąkolwiek przyszłość do 2030 roku. Stawka jest niezwykle wysoka. IPCC mówi, że musimy zmniejszyć globalną emisję o 50% za 10 lat, a to nie jest łatwe. IEA prognozuje, że spadnie ona w tym roku o 8% i musi spadać średnio 7,6% rocznie po 2030 r., aby mieć chociaż 50-50 szans uniknięcia całkowicie katastrofalnych zmian klimatycznych. A "całkowicie katastrofalna zmiana klimatu" to coś, czego tak naprawdę nie rozumiemy".

Dodał: "Uczymy się w tym kryzysie, w kryzysie COVID, czegoś o tym. Mamy nadzieję, że do końca tego roku będziemy mieli jasne wyobrażenie, jakie środki należy podjąć, gdy nadejdzie następna pandemia, nie wspominając o środkach niezbędnych do odbudowy naszych gospodarek". Działania państwa będą "absolutnie konieczne", powiedział, podkreślając zaangażowanie Chin w rozwój pojazdów elektrycznych w nowym pięcioletnim planie inwestycyjnym.

"To jest przykład takiego rodzaju działań politycznych, które będą napędzać globalną gospodarkę w ciągu najbliższych kilku lat. Więc kiedy ludzie mówią o majstrowaniu przy rynku energii, to jest cholernie dobrze. Musimy manipulować rynkiem energii, aby osiągnąć wynik z jednym wyraźnym celem - emisje, emisje, emisje. Okno dla niesłabnącego gazu zamknęło się". Powołując się na komentarze dyrektora wykonawczego Międzynarodowej Agencji Energetycznej Fatiha Birola w World Energy Outlook 2018, Kidney dodał: "Musimy radykalnie zredukować emisje w istniejącej infrastrukturze paliw kopalnych, a to będzie wymagało wielu działań ze strony państwa".

Magwood powiedział, że istnieje "dziwna dynamika", w której sektor prywatny jest proszony o konkurowanie, ale na rynkach, na których "szanse są przeciwko niemu".

"Ceny na rynkach energii elektrycznej od kilku lat są na historycznie najniższych poziomach. Jesteśmy na rynku, na którym w niektórych krajach - dowiedziałem się tego od firm energetycznych - nie stać ich na inwestycje w przyszłe elektrownie, sprzęt i linie przesyłowe, jeśli nie otrzymają wsparcia od rządu, ponieważ ceny rynkowe są tak niskie, że po prostu nie stać ich na to - powiedział.

Następna dekada

Kidney powiedział, że najpilniejszym priorytetem każdego kraju są krótkoterminowe emisje, ponieważ "liczy się" następne 10 lat. Najnowsze modele IEA "nie wydają się sugerować", że nowe elektrownie jądrowe będą stanowić dużą część przyszłego bilansu energetycznego. "Ale zbytnio mnie to nie obchodzi; chcę po prostu zamknąć węgiel i gaz, i to superszybko" - powiedział.

Magwood zapytał go o szacunki IEA, z których wynika, że globalne emisje spadły w tym roku o 7-8% z powodu niższego zapotrzebowania na energię podczas pandemii, a ożywienie gospodarcze po COVID grozi odwróceniem tego trendu. Kidney zauważył, że emisje w Europie spadły o 5% w 2019 roku.

"Tak więc, najwyraźniej w gospodarkach rozwiniętych istnieje duży potencjał i istnieje kilka gospodarek odstających, na przykład Stany Zjednoczone. Istnieją pewne wątpliwości, co do tych liczb, w szczególności obliczenia emisji z sektora gazowego. Jasne jest jednak, że robimy postępy. Jest również jasne, że w miejscach takich jak Indie węgiel nie jest opłacalny finansowo. Niektóre, wyższe rangą osobistości w Indiach mówią o stosunkowo szybkim wycofaniu węgla z powodu tańszych alternatywnych form energii. Na świecie dzieje się wiele, co daje nam powód do nadziei w bilansie elektryczności. Jestem bardzo optymistycznie nastawiony, jeśli chodzi o szybkie przejście na transport elektryczny, ale jest wiele innych obszarów, nad którymi warto popracować. Nie robimy postępów w walce z wylesianiem, które jest głównym źródłem emisji na świecie. Musimy szybko ponownie zalesiać wschodzące rynki, w szczególności strefy tropikalne".

Skala lub innowacja

Kidney powiedział, że to dobrze, że rządy dyskutują o potrzebie wprowadzenia znaczącej polityki przemysłowej w celu przejścia na energię niskoemisyjną. "Jest to nawiązanie do lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku w Europie, która nie rozwijała się wówczas w epoce wolnorynkowych gospodarek liberalnych. Jej wzrost był wywołany różnymi formami sterowanej polityki przemysłowej. W pewnym sensie musimy to zrobić teraz i "robić to na sterydach". Będzie to wymagało podjęcia trudnych wyborów dotyczących tego, co musimy porzucić. To rok, w którym doceniamy potrzebę porzucenia przeszłości i budowania przyszłości. Kiedy widzisz, że dyrektor generalny Międzynarodowego Funduszu Walutowego mówi o "budowaniu z powrotem lepiej", wiesz, że ten pomysł zyskuje na popularności".

Bieżące badanie taksonomii UE dotyczy wdrażania istniejących technologii, powiedział, ale "wcale nie wyklucza" żadnych przyszłych technologii. "Jestem niesamowicie optymistycznie nastawiony do niektórych nowych technologii, które nadchodzą" - powiedział, zwracając uwagę na niedawne rozpoczęcie montażu urządzenia do syntezy jądrowej - tokamaka dla Międzynarodowego Eksperymentalnego Reaktora Termojądrowego (ITER) w Cadarache w południowo-wschodniej Francji.

"Myślę, że prace badawczo-rozwojowe muszą być kontynuowane w tej dziedzinie, a rządy będą musiały zasadniczo realizować każdą dostępną opcję do czasu, gdy będziemy pewni, że osiągnęliśmy transformację do energii niskoemisyjnej. Nie możemy sobie pozwolić na tym etapie na stwierdzanie, że "nie chcemy zajmować się energią wodną, ponieważ mamy energię słoneczną. Wszystko powinno być zrealizowane w ciągu najbliższych 10 lat, aż do czasu, kiedy będziemy pewni".

Magwood powiedział, że analiza kosztów systemu przeprowadzona przez NEA "uwydatniła, że to systemy elektryczne są tym, na czym ludziom zależy, a nie same technologie elektryczne" oraz że "systemy te muszą być w jakiś sposób zrównoważone, aby mogły działać".

"Jedną z rzeczy, o których rozmawiałem z moim personelem, jest to, aby naprawdę zacząć myśleć o przeprowadzaniu analiz obejmujących 365 dni i różne warunki pogodowe, abyśmy byli pewni, że mamy systemy również odporne" - powiedział Magwood. "Nie jest dobrze mieć fantastyczny i niskoemisyjny system przez 11 miesięcy w roku, który potem pozwala każdemu zamarznąć na śmierć w dwunastym miesiącu. Musimy być tego bardzo świadomi i myślę, że kiedy kraje zaczną patrzeć na świat w ten sposób spojrzą na technologie jądrowe i inne technologie w zupełnie inny sposób".