Wywiad z Wolfgangiem F. Eschmentem Wiceprezesem Verbundnetz Gas AG (VNG AG)

CIRE: Obszar zachodnio – południowej Polski jest dla VNG szczególnie interesujący, gdyż macie tu trzy spółki – NysaGaz, GEN i Petrico. Jaka wobec tego jest strategia spółki w Polsce a szczególnie w tym rejonie?

Prez. W.F. Eschment: W zeszłym roku nabyliśmy w Petrico i obecnie posiadamy w tej spółce 30 proc. udziałów. Tym zaangażowaniem finansowych zapewniliśmy finansowanie projektów, które Petrico miało już rozpoczęte. Teraz porozumieliśmy się z obecnymi właścicielami, że na jesieni tego roku nasz udział podwyższymy do 40 proc. i te środki pójdą na rozwinięcie działalności firmy w tych regionach, w których firma już działa.

CIRE: Główny cel działalności Petrico związany jest z wydobyciem gazu ze złóż rodzimych i zagospodarowaniem go na rynku lokalnym?

Prez. W.F. Eschment: Tak, gaz wydobywany przez Petrico pochodzi w 100 proc. ze złóż krajowych i można powiedzieć, że sukcesywnie się rozwija począwszy od miejsc dotychczasowego działania. Ponieważ sieć Petrico jest już dość znacznie rozbudowana, w niektórych miejscach powstaje obecnie konieczność podłączenia się do krajowej sieci gazowniczej i pobrania brakujących ilości gazu od PGNiGu, który może być gazem importowanym, jest to jednak znikomy udział. Dla nas podstawową zasadą jest to, że jeżeli gospodarka może korzystać z gazu z wydobycia krajowego, tak jak jest w przypadku Polski, to w pierwszej kolejności trzeba wykorzystywać ten gaz zamiast importować inny.

CIRE: Czy spółki NysaGaz założona wspólnie z PGNiGiem jeszcze w 2000r albo GEN, w którym z Bartimpexem VNG ma po 50 proc, realizują już jakieś projekty energetyczne?

Prez. W.F. Eschment: W GENie mamy pakiet 50 proc. natomiast w NysieGaz ok. 49,1 proc. PGNiG ma w tej ostatniej spółce 51 proc. Z racji tego, że jest to spółka z udziałem większościowym więc na wszystkie podejmowane w niej działania PGNiG musi uzyskać zgodę Ministra. Dodatkowo pierwotnie przy zakładaniu spółki NysaGaz, żeby nie zakłócać i nie przeszkadzać w procesie prywatyzacji PGNiGu zapisano w umowie spółki, że będzie się ona zajmować tylko projektami i modernizacją obiektów ciepłowniczych, natomiast w ogóle nie będzie się zajmować się gazownictwem. Obecnie się to zmieniło – teraz PGNiG zgodził się właściwie na to, aby NysaGaz zajmowała się również przedsięwzięciami gazowniczymi. Z powodu tych ograniczeń spółka nie rozwijała się.

CIRE: Wracając do strategii to jak zasygnalizował już Prezes Holst, chodzi chyba Państwu o rozwój ciepłownictwo bazującego na gazie w oparciu o małe i średnie przedsiębiorstwa z wykorzystaniem tych trzech spółek?

Prez. W.F. Eschment: Tak ale jeśli chodzi o Petrico to jest to przedsięwzięcie zmierzające do wprowadzenia rodzimego gazu na rynek lokalny, ale może być tak, że Petrico będzie sprzedawać gaz do jakiejś ciepłowni, ale równie dobrze może dostarczać go bezpośrednio do odbiorców końcowych. Dwie pozostałe spółki opierają się przede wszystkim na projektach ciepłowniczych i modernizacji. Jeśli np. jakieś miasto zaproponuje nam przejęcie ciepłownictwa oraz gazyfikację miasta, to możemy również się tego podjąć. Jeżeli chodzi o ciepłownictwo to jest to wg nas bardzo sensowna działalność. Polska jest teraz w pierwszej grupie akcesyjnej do Unii a po przystąpieniu do Unii okresy przejściowe do dostosowania się do wszystkich wymogów bardzo krótkie.
Kotłownie mają znikome szanse na uzyskanie pozwolenia na dalsze działanie, a nie można nagle ich wyłączyć i przestać dostarczać ciepło do miasta. Kotłownie zmuszone będą, jeśli się teraz nie przygotują, nadal pracować ale jednocześnie płacić kary za zanieczyszczenie środowiska. Dlatego też już teraz chodzimy do burmistrzów i apelujemy do ich rozsądku.

CIRE: A czy GEN zrealizował już jakieś konkretne projekty?

Prez. W.F. Eschment: Pojawiło się pięć – siedem projektów i z tego wybrano trzy, które będą realizowane. To również długo trwało i musieliśmy wypracować własne procedury przygotowywania projektów, ich oceny i teraz już wiemy, jak to może zafunkcjonować i z kim należy współpracować...

CIRE: Tzn. z kim?

Prez. W.F. Eschment: Zawsze z gminami.
Projekty polegają na tym, że kupujemy gaz od PGNiGu, gazyfikujemy jakąś miejscowość i tam sprzedajemy gaz. Ze względu na wypracowane procedury, najwięcej pieniędzy przeznaczamy na Petrico, GEN będzie działał siłą rozpędu a NysaGaz niejako odpoczywała. Mam nadzieję, że teraz NysaGaz nadrobi wszystkie te opóźnienia i zacznie się aktywnie rozwijać.

CIRE: W czerwcu niemiecki Urząd Antymonopolowy ma wydać decyzję co do przejęcia Ruhrgasu przez EON. W wyniku tego może się okazać że ‘do wzięcia’ będzie ponad czterdziestoprocentowy pakiet akcji VNG? Jak te zmiany mogą wpłynąć na spółkę i dotychczasową strategię?

Prez. W.F. Eschment: Jeśli przejdziemy do kwestii Ruhrgas – EON, to trudno mi powiedzieć czy to w ogóle będzie miało na nas wpływ. To jest w tej chwili sprawa naszych właścicieli. Otwarcie podkreślamy natomiast, że przez lata służyła nam struktura akcjonariatu rozproszona i branżowa. Taki zróżnicowany skład akcjonariatu pozwalał na dużą swobodę Zarządu. Jeżeli czynniki, które maja na to wpływ, podejdą do tego z odpowiednią powagą i rozsądkiem to w strukturze akcjonariatu nie powinno się wiele zmienić. Mogą się zmienić nazwy ale kształt samej struktur, podziału akcji nie powinien się wiele zmienić. Jednak czasem nasze doświadczenia życiowe uczą nas, że nie wszyscy zawsze muszą się zachowywać racjonalnie. Trudno więc dziś mówić jak będzie, gdyż tego nie wiemy.

CIRE: Ale pewne jest, że będą Państwo dążyć do zachowania rozproszonego akcjonariatu i zachowania jako Zarząd sporej autonomii i niezależności?

Prez. W.F. Eschment: Tak, jak najbardziej.

CIRE: Chciałabym zapytać o to jaką rolę chciałoby odegrać VNG w projekcie Bernau – Szczecin jeśli oczywiście do niego dojdzie?

Prez. W.F. Eschment: Po pierwsze mamy nadzieję, że gazownictwo polskie skoncentruje na jednej ważnej rzeczy, a mianowicie mówiąc pół żartem pół serio może by wreszcie zaczęło sprzedawać ten gaz zanim go kupi. Jeśli chodzi o duży kontrakt norweski z gazociągiem podmorskim, to wydaje się nam, że przy obecnym zapotrzebowaniu na gaz, nie ma tyle miejsca na rynku polskim. Poza tym dlaczego Rosjanie, którzy mają podpisane umowy, mieliby ustępować dobrowolnie miejsca innym?
W międzyczasie znów minęły trzy lata i w zakresie zwiększenia sprzedaży gazu nic się nie zdarzyło. Dlatego też, aby w ogóle zaistniała dywersyfikacja, trzeba by rozmawiać z Norwegami o takich ilościach gazu, które rynek będzie w stanie wchłonąć. Nie wiem, być może potrzebnych jest ok. 1 – 2 mld m sześc. Jednak przy takich ilościach gazociąg podmorski nie jest potrzebny. Należałoby wykorzystać istniejące połączenia - może to się odbyć przez dobudowanie odcinka Bernau – Szczecin, jak również może się odbywać w kierunku na Dolny Śląsk, tak jak się to odbywa dziś.

CIRE: Czy przy takim poziomie stawek przesyłowych można rozważać to jako inwestycję konkurencyjną i ekonomicznie uzasadnioną? Jeśli to by było rzeczywiście opłacalne to proszę mi powiedzieć dlaczego PGNiG płaci obecnie tak wysokie stawki za przesył przy realizacji małego kontraktu?

Prez. W.F. Eschment: Zaraz do tego wrócę, natomiast jeśli PGNiG stwierdzi, że przydałby mu się gaz do rozbudowy rynku w okolicach Szczecina, to natychmiast jesteśmy gotowi do współdziałania. Jest to jednak decyzja PGNiGu. My jesteśmy otwarci.
Natomiast jedno jest dla mnie pewne, gaz z dużej rury przy kosztach jej budowy byłby na granicy Polski w punkcie odbioru w Niechorzu droższy od obecnego kontraktu.

CIRE: W jakim sensie i do którego kontraktu? Polscy ministrowie i Zarząd PGNiGu twierdzą, że ceny w punkcie odbioru w Niechorzu, są cenami porównywalnymi do cen gazu rosyjskiego.

Prez. W.F. Eschment: Jeżeli doliczymy do tych cen gazu rosyjskiego na granicy wschodniej koszty jego przesyłu od granicy wschodniej do Niechorza, to tak.

CIRE: Tak ale mówmy o punktach odbioru na granicy niemieckiej i na wybrzeżu w Niechorzu. Czy wykorzystując połączenie z Emden Netrą do Berlina i do Szczecina, ceny gazu na granicy byłyby niższe niż w punkcie odbioru gazu w Niechorzu? Wydaje mi się, że stawki przesyłowe, które są wysokie i które płaci PGNiG w ramach małego kontraktu podwyższą tą cenę...

Prez. W.F. Eschment: Jeżeli weźmiemy międzynarodowe stawki opłat przesyłowych, bo my też płacimy za tranzyt i też kupujemy norweski gaz w Emden i przesyłamy go nie naszą siecią do byłej granicy niemiecko – niemieckiej i znamy międzynarodowe koszty przesyłu, to możemy stwierdzić, że te ceny są porównywalne. Oczywiście jeśli liczymy koszty przesyłu i eksploatacji wewnątrzkrajowego to trudno to porównywać.
Ale jest jeszcze jedna sprawa. Jeśli Zarząd PGNiGu uważa, że ten gaz w Lasowie jest za drogi, to rozwiązaniem nie jest zwoływanie konferencji prasowej w Warszawie ale rozmowa z producentem lub dostawcą aby te warunki omówić.

CIRE: Żadnej konferencji prasowej na ten temat nie było, a przynajmniej nic mi o tym nie wiadomo. Wiem natomiast, że już w zeszłym roku mieliście Państwo negocjować ten kontrakt, bo strona polska zgłaszała chyba swoje zastrzeżenia, prawda?

Prez. W.F. Eschment: Tak i już coś zrobiono w tej sprawie.

CIRE: Czy obniżyliście opłaty PGNiGowi?

Prez. W.F. Eschment: Ceny przesyłowe są właściwie ostro skalkulowane. Tu raczej chodziło o poziom cen zakupu gazu, ponieważ PGNiG kupuje gaz z dwóch źródeł - z Norwegii i z portfela VNG i Ruhrasu. W Lasowie właściwie trzy elementy składowe odgrywają rolę: opłaty przesyłowe przez Niemcy dla gazu norweskiego ale one są na poziomie międzynarodowym i tu niewiele da się zrobić. Można również rozmawiać z Norwegami o obniżeniu cen gazu norweskiego, którego PGNiG zakupuje ok. 0,5 mld m sześc. Wreszcie my jako Ruhrgas i VNG sprzedajemy ok. 0,4 mld m sześc. gazu i właśnie z tym kontraktem PGNiG miał problemy wewnętrzne, więc w tej sprawie rozmawialiśmy i odpowiednie środki zaradcze zostały już podjęte.

CIRE: Powrócę jednak jeszcze raz do cen gazu. Czy cena gazu z opłatami przesyłowymi w punkcie odbioru gazu na wybrzeżu polskim w Niechorzu będzie niższa czy wyższa od ceny gazu odbieranego w Szczecinie?

Prez. W.F. Eschment: Może być niższa. Natomiast decydująca jest zawsze cena gazu a nie cena jego przesyłu na odcinku kilkuset kilometrów.

CIRE: Czy przez Netrę i Bernau – Szczecin płynąłby do Polski tylko norweski gaz?

Prez. W.F. Eschment: Dywersyfikacja jest konieczna i Polska musi to zrobić. My odbieramy fizycznie gaz norweski, rosyjski jak również wprowadzany jest do systemu gaz z rodzimych niemieckich złóż. Widzę to tak, że gaz norweski stanowiłby ok. 90 proc. a reszta to domieszki, głównie niemiecki gaz.

CIRE: Ale o jakich ilościach gazu można mówić, żeby te proporcje były zachowane? Z tego co wiem w gazociągach biegnących z Norwegii do Niemiec nie ma wolnych zdolności przesyłowych na poziomie 5 mld m sześc, raczej są one dużo niższe?

Prez. W.F. Eschment: Rzeczywiście nie ma tyle miejsca w tych gazociągach, to się zgadza. Czy jednak rynkowi polskiemu potrzebne jest aż 5 mld m sześc. gazu rocznie? Jeśli potrzebujecie 5 mld m sześc. gazu to gazociąg podmorski powstanie, gdyż jest wtedy uzasadniony. Natomiast od 7 lat sprzedaż gazu w Polsce utrzymuje się na niezmienionym poziomie, więc najpierw trzeba zwiększyć sprzedaż gazu a nie ilości jego zakupy.
Jeśli chodzi o ilości gazu, które bez problemu można by przesłać dodatkowo gazociągami z Norwegii do Niemiec, to jest to ok. 1-2 mld m sześc. gazu.

CIRE: Ale jeśli Polska potrzebowałaby np. 4 mld m sześc. gazu rocznie, to trzeba by kompensować te dodatkowe ilości gazem rosyjskim?

Prez. W.F. Eschment: Ale to nie na tym rzecz polega i tego byśmy nie robili. Nie chodzi przecież o kontrakty swapowe. Tutaj jest jeszcze jeden gazociąg prowadzony przez Danię.

CIRE: Ale projekt BGI został wstrzymany?

Prez. W.F. Eschment: Jeśli mogę sobie zapewnić rosnące dostawy gazu na 5 lat w wysokości do 2 mld m sześc gazu i w przeciągu tych 5 lat rozbudować rynek tak aby zwiększyć sprzedaż, to dopiero po tych pięciu latach mogę zacząć budowę gazociągu podmorskiego.

CIRE: Dziękuję za rozmowę.

Wywiad z Wolfgangiem F. Eschmentem Wiceprezesem Verbundnetz Gas AG (VNG AG)

'(...) Jeśli PGNiG stwierdzi, że przydałby mu się gaz do rozbudowy rynku w okolicach Szczecina, to natychmiast jesteśmy gotowi do współdziałania. Jest to jednak decyzja PGNiGu. My jesteśmy otwarci.'