PSE i elektrownie: SOK będzie na czas - SERWIS INFORMACYJNY CIRE 24

Brak pewności co do wejścia w życie systemu opłat kompensacyjnych nie zachęca inwestorów do udziału w prywatyzacji branży energetycznej. Przedstawiciele elektrowni - Opola, Jaworzna III i Dolnej Odry - które mają przystąpić do SOK jako pierwsze, są nastawieni optymistycznie. Ich zdaniem, system powinien ruszyć 1 lipca.

SOK, który ma umożliwić wprowadzenie konkurencyjnego rynku energii w Polsce, ma wiele mankamentów. Mimo to powinien być wprowadzony jak najszybciej. Takiego zdania jest większość ekspertów obserwujących prywatyzację branży energetycznej.

- Inwestorów najbardziej zniechęca niepewność dotycząca wprowadzenia systemu. Choć już dzisiaj można wskazać jego niektóre mankamenty, trudno ocenić rzeczywiste skutki przystąpienia do SOK bez zebrania praktycznych doświadczeń w tym zakresie - uważa Piotr Samojlik, dyrektor generalny CAIB Financial Advisers.

Do trzech razy sztuka

SOK ma być podstawą powstania konkurencji na rynku producentów energii elektrycznej. Długoterminowe kontrakty na odbiór energii zawierane między elektrowniami a Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi mają zostać zastąpione przez umowy finansowe, zaś uwolniona z nich energia (ponad 70 proc. krajowej sprzedaży) ma trafić na rynek. Do sfinalizowania operacji potrzebna jest jeszcze interpretacja Ministerstwa Finansów dotycząca zastosowania przepisów o VAT w rozliczeniach związanych z SOK.

Wprowadzenie systemu zapowiadano początkowo na połowę ubiegłego roku, potem - na początek 2001 r., a ostatnio - na 1 lipca. Po tej dacie Urząd Regulacji Energetyki ma rozpocząć stopniowe zwalnianie wytwórców objętych SOK z obowiązku taryfowego.

PSE zapowiadają, że tym razem termin zostanie dotrzymany. W pierwszej kolejności systemem mają zostać objęte trzy z siedemnastu elektrownie - Jaworzno III, Opole i Dolna Odra. Według ich przedstawicieli, renegocjacja kontraktów z PSE jest bliska finału.

- Jesteśmy już zgodni co do modelowej treści aneksów do umów. Pozostaje nam wyłącznie ostateczne uzgodnienie tekstu dokumentów - twierdzi Józef Pękala, prezes El Opole.

Opolski producent prądu ma kontrakt na blisko 100 proc. mocy wytwórczych obowiązujący do 2012 r. Umowa zabezpiecza spłatę kredytów o wartości około 5 mld zł.

Wiarę w terminowe wejście SOK deklaruje też Jan Kurp, prezes Południowego Koncernu Energetycznego, do którego należy Jaworzno III.

- Jesteśmy gotowi przystąpić do systemu w terminie. Warunkiem jest zamknięcie renegocjacji kontraktu z PSE do połowy maja. Kolejne 2-4 tygodnie potrwają prawdopodobnie rozmowy z kredytującymi nas bankami - ocenia szef PKE.

W przypadku Jaworzna III duża umowa obowiązuje do 2008 r., a mały kontrakt (na 12-15 proc. mocy) - do 2012 r. Obie zabezpieczają kredyty o łącznej wartości około 100 mln USD (400 mln zł).

Bełchatów nie wejdzie

Wszystko wskazuje na to, że do SOK - wbrew wcześniejszym zapowiedziom - nie przystąpi największy krajowy producent prądu - El Bełchatów. Zdaniem jej prezesa Edwarda Najgebauera, możliwe jest znalezienie furtki prawnej, która pozwoliłaby spółce uczestniczyć w SOK. Szef elektrowni obawia się jednak, czy włączenie się do systemu nie pogorszyłoby kondycji finansowej firmy, która - jako najtańszy wytwórca w kraju - musiałaby odprowadzać pieniądze do funduszu kompensat. Nieoficjalne źródła zbliżone do URE podają jednak, że Bełchatów prawdopodobnie nie wejdzie do SOK - przynajmniej w pierwszym etapie. Fakt, iż PSE do tej pory nie rozpoczęły negocjacji z bełchatowską spółką, zdaje się to potwierdzać. Jeśli kontrakt pozostanie w mocy, tania energia będzie prawdopodobnie rozdzielona proporcjonalnie między spółki dystrybucyjne.

Pod znakiem zapytania

Nie ma pewności, czy i kiedy do SOK wejdą pozostali producenci posiadający kontrakty z PSE - przystąpienie do systemu nie jest bowiem obligatoryjne. Uczestnictwo w SOK wiąże się wprawdzie z możliwością zwiększenia przychodów (ponad pułap przewidziany w kontrakcie długoterminowym), będzie to jednak wymagało podjęcia przez spółki ostrej gry rynkowej w warunkach około 30-proc. nadwyżki mocy produkcyjnych. Może się okazać, że nie wszystkie elektrownie dostrzegą w przystąpieniu do systemu szansę dla siebie.