ACER: integracja hurtowych rynków energii elektrycznej w UE postępuje, ale zdolności transgraniczne są ograniczone

Integracja hurtowych rynków energii elektrycznej w Unii Europejskiej postępuje we właściwym kierunku - ocenia w najnowszym raporcie ACER, ale jednocześnie zwraca uwagę, że poziom transgranicznych zdolności przesyłowych dostępnych w handlu między państwami członkowskimi jest nadal niewystarczający.

ACER w swoim raporcie na temat sytuacji na rynkach energii w UE zwraca między innymi uwagę, że na hurtowych rynkach energii elektrycznej w Europie zauważalne są pozytywne zmiany, ale potrzebne są jednak dalsze działania w szczególności finalizacja łączenia rynków dnia następnego.

Agencja odnotowuje, że w ubiegłym roku konwergencja cen energii elektrycznej w UE wzrosła, co wskazuje na dalszą integrację hurtowych rynków. Jednocześnie ACER wskazuje na dobrą sytuacje w tym obszarze w regionie Europy Środkowo-Zachodniej, w tym w Austrii, Belgii, Francji, Niemczech, Luksemburgu i Holandii. Jak podkreśla Agencja dzięki integracji rynków dnia następnego, przepustowość transgraniczna była efektywnie wykorzystywana przez wszystkie godziny na ponad dwóch trzecich granic UE.

Z drugiej strony, ACER zaznacza, że rozszerzenie projektu flow-based market coupling na Chorwację, Czechy, Węgry, Polskę, Rumunię, Słowację i Słowenię w tzw. Regionie Core napotyka na kolejne opóźnienia.

ACER zwraca też uwagę stosowane w kilku państwach członkowskich krajowe mechanizmy zdolności wytwórczych. W ocenie Agencji instrumenty funkcjonują, choć niektóre z krajów nie zawsze mają problemy z zabezpieczeniem dostaw energii. Jak odnotowano w raporcie łączny koszt mechanizmów zdolności wytwórczych w krajach UE wyniósł w 2019 roku 3,9 mld euro, co stanowi wzrost o 73 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. ACER przyznaje, że mechanizmy te mogą przyczynić się do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw, ale zaleca państwom członkowskim ich wdrożenie w oparciu o solidną i skoordynowaną ocenę wystarczalności zasobów.

Według Agencji sporym wyzwaniem będzie też realizacja celu udostępniania uczestnikom rynku transgranicznych zdolności przesyłowych na poziomie nie niższym niż 70 proc. całkowitych zdolności przesyłowych. ACER zwraca uwagę, że w Pakiecie Czysta Energia zaproponowano szereg instrumentów umożliwiających osiągnięcie tego celu, a w perspektywie krótkoterminowej państwa członkowskie mogą zdecydować się na środki przejściowe, takie jak odstępstwa lub plany działania, a także zastosować działania naprawcze. Jak zaznacza ACER w dłuższej perspektywie państwa członkowskie mogą rozbudowywać lub modernizować sieci.

W ocenie ACER rynki energii elektrycznej stoją w obliczu bezprecedensowych zmian, ponieważ dostosowują się do globalnych celów w zakresie dekarbonizacji, jednocześnie mają zapewniać bezpieczeństwo dostaw i przystępność cenową. Ponadto, według Agencji, proces integracji rynku znajduje się w punkcie krytycznym, ponieważ wdrażanie rozporządzeń i wytycznych ustanawiających kodeksy i wytyczne sieciowe zbiega się z rewizją unijnych planów dotyczących funkcjonowania rynku energii.

Oceniając sytuację na europejskim rynku gazu ACER zwrócił uwagę, że hurtowe rynki dobrze funkcjonują, ale w związku z propozycją Komisji Europejskiej dotyczącą dalszej redukcji emisji, Agencja zaleca nakierowanie dalszych działań na dekarbonizacje sektora .