Rosyjski sektor energetyczny potrzebuje dalszych reform do wzrostu inwestycji

Po długim okresie niedoinwestowania w rosyjskiej energetyce, w 2003 roku rozpoczęto wprowadzanie szerokich reform. Dzięki nim do roku 2011 rynek powinien być już całkowicie zliberalizowany.

Wprowadzenie wielkiego programu inwestycyjnego ma zaowocować modernizacją niszczejących aktywów produkcyjnych oraz zaniedbanej sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. Na jednym z największych na świecie rynków energii elektrycznej otwiera się zatem wiele możliwości biznesowych dla inwestorów strategicznych i portfelowych oraz producentów urządzeń i usługodawców.

Najnowsza, opracowana przez firmę doradczą, Frost & Sullivan, Strategiczna analiza rosyjskiego sektora energii elektrycznej przewiduje, że w 2016 roku zainstalowana moc rosyjskiej energetyki wyniesie prawie 247,000 MW. Dla porównania, w 2008 roku wartość ta wyniosła 222,000 MW. Przyjęty program inwestycyjny przyczyni się do uruchomienia do roku 2016 40GW dodatkowej mocy produkcyjnej energii cieplnej.

„Najważniejszym motorem napędowym w zakresie wzrostu mocy jest przyjęty przez rząd program inwestycyjny, który musi być realizowany przez producentów energii elektrycznej” – stwierdza Alina Bakhareva, analityk firmy Frost & Sullivan. „Branża energetyczna jest sektorem kluczowym dla wzrostu ekonomicznego Rosji, gdyż napędzana jest przede wszystkim przez rozwój branży wydobywczej i przetwórczej, które potrzebują dla swojej działalności ogromnych ilości energii. Inwestycje w nowe moce wytwórcze, odłożone na okres 2-3 lat, zostaną z pewnością przeprowadzone, zwłaszcza w cierpiących na niedobory energii regionach centralnej Rosji.”

Wzrost zainstalowanej mocy znajduje swój wyraz w rosnącym popycie na urządzenia do produkcji energii oraz usługi budowlane. Jakkolwiek poszczególni konkurenci zajęli już swoje pozycje rynkowe, gdyż wiele rosyjskich i zagranicznych graczy od dłuższego czasu aktywnie działa na tym rynku, to wciąż istnieją obszary, w których rosyjskie technologie nie nadążają za zachodnimi odpowiednikami. Stwarza to ogromne możliwości dla firm międzynarodowych. Coraz częstsze są przypadki współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami rosyjskimi i europejskimi w zakresie usług budowlanych, mimo że ten rynek jest zasadniczo zdominowany przez firmy lokalne. Są to przykłady wskazujące kierunek rozwoju w tym obszarze.

Wejście na rynek rosyjski nie jest jednak łatwe. Wysokie bariery, wynikające z dominującej kultury współpracy z preferowanymi dostawcami, dużej zależności od kontaktów osobistych, a także biurokracji, powodują, że rynek mocno broni się przed międzynarodowymi konkurentami starającymi się penetrować go na własną rękę. Jest jednak kilku zagranicznych producentów, którzy z powodzeniem przenikają na rosyjski rynek tworząc spółki zależne bądź współpracując z lokalnymi graczami.

„Ponieważ w czasach Związku Radzieckiego krajowy sektor badawczo-rozwojowy oraz przemysł ciężki podupadły” – twierdzi Bakhareva – „w Rosji wciąż będzie popyt na zachodnią wiedzę i doświadczenie. Zachodnie firmy, co prawda, zachowują się bardzo ostrożnie i szczegółowo badają grunt przed wejściem na rosyjski rynek, jednak ogromny potencjał tego rynku uzasadnia związane z nim wysokie ryzyko.”

Kolejne możliwości wiążą się ze wzrostem zużycia energii po wyjściu z kryzysu gospodarczego i finansowego. Ostateczna stabilizacja ekonomiczna oraz wzrost produkcji w sektorach ciężkich, takich jak górnictwo i przetwórstwo metali, wydobycie ropy i gazu ziemnego oraz transport, przyczynią się do wzrostu konsumpcji w całej Rosji. Jednak obecna infrastruktura rosyjskiego sektora może nie podołać zwiększonemu popytowi, ponieważ rosyjskie instalacje są technologicznie bardzo przestarzałe. Dlatego też wzrost zużycia energii oznacza konieczność inwestycji w nowe moce wytwórcze.