Strategia energetyczna dla Europy - SERWIS INFORMACYJNY CIRE 24

Cały świat – a Europa w szczególności – stoi dziś w obliczu takiego wyzwania energetycznego i ekologicznego, które dotyczy w równej mierze każdego z państw członkowskich. Rzecz w tym, jak zapewnić Europie dostawy czystej, a przy tym konkurencyjnej energii w warunkach zmian klimatycznych, globalnego wzrostu zapotrzebowania energetycznego i niepewności przyszłych dostaw. Wystarczy, że jedno z państw członkowskich uchyli się przed tym wyzwaniem, a skutki zaniechania dotkną wszystkich pozostałych. Nawet problemy wywołane poza Unią Europejską mogą wywierać wpływ na sytuację całej UE. Europie trzeba zatem zdecydowanej polityki energetycznej. Podjęty przez Komisję przegląd strategii energetycznej UE stanowi istotny krok ku skutecznej polityce energetycznej na miarę Europy.

Punkt wyjścia europejskiej polityki energetycznej określają dziś trzy zadania: walka ze zmianami klimatycznymi, potęgowanie wzrostu gospodarczego i rozwoju rynku pracy oraz ograniczanie zależności UE od zewnętrznych dostaw gazu i ropy.

Oś nowej polityki stanowi fundamentalny cel europejskiej energetyki: konieczność dwudziestoprocentowego zmniejszenia, i to przed 2020 r., poziomu emisji gazów cieplarnianych związanej z użytkowaniem energii. Realizacja tego celu pozwoli Unii na oszacowanie postępów w przekształcaniu dzisiejszej gospodarki energetycznej w system przygotowany na wyzwania związane z zapewnieniem zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności przy jednoczesnym bezpieczeństwie dostaw.

Stojące przed Unią zadanie powinno być postrzegane w szerszym kontekście potrzeby współdziałania międzynarodowej społeczności krajów uprzemysłowionych wobec groźby zmian klimatycznych. Kiedy konsens zaangażowanych stron zostanie już osiągnięty, od Unii należy oczekiwać czegoś więcej. Nowym celem powinny być dalsze ograniczenia emisji – przed rokiem 2030 sięgające 30 %, a nawet 60-80 % w perspektywie roku 2050.

Problem nie sprowadza się do samych zmian klimatu – dotyczy również bezpośredniego zabezpieczenia dostaw energii, gospodarki i dobrobytu obywateli Europy. Niezależnie od skali ewentualnych zmian klimatu podjęcie kroków, do których nawołuje Komisja Europejska, pozostaje ze wszech miar konieczne. Osiągnięcie wyznaczonych celów pozwoli na ograniczenie rosnących zagrożeń dla UE, związanych z nasilającą się wciąż chwiejnością i nieprzewidywalnością wzrostu cen ropy i gazu, zwiększenie konkurencyjności na unijnym rynku energii oraz pobudzenie rozwoju technologii i rynku pracy.

Zadanie jest poważne: wyrażone w terminologii ściśle energetycznej, założone ograniczenia w emisji gazów cieplarnianych wymagają zmniejszenia co najmniej o 20 %, a prawdopodobnie nawet o więcej, proporcji emisji CO2 w ramach zużycia energii w ciągu najbliższych trzynastu lat. Oznaczałoby to jednak zbliżenie gospodarki Europy do modelu o wysokiej energooszczędności połączonej z niskim poziomem emisji CO2 – budząc nadzieję na sprostanie przyszłym wyzwaniom energetycznym. Tym samym UE objęłaby wiodącą rolę w szerzeniu nowej rewolucji przemysłowej, niosącej korzyści tak dla świata wysoce uprzemysłowionego, jak i rozwijającego się – przy jednoczesnym przyspieszeniu przemian w kierunku wzrostu gospodarki niskoemisyjnej i radykalnym zwiększeniu udziału lokalnie wytwarzanej i użytkowanej energii o niskiej emisji.

Dążąc do tego celu Komisja proponuje zarazem skoncentrowanie wysiłków wokół szeregu działań w sferze energetyki, których celem są: poprawa wydajności energetycznej; zwiększanie udziału energii ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii, jak również nowe narzędzia pozwalające na rozprzestrzenienie dobrodziejstw wewnętrznego rynku energii na wszystkich obywateli; umacnianie solidarności łączącej państwa członkowskie – przy bardziej długofalowej wizji rozwoju technologii energetycznych, ponownym skupieniu uwagi na bezpieczeństwie jądrowym i ochronie instalacji jądrowych oraz przy zdecydowanych staraniach o to, by członkowie UE przemawiali jednym głosem na forum międzynarodowym – czy to wobec wytwórców i dostawców energii, czy to wobec państw rozwijających się.

Przegląd obejmuje ujęty w dziesięciu punktach plan działania w dziedzinie energetyki wraz z harmonogramem podejmowanych kroków zmierzających do skierowania Europy na drogę realizacji nowych strategicznych celów. Pierwszy pakiet konkretnych środków towarzyszył ogłoszeniu planu działań. Są to:

* sprawozdanie z postępów we wdrażaniu przez państwa członkowskie wewnętrznego rynku gazu i energii elektrycznej wraz z ustaleniami dochodzenia, w ramach którego zbadano stan konkurencji w dwóch wymienionych sektorach;
* plan priorytetowych połączeń wzajemnych między sieciami dystrybucji gazu i energii elektrycznej poszczególnych państw członkowskich, pozwalających na urzeczywistnienie paneuropejskiej sieci;
* propozycje zmierzające do propagowania zrównoważonego wytwarzania energii z paliw kopalnych;
* mapa drogowa i inne inicjatywy służące upowszechnianiu odnawialnych źródeł energii, w szczególności biopaliw na potrzeby transportu;
* analiza obecnego stanu energetyki jądrowej w Europie;
* wstępny zarys przyszłego europejskiego strategicznego planu w dziedzinie technologii energetycznych.

Przyjęty przez Komisję 19 października 2006 r. plan działań na rzecz racjonalizacji zużycia energii jest również częścią owego planu działań. Komunikat Komisji pt. „Utrzymanie globalnego ocieplenia w granicach 2° C. Alternatywy dla polityki UE i światowej w perspektywie roku 2020 i dalszej\\\\\\\" oraz przegląd strategii energetycznej wzajemnie się uzupełniają i umacniają.

Komisja zwróci się o poparcie przedłożonych przez siebie propozycji do Rady Europejskiej w trakcie jej wiosennego szczytu, to jest w dniach 8-9 marca 2007 r. Ponowny przegląd strategii energetycznej UE po upływie dwóch lat będzie podsumowaniem poczynionych postępów – zgodnie z podjętym przez szefów państw zobowiązaniem do regularnej debaty na tematy energetyczne.