W obliczu kryzysu klimatycznego architekci stają przed niezwykłym zadaniem.

"Oczekuje się od nas, abyśmy przewidywali przyszłość. Projekty, które obecnie tworzymy, będą realizowane za dwa, trzy lata i będą funkcjonować przez kolejne dekady. Dzisiaj musimy, podobnie jak w energetyce, antycypować to, co nas czeka w 2030 czy 2050 roku” - zauważyła Agnieszka Kalinowska-Sołtys podczas Kongresu TRENDY 2023.

Agnieszka Kalinowska-Sołtys podczas Kongresu TRENDY 2023.

W związku z tym Kalinowska-Sołtys podkreśla, że na etapie projektowania należy szczególnie zwracać uwagę na ślad węglowy. W kontekście europejskich działań na rzecz neutralności klimatycznej do 2050 roku, ograniczenie emisji dwutlenku węgla podczas produkcji i transportu materiałów budowlanych staje się priorytetem.

"Budując, postępujmy z odpowiedzialnością. Przykładowo żelbet - doskonały materiał, którego jestem zwolennikiem - generuje znaczne ilości CO2. Niemniej jednak, może on zachować trwałość nawet przez 300 lat" - wyjaśnia Kalinowska-Sołtys, podkreślając konieczność maksymalnego wykorzystania budynków w celu zniwelowania ich "długu węglowego" dla przyszłych pokoleń. Zauważa też, że dzisiaj niestety zdarzają się sytuacje, w których kilkunastoletnie budynki zostają niszczone, zburzone, bo nie spełniają już pierwotnych oczekiwań.

W obliczu współczesnych wyzwań ekologicznych, podejście cyrkularne do budownictwa i przyjęcie odpowiedzialności za sposób produkcji stają się kluczowe dla przyszłych pokoleń. TRENDER 2023 podkreśla potrzebę zapewnienia jak najdłuższej żywotności budynków.

"Projektujmy tak, aby budynki, które demontujemy, nie były odpadem. Wybudujmy je tak, aby stały się źródłem materiałów wtórnych" - apeluje laureatka tytułu TRENDER 2023.

Aktualnie, na etapie planowania budowy, budynki muszą pełnić znaczącą rolę jako element stabilizujący sieć, przechodząc z pasywnego statusu na aktywny. W kontekście obecnych zmian, związanych z elektryfikacją systemów energetycznych i innych sektorów, eksperci przewidują ewolucję w projektowaniu.

"Do tej pory najpierw projektowaliśmy budynek, a potem dopasowywaliśmy instalację grzewczą. Obecnie, przechodząc do elektryfikacji systemów energetycznych, instalacja w budynkach będzie obejmować pompy ciepła, które mają swoje specyficzne wymagania. W trakcie projektowania budynku musimy dokładnie przemyśleć źródło ciepła. Wcześniej w zasadzie tego nie uwzględnialiśmy" - zauważa dr inż. Marek Miara z ISE Fraunhofera, tegoroczny laureat tytułu TRENDER.

Dr inż. Marek Miara z ISE Fraunhofera podczas Kongresu TRENDY 2023.

Uwzględnienie pomp ciepła już na etapie projektowania obiektu rozwiąże potencjalne problemy z ich montażem. Niemniej jednak, branża pomp ciepła będzie musiała stawić czoła wyzwaniu instalacji w już istniejących budynkach, biorąc pod uwagę, że w 2023 roku stanowią one około 67% sprzedanych pomp ciepła, a według szacunków w 2024 roku ten odsetek wzrośnie do aż 80%.

Marek Miara podkreśla konieczność odejścia od indywidualnego podejścia do projektowania i skierowania się w stronę myślenia kolektywistycznego. Trender uważa, że domy powinny być integralną częścią systemu, a nie jednostkami istniejącymi samodzielnie. Równie ważne jest ograniczanie marnotrawstwa i maksymalne wykorzystanie dostępnego ciepła i chłodu. Za przykład podaje duże serwerownie, generujące ogromne ilości ciepła, które traktowane jest jako odpad. Trender dodaje, że planowanie zagospodarowania takich "odpadów" jest niezbędne. Osiągnięcie tego celu nie jest możliwe bez holistycznego podejścia do projektowania oraz współpracy między branżą budowlaną a branżą energetyczną.